6/11/2024

ΕΡΩΤΗΣΗ

Του: Βιλιάρδου Βασίλειου, Βουλευτή Β1′ Βορείου Τομέα Αθηνών

ΠΡΟΣ: Τον κ. Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Τον κ. Υπουργό Εσωτερικών

Αθήνα, 6/11/2024

ΘΕΜΑ: «Ανάγκη λήψης πρωτοβουλιών για την διασφάλιση της υγειονομικής καταλληλότητας του ελαιόλαδου που παράγεται στην Ζάκυνθο»

Κύριοι Υπουργοί,
Πληροφορηθήκαμε, κατόπιν επικοινωνίας μας με ντόπιους ελαιοπαραγωγούς της Ζακύνθου για το ότι, εργαστηριακοί έλεγχοι ανέδειξαν ως μολυσμένες και προφανώς ακατάλληλες προς κατανάλωση κάποιες συγκομιδές ελαιολάδου του νησιού του περασμένου έτους. Η παραγωγή του ελαιολάδου, όπως όλοι γνωρίζουμε, συνδέεται με την κοινή επεξεργασία ποσοτήτων ελαιόκαρπου, προερχόμενου από ξεχωριστούς παραγωγούς σε ένα ελαιοτριβείο. Σε αυτά τα πλαίσια, υπάρχει ο κίνδυνος, αν μια παρτίδα ελαιόκαρπου έχει στοιχεία μόλυνσης, το ανακάτεμα όλων των ποσοτήτων-παρτίδων ελαιόκαρπου στις δεξαμενές, να μολύνει τη συνολική ποσότητα λαδιού που εξέρχεται από το συγκεκριμένο ελαιοτριβείο, ακόμα και αν το λάδι των υπόλοιπων παραγωγών δεν έχει ενδείξεις μολυσματικές. Δηλαδή, ένας μικροπαραγωγός που ακολουθεί πχ την τακτική του ραντίσματος των ελαιόδεντρών του με ύποπτα φυτοφάρμακα, κινδυνεύει να μολύνει την συνολική ποσότητα λαδιού που θα τύχει παράλληλης επεξεργασίας στην ίδια δεξαμενή ελαιοτριβείου, με αποτέλεσμα, η απορρόφηση της τελικής ποσότητας να μη μπορεί να καταλήξει σε βρώσιμες χρήσεις.

Εκ των ανωτέρω, γίνεται προφανές ότι είναι ανάγκη να δημιουργηθούν, τόσο στην Ζάκυνθο, όσο και σε όλες τις περιοχές της Επικράτειας, κανόνες και θεσμικοί μηχανισμοί προστασίας του προϊόντος του ελαιολάδου και του τελικού καταναλωτή, με συμμέτοχο στην σχετική διαδικασία τον «ενδιάμεσο» μεταξύ παραγωγού και διακινητή χονδρικής, δηλαδή, το ελαιοτριβείο. Η διαδικασία αυτή θα μπορούσε να τελεσφορήσει με την θεσμοθέτηση ενός πιστοποιητικού ελέγχου, έτσι ώστε, κανένας έμπορος, εισαγωγέας ή πελάτης της επισιτιστικής αλυσίδας να μη μπορεί να διακινήσει/αγοράσει μια συσκευασία ελαιόλαδου, χωρίς αυτό το πιστοποιητικό ελέγχου. Εν τω μεταξύ, επειδή το κόστος της εργαστηριακής ανάλυσης, συνήθως, αγγίζει, τρεχόντως, τα 150 ευρώ, είναι αναμενόμενο, ένας μικροπαραγωγός να μη μπορεί να διαθέσει το εν λόγω ποσό για τη μικρή του παραγωγή. Για τον λόγο αυτό, το σχετικό καθήκον θα πρέπει να αναλάβει ο ιδιοκτήτης του εκάστοτε ελαιοτριβείου. Ο τελευταίος θεωρούμε ότι είναι λογικό πως θα λειτουργήσει με την στοιχειώδη επιμέλεια, επιδιώκοντας να μην διακινδυνέψει να μολύνει τις δεξαμενές του με αγνώστου προέλευσης ακατάλληλη μικρο- ποσότητα λαδιού.

Η εμπειρία των σχετιζόμενων με το ελαιόλαδο παραγόντων έχει αναδείξει ότι αρκετοί μικροπαραγωγοί κάνουν αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων, τα οποία προέρχονται από παραεισαγωγή με προέλευση κάποιες βαλκάνιες χώρες. Οι επικίνδυνες ουσίες αυτών των ακατάλληλων σκευασμάτων στο λάδι, ευτυχώς, ανιχνεύεται άμεσα στο εργαστήριο. Ως εκ τούτου, προκειμένου για την προστασία από καρκινογόνα φυτοφάρμακα, κρίνεται άκρως αναγκαία η πειθαρχία στις κατάλληλες οδηγίες, που θα μπορούσαν να είναι προσβάσιμες σε ειδικά φυλλάδια. Παράλληλα, ενδείκνυνται, όπως πληροφορούμαστε, η μη χρήση χημικών ουσιών στα ελαιόδεντρα, η χρήση οικολογικών παγίδων για το δάκο, η αποφυγή χρήσης των λεγόμενων «δίχρονων» μηχανικών πριονιών, που καταναλώνουν βενζίνη αναμεμιγμένη με μηχανικό λάδι και η προσπάθεια συγκομιδής του ελαιόκαρπου στον κατάλληλο χρονισμό.

Επειδή για την εμπέδωση των παραπάνω και για την ένταξή τους στην καθημερινή πρακτική της παραγωγικής διαδικασίας στην Ζάκυνθο χρειάζεται ένας κεντρικά κατευθυνόμενος συντονισμός από τις αρμόδιες κατά τόπους Υπηρεσίες της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης που υπάγονται στην δικαιοδοσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, προκαλούνται εύλογα ερωτήματα για το αν υπάρχει η απαραίτητη πολιτική βούληση από μέρους σας, τόσο για την ενημέρωση των ελαιοπαραγωγών (πχ δια της μεθόδευσης της διανομής των παραπάνω οδηγιών σε έντυπη μορφή ή μέσω του Διαδικτύου), όσο και για την αποτελεσματική παρεμπόδιση της εισχώρησης μολυσμένων ποσοτήτων ελαιολάδου στην αγορά τροφίμων, δια της επιβολής σοβαρών κυρώσεων σε όσους χρησιμοποιούν επικίνδυνα για την υγεία των καταναλωτών φυτοφάρμακα. Ειδικά, δε, αναρωτώμαστε, αν προς διασφάλιση του τελευταίου ζητούμενου, προτίθεστε να επιβάλλετε έκτακτους δειγματοληπτικούς εργαστηριακούς ελέγχους στον ελαιόκαρπο και στο παραγόμενο ελαιόλαδο εντός της Ζακύνθου.

Με δεδομένα όλα τα παραπάνω,

Ερωτώνται οι κ. κ. Υπουργοί:

1. Προτίθεστε να λάβετε τις απαραίτητες συντονιστικές πρωτοβουλίες, στο εύρος της θεσμικής δικαιοδοσίας που σας αναλογεί, ώστε να ενημερωθούν με κάθε διαθέσιμο μέσο οι ελαιοπαραγωγοί της Ζακύνθου, είτε δια της διανομής σχετικών οδηγιών σε έντυπη μορφή, είτε μέσω του Διαδικτύου, είτε μέσω παροχής προφορικών οδηγιών στα πλαίσια προγραμματισμένων συναντήσεων, σχετικά με τις ασφαλείς υγειονομικά διαδικασίες παραγωγής ελαιολάδου;

2. Προτίθεστε να λάβετε τις απαραίτητες συντονιστικές πρωτοβουλίες, στο εύρος της θεσμικής δικαιοδοσίας που σας αναλογεί, ώστε να παρεμποδιστεί αποτελεσματικά η παρείσφρηση μολυσμένων ποσοτήτων ελαιολάδου της Ζακύνθου στην αγορά τροφίμων, δια της επιβολής σοβαρών κυρώσεων σε όσους ντόπιους παραγωγούς χρησιμοποιούν επικίνδυνα για την υγεία των καταναλωτών φυτοφάρμακα;

3. Προκειμένου για την αποφυγή της παρείσφρησης μολυσμένων ποσοτήτων ελαιολάδου της Ζακύνθου στην αγορά τροφίμων, προτίθεστε να επιβάλλετε έκτακτους δειγματοληπτικούς εργαστηριακούς ελέγχους στον ελαιόκαρπο και στο παραγόμενο ελαιόλαδο εντός του νησιού;

Ο ερωτών Βουλευτής
ΒΙΛΙΑΡΔΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

ΘΕΜΑ: Απάντηση στην υπ’ αριθ. 874/6-11-2024 Ερώτηση

Σχετικά με την παραπάνω Ερώτηση που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Βασ. Βιλιάρδος, για τα θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σας πληροφορούμε τα εξής:

Οι παραγωγοί οφείλουν να τηρούν την Ορθή Γεωργική Πρακτική, προκειμένου να παράγουν ασφαλή τρόφιμα.

Για το λόγο αυτό έχει θεσμοθετηθεί διαδικασία που προβλέπει ότι για να προμηθευτούν και να χρησιμοποιήσουν τα γεωργικά φάρμακα, είναι απαραίτητο να κατέχουν συνταγή από γεωπόνο, ο οποίος διαγιγνώσκει το πρόβλημα της καλλιέργειας και προτείνει τον πλέον ενδεδειγμένο τρόπο για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η ποσότητα των φυτοφαρμάκων που συνταγογραφεί ο γεωπόνος, είναι ανάλογη της καλλιεργούμενης έκτασης και των επιτρεπόμενων εφαρμογών (ανάλογα με το σκεύασμα). Η δε αγορά γίνεται μόνο παρουσία γεωπόνου στο κατάστημα, ο οποίος δίνει τις απαραίτητες οδηγίες για τη χρήση τους.

Επιπλέον, στις ετικέτες των φυτοφαρμάκων αναγράφονται οδηγίες χρήσης του σκευάσματος (δοσολογία, χρόνος εφαρμογής, προφυλάξεις κ.τ.λ.) Όταν, τηρείται η Ορθή Γεωργική Πρακτική, όπως ορίζεται στην ετικέτα, ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες υπέρβασης των ανωτάτων επιτρεπομένων ορίων υπολειμμάτων άρα και οι πιθανότητες ανίχνευσης υπολειμμάτων στην στο προϊόν.

Πέραν αυτών, εκδίδονται δελτία γεωργικών προειδοποιήσεων από τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου (ΠΚΠΦΠ&ΦΕ) για όλες τις καλλιέργειες της χώρας, συμπεριλαμβανομένης και της ελιάς. Τα εν λόγω τεχνικά δελτία, τα οποία βρίσκονται αναρτημένα και στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ), περιλαμβάνουν τα σημαντικότερα εντομολογικά και φυτοπαθολογικά προβλήματα που επικρατούν στη χρονική περίοδο που εκδίδονται, με εικόνες και κείμενα με συμπτώματα και οδηγίες καταπολέμησης, καθώς και με σημαντικές επισημάνσεις, όπως είναι ο χρόνος τελευταίας εφαρμογής των φυτοπροστατευτικών προϊόντων πριν από τη συγκομιδή. Επιπλέον, στην ιστοσελίδα του ΥΠΑΑΤ είναι αναρτημένες οδηγίες ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας με σαφείς οδηγίες καλλιεργητικής φροντίδας για την καλλιέργεια της ελιάς.

Επιπρόσθετα, το Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου του ΕΛΓΟ –Δήμητρα είναι στη διάθεση των Περιφερειών που θα το ζητήσουν για τη διενέργεια προγράμματος εκπαίδευσης ελαιοπαραγωγών, ελαιουργών και τυποποιητών, κατά τα πρότυπα αυτού που διενεργείται ήδη στην ΠΕ Χανίων, με θέμα την εφαρμογή ορθών πρακτικών και την επιμόλυνση ελαιοκάρπου και ελαιολάδου.

Σε ό,τι αφορά στη διενέργεια ελέγχων η αρμόδια Υπηρεσία του ΥπΑΑΤ διενεργεί ετησίως ελέγχους υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων σε πρωτογενή τρόφιμα, μεταξύ των οποίων και ο ελαιόκαρπος, και στις περιπτώσεις μη συμμόρφωσης επιβάλλονται οι προβλεπόμενες διοικητικές και ποινικές κυρώσεις.

Επιπλέον, διενεργούνται ετησίως δειγματοληπτικοί έλεγχοι υπολειμμάτων σε ελαιόλαδο και βρώσιμο καρπό στο πλαίσιο του προγράμματος δακοκτονίας από τις Περιφερειακές Ενότητες, κατόπιν εντολών και οδηγιών του ΥπΑΑΤ.

Παράλληλα, ο ΕΛΓΟ –Δήμητρα διενεργεί δειγματοληπτικούς ελέγχους και χορηγεί πιστοποιήσεις σε επιχειρήσεις παραγωγής , συσκευασίας και εμπορίας προϊόντων ΠΟΠ/ΠΓΕ, αλλά και σε σημεία χονδρικής και λιανικής πώλησης των προϊόντων αυτών.

Μεταξύ των καταχωρισμένων ενδείξεων ΠΟΠ/ΠΓΕ, επομένως και των ελέγχων του ΕΛΓΟ- Δήμητρα, συγκαταλέγεται και η ένδειξη ΖΑΚΥΝΙΟΣ ΠΓΕ που αφορά σε προδιαγραφές για εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο.

Σημειώνεται ότι τα εργαστήρια του Ινστιτούτου Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου σε Χανιά, Καλαμάτα και Μυτιλήνη, εξειδικευμένα στην ανάλυση του ελαιόλαδου και διαπιστευμένα από το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης (ΕΣΥΔ), στο πλαίσιο της παροχής υπηρεσιών που εκτελούν προς τρίτους, αναλαμβάνουν τη διενέργεια αναλύσεων σε δείγματα ελαιόλαδου, με πελάτες κυρίως τυποποιητήρια ελαιόλαδου, αγροτικούς συνεταιρισμούς και ιδιώτες παραγωγούς.

Τέλος, ο ΕΦΕΤ στο πλαίσιο του ετήσιου προγράμματος ελέγχων τροφίμων, διενεργεί διαχρονικά ελέγχους υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων σε τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένου του ελαιολάδου, σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) 396/2005, χωρίς να υπάρχουν ευρήματα στο ελαιόλαδο κατά τα προηγούμενα έτη.

Για το 2024, συντόνισε έκτακτους ελέγχους σε δείγματα ελαιολάδου διαφόρων κατηγοριών από όλη την ελληνική επικράτεια. Συγκεκριμένα, παραλήφθηκαν 58 δείγματα (52 έξτρα παρθένου ελαιολάδου, 5 παρθένου ελαιολάδου, 1 εξευγενισμένου ελαιολάδου) και τα αποτελέσματα είχαν ως εξής:

• 38 συμμορφούμενα

• 9 με υπέρβαση ανωτάτου ορίου υπολειμμάτων

• 11 με παρουσία μη εγκεκριμένης ουσίας

Σε όλες τις περιπτώσεις ακολουθήθηκαν οι προβλεπόμενες από τη νομοθεσία ενέργειες.

Τέλος, αρμόδιο να απαντήσει για τα θέματα που το αφορούν, είναι το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, προς το οποίο διαβιβάζονται ηλεκτρονικά η εν λόγω Ερώτηση με το παρόν έγγραφο.

Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ  ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΤΑΜΕΝΙΤΗΣ

The post Ελληνική Λύση: Ανάγκη λήψης πρωτοβουλιών για την διασφάλιση της υγειονομικής καταλληλότητας του ελαιόλαδου που παράγεται στην Ζάκυνθο appeared first on ZANTETIMES.GR.