Τα σενάρια για τον σχηματισμό κυβέρνησης – Οι σχέσεις του Φίτσο με Μόσχα, Βρυξέλλες και Βουδαπέστη – Οι επιπλοκές για την ΕΕ
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ πρώην πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίτσο και το λαϊκιστικό κόμμα Smer-SD, που κέρδισε στις εκλογές απειλεί να αλλάξει τις διπλωματικές ισορροπίες υπέρ της Μόσχας.
Με το 98,13% των ψήφων να έχει καταμετρηθεί, το Smer-SD εξασφαλίζει το 23,42% των ψήφων, μπροστά από το κεντρώο-φιλελεύθερο κόμμα Προοδευτική Σλοβακία (ΠΣ), που συγκεντρώνει 16,75%,.
Οι βουλευτικές κάλπες στο κράτος 5,4 εκατομμυρίων κατοίκων, μέλος της ΕΕ και του NATO, χαρακτηρίζονταν καθοριστικές για το εάν η Μπρατισλάβα θα παραμείνει στη ρότα ταύτισης με τη Δύση ή εάν θα στραφεί στη Ρωσία.
Η Σλοβακία έχει προσφέρει σημαντική στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία μετά τη ρωσική εισβολή, τον Φεβρουάριο του 2022.
Ωστόσο αν το κόμμα του Φίτσο έρχόταν στην εξουσία, η Σλοβακία δεν θα στείλει πλέον «ούτε μία σφαίρα» στην Ουκρανία, είχε δηλώσει πρόσφατα ο 59χρονος, ο οποίος απορρίπτει τους χαρακτηρισμούς «λαϊκιστής» και «δημαγωγός».
Γεννημένος στις 15 Νοεμβρίου 1964 ο Φίτσο ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα στο κομμουνιστικό κόμμα, λίγο προτού η Βελούδινη Επανάσταση σαρώσει το 1989 την Τσεχοσλοβακία.
Το 1999 αποχώρησε από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς (SDL), πολιτικό κληρονόμο του κομμουνιστικού κόμματος, για να ιδρύσει το Κατεύθυνση- Σοσιαλδημοκρατία (Smer- SD).
Σύμφωνα με τον Σλοβάκο κοινωνιολόγο Μίχαλ Βασέτσα, ο Φίτσο θαυμάζει αυταρχισμό του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο πρώην πρωθυπουργός είχε δηλώσει πρόσφατα ότι «ο πόλεμος στην Ουκρανία ξεκίνησε το 2014 όταν Ουκρανοί φασίστες σκότωσαν αμάχους ρωσικής καταγωγής», επαναλαμβάνοντας το αφήγημα της Μόσχας.
«Η σχέση του με τη Ρωσία καθορίζεται ιστορικά από το σοσιαλιστικό ρητό ‘Με τη Σοβιετική Ένωση για πάντα’», προσθέτει ο Βασέτσα στο βιβλίο του για τον Φίτσο.
Εξάλλου ο Σλοβάκος πρώην πρωθυπουργός έχει επισημάνει ότι δεν θα επιτρέψει τη σύλληψη του Πούτιν, εναντίον του οποίου έχει εκδώσει ένταλμα σύλληψης το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, αν κάποια στιγμή επισκεφθεί τη χώρα.
Δικηγόρος που μιλά καλά αγγλικά, ο Φίτσο εκπροσώπησε τη χώρα του στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο από το 1994 ως το 2000.
Όμως αν και χαιρέτισε την ένταξη της Σλοβακίας στην ευρωζώνη ως «μια ιστορική απόφαση», πλέον επιτίθεται ανοικτά στην ΕΕ.
Σχέσεις με την άκρα δεξιά
Το 2006 το Smer-SD κέρδισε με διαφορά στις εκλογές, φέροντας τον Φίτσο στη θέση του πρωθυπουργού, δύο χρόνια μετά την ένταξη της Σλοβακίας στην ΕΕ.
Τότε συμμάχησε με το Εθνικό Σλοβακικό Κόμμα (SNS), της άκρας δεξιάς, με το οποίο μοιράζεται τις ίδιες απόψεις κατά των μεταναστών και τις λαϊκιστικές τάσεις. Στη συνέχεια εκμεταλλεύθηκε την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 και του 2009 για να ενισχύσει την δημοτικότητά του, αρνούμενος να επιβάλει μέτρα λιτότητας.
Το 2010 βρέθηκε στην αντιπολίτευση, όμως δύο χρόνια αργότερα κέρδισε ξανά τις εκλογές μετά την κατάρρευση ενός κεντροδεξιού συνασπισμού, έπειτα από καταγγελίες για διαφθορά.
Στη διάρκεια της μεταναστευτικής κρίσης του 2015, ο Φίτσο ακολούθησε σκληρή στάση έναντι των μεταναστών, αρνούμενος «να συμβάλει στη δημιουργία μιας ξεχωριστής μουσουλμανικής κοινότητας στη Σλοβακία» και επικρίνοντας το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ποσοστώσεων για τη μετεγκατάσταση των μεταναστών.
Το Smer-SD κέρδισε τις εκλογές του 2016, όμως η θητεία του Φίτσο τελείωσε απότομα δυόμισι χρόνια αργότερα, μετά τον φόνο του ερευνητή δημοσιογράφου Γιάν Κούτσιακ και της αρραβωνιαστικιάς του.
Η διπλή δολοφονία προκάλεσε το ξέσπασμα μεγάλων αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στη Σλοβακία, καθώς ο Κούτσιακ αποκάλυψε τους δεσμούς μεταξύ της ιταλικής μαφίας και της κυβέρνησης Φίτσο στο τελευταίο του άρθρο, το οποίο δημοσιεύθηκε μετά τον θάνατό του.