The Impartial Press

Iδέα του Γερμανίου Καγκελάριου Όλαφ Σολτς ήταν να ζητήσει από τον Ούγγρο πρωθυπουργό, Βίκτορ Όρμπαν, να φύγει προσωρινά από την αίθουσα ώστε να υπερψηφιστεί από τους υπόλοιπους 26 Ευρωπαίους ηγέτες^[1] η έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία και την Μολδαβία.

Η κίνηση αυτή, αν και «έσωσε» την ευρωπαϊκή Σύνοδο, δεν μπορεί να αποτελέσει πρότυπο, ξεκαθάρισε ο Γερμανός Καγκελάριος.

«Τα πράγματα δεν μπορούν να λύνονται κάθε φορά φεύγοντας από το δωμάτιο. Αυτό ισχύει για εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα για την απόφαση που μόλις λάβαμε» ξεκαθάρισε ο Όλαφ Σολτς στη συνέντευξη τύπου.

Ο Σολτς χαρακτήρισε την ιδέα του μια «φιλική πρόταση της Ένωσης» και τόνισε ότι η απόφαση της Πέμπτης έστειλε ένα ισχυρό μήνυμα προς το Κρεμλίνο, σημειώνοντας ότι ήταν λάθος υπολογισμός του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν ότι η υποστήριξη προς την Ουκρανία μειώνεται.

Η κίνηση του Σολτς ήταν η μεγάλη έκπληξη της συνόδου κορυφής, καθώς ο Όρμπαν αναμενόταν να ασκήσει βέτο σε οποιαδήποτε κίνηση για να δώσει στην Ουκρανία το πράσινο φως για ενταξιακές συνομιλίες.

Όρμπαν: Θα έχουμε και άλλες ευκαιρίες

Ο Όρμπαν δήλωσε ότι η χώρα του θα έχει πολλές ευκαιρίες στο μέλλον για να διακόψει τη διαδικασία ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ.

Σε συνέντευξή του την Παρασκευή στο ουγγρικό κρατικό ραδιόφωνο, ο Όρμπαν αποκάλυψε ότι οι ηγέτες της ΕΕ του είπαν ότι «δεν θα έχανε τίποτα» εγκαταλείποντας το βέτο του, καθώς θα είχε δυνατότητες στο μέλλον να εμποδίσει την ένταξη της Ουκρανίας, αν το επιλέξει. 

«Το αποφασιστικό επιχείρημά τους ήταν ότι η Ουγγαρία δεν χάνει τίποτα, δεδομένου ότι το  τελικό “ναι” για την ένταξη της Ουκρανίας πρέπει να το δώσουν τα εθνικά κοινοβούλια, 27 κοινοβούλια, συμπεριλαμβανομένου του ουγγρικού», είπε ο Όρμπαν.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εκφράζουν αισιοδοξία ότι θα βρεθεί τρόπος να εγκριθεί το πακέτο των 50 δισεκατομμυρίων για την Ουκρανία (ακόμα και αν χρειατεί να πάρει τη μορφή εγγυήσεων και δανείων) και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τόνισε ότι 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ θα εκταμιευτούν τις επόμενες ημέρες υπό τις παρούσες συμφωνίες στήριξης της Ουκρανίας.

Μία νέα Σύνοδος για το επόμενο πακέτο προς την Ουκρανία έχει προγραμματιστεί για τις αρχές του νέου έτους.

References

1. ^{^} υπερψηφιστεί από τους υπόλοιπους 26 Ευρωπαίους ηγέτες (gr.euronews.com)

Οι ρωσικές αντιαεροπορικές μονάδες κατέστρεψαν 26 ουκρανικά drone πάνω από τη χερσόνησο της Κριμαίας, όπως ανακοίνωσε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας στο Telegram.

O διορισμένος από τη Ρωσία κυβερνήτης τμήματος της κατεχόμενης νότιας περιοχής Χερσώνας, Βλαντιμίρ Σάλντο, ανέφερε στο Telegram ότι η ρωσική αεροπορία κατέρριψε τουλάχιστον 15 στόχους κοντά στην πόλη Χένιτσεσκ και το ρωσικό υπουργείο Άμυνας είπε ότι οι ρωσικές δυνάμεις πυροβόλησαν έξι ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη στη συνοριακή περιοχή του Κουρσκ.

Μαζικές ρωσικές επιθέσεις με ντρόουν αναφέρουν και οι ουκρανικές αρχές με στόχο την νότια Ουκρανία αλλά και την περιοχή του Κιέβου.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι επισκέφθηκε την πόλη Λβιβ στη δυτική Ουκρανία, για να αποτίσει φόρο τιμής στους στρατιώτες που χάθηκαν μετά τη ρωσική εισβολή και συναντήθηκε με οικογένειες των πεσόντων.

Το κλίμα στην Ουκρανία είναι βαρύ μετά το βέτο της Ουγγαρίας^[1] για τη νέα στήριξη προς το Κίεβο, ωστόσο Ουκρανοί αξιωματούχοι διαβεβαιώνουν ότι η χώρα τους αναπτύσσει δικό της στρατιωτικό εξοπλισμό για να μειώσει την εξάρτησή της από τη Δύση.

References

1. ^{^} μετά το βέτο της Ουγγαρίας (gr.euronews.com)

Τριετή άδεια διαμονής για να εργαστούν σε μη νομίμως εισελθόντες μετανάστες, με την προϋπόθεση ότι ζουν και αποδεδειγμένα έχουν εργαστεί στην Ελλάδα επί τριετία φέρνει τροπολογία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.

Η τροπολογία κατατέθηκε στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης για την «αναμόρφωση της επαγγελματικής ασφάλισης», το οποίο βρίσκεται σε φάση επεξεργασίας στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή.

Παρουσιάζοντας την τροπολογία ο αρμόδιος υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Δημήτρης Καιρίδης είπε ότι «σε καμία περίπτωση δεν νομιμοποιούμε παράνομους μετανάστες». «Δεν παρέχεται κανένα άλλο δικαίωμα στους ωφελούμενους, ούτε αυτό της οικογενειακής επανένωσης, ούτε της μόνιμης διαμονής στην Ελλάδα, ούτε βεβαίως της ιθαγένειας», συμπλήρωσε.

Για το ίδιο θέμα, ο παριστάμενος υπουργός εργασίας Άδωνις Γεωργιάδης, είπε ότι «η ρύθμιση αυτή δεν επιβραβεύει την λαθρομετανάστευση». «Δεν θα έκανα καμιά έκπτωση σε ό,τι αφορά τη μεταναστευτική πολιτική, επιτρέποντας να γίνει η χώρα μας “μπείτε σκύλοι και αλέστε”» είπε χαρακτηριστικά. Απευθυνόμενος σε διαδικτυακούς του φίλους, που ανησυχούν, όπως είπε, για την τροπολογία, σημείωσε ότι σε καμία περίπτωση η κυβέρνηση δεν έχει πρόθεση να ανοίξει τα σύνορα για να μπουν δεκάδες χιλιάδες λαθρομετανάστες. Η ρύθμιση είναι σωστή και ισορροπημένη και διατηρεί την σκληρή μεταναστευτική πολιτική της χώρας, είπε ο κ. Γεωργιάδης.

Την έντονη αντίθεση του στην τροπολογία διατύπωσε ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς σε γραπτή δήλωσή του:  «Η αιφνιδιαστική κατάθεση τροπολογίας που χορηγεί “νέου τύπου άδεια διαμονής για εργασία σε πολίτες τρίτων χωρών”, είναι λανθασμένη. Στην πράξη νομιμοποιεί όλους τους λαθρομετανάστες που βρίσκονται στην Ελλάδα εδώ και 3 χρόνια! Και μάλιστα, συλλήβδην, δίχως ουσιαστικό έλεγχο της ταυτότητας κάθε ενός από την Πολιτεία!», τονίζει ο πρώην πρωθυπουργός και συμπληρώνει ότι «η χώρα μας, με αυτήν την τροπολογία, γίνεται, επί της ουσίας, φάρος προσέλκυσης λαθρομεταναστών».

Τι προβλέπει η διαδικασία χορήγησης άδειας διαμονής

Στην ανάλυση συνεπειών ρύθμισης της τροπολογίας, με την αξιολογούμενη ρύθμιση εισάγεται η δυνατότητα και καθορίζεται η διαδικασία χορήγησης άδειας διαμονής με δικαίωμα πρόσβασης σε εξαρτημένη εργασία ή παροχή υπηρεσιών ή έργου σε πολίτες τρίτων χωρών οι οποίο πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις και:

α) διαθέτουν δήλωση προσφοράς εργασίας από εργοδότη στην Ελλάδα για την απασχόλησή τους με καθεστώς εξαρτημένης εργασίας ή παροχής υπηρεσιών ή έργου,

β) διέμεναν στην Ελλάδα έως και την 30ή Νοεμβρίου 2023 χωρίς άδεια διαμονής,

γ) συνεχίζουν να διαμένουν στη χώρα και

δ) συμπληρώνουν τουλάχιστον τρία (3) συνεχή έτη παραμονής στη χώρα πριν από την υποβολή αίτησης, σύμφωνα με έγγραφα βέβαιης χρονολογίας.

Επιπλέον, προβλέπεται η υπό προϋποθέσεις χορήγηση της άδειας διαμονής και στον ή στη σύζυγο-γονέα και τα ανήλικα τέκνα των πολιτών τρίτων χωρών.

Οι πολίτες τρίτων χωρών που πληρούν τις προϋποθέσεις χορήγησης της άδειας διαμονής δύνανται να υποβάλουν αίτηση έως την 31η Δεκεμβρίου 2024. Η άδεια διαμονής χορηγείται άπαξ, έχει διάρκεια ισχύος τρία (3) έτη και ο κάτοχός της κατά τη λήξη της δύναται να αιτηθεί αλλαγή κατηγορίας άδειας διαμονής σύμφωνα με το άρθρο 12 του v. 5038/2023.

Πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν παρανόμως στη χώρα και δεν έχουν υπαχθεί στη ρύθμιση της προτεινόμενης διάταξης, υπάγονται στη διαδικασία επιστροφής κατά τις διατάξεις του v. 3907/2011 (Α’ 7).

Η αξιολογούμενη ρύθμιση αφορά σε έναν, κατ’ εκτίμηση, αριθμό ωφελουμένων που ενδέχεται να ανέλθει στις 30.000 μετανάστες και προκύπτει με αναγωγή στον αριθμό των αιτήσεων που υποβλήθηκαν για τη χορήγηση αδειών διαμονής για εξαιρετικούς λόγους, κατά τη διάρκεια της τελευταίας τετραετίας. Ωστόσο, προβλέπεται ανάκληση της άδειας διαμονής προς αποφυγή καταστρατήγησης του σκοπού τής ρύθμισης και καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος υποβολής αίτησης για χορήγησή της όταν οι κάτοχοι άδειας διαμονής δεν απασχολούνται επί μακρό χρονικό διάστημα.

Με το συγκεκριμένο άρθρο «αντιμετωπίζεται το πρόβλημα αφενός μεν καταγραφής των παράτυπα διαμενόντων πολιτών τρίτων χωρών που διέμεναν στην Ελλάδα έως και την 30ή Νοεμβρίου 2023 και πληρούν τις προϋποθέσεις χορήγησης της νέου τύπου άδειας διαμονής, αφετέρου δε της παράνομης εργασίας, καθώς παρέχεται δυνατότητα ένταξης σε καθεστώς νόμιμης διαμονής, αλλά και στην αγορά εργασίας, προσώπων που διαμένουν και απασχολούνται παράτυπα στη χώρα».

Συγκεκριμένα, «αφορά σε πολίτες τρίτων χωρών οι οποίοι:

α) διαθέτουν δήλωση προσφοράς εργασίας από εργοδότη στην Ελλάδα για την απασχόλησή τους με καθεστώς εξαρτημένης εργασίας ή παροχής υπηρεσιών ή έργου,

β) διέμεναν στην Ελλάδα έως και την 30ή Νοεμβρίου 2023 χωρίς άδεια διαμονής,

γ) συνεχίζουν να διαμένουν στη χώρα και

δ) συμπληρώνουν τουλάχιστον τρία (3) συνεχή έτη παραμονής στη χώρα πριν από την υποβολή αίτησης, σύμφωνα με έγγραφα βέβαιης χρονολογίας και πληρούν ορισμένες επιπλέον προϋποθέσεις.

Επίσης αφορά στους παρανόμως διαμένοντες πολίτες τρίτων χωρών καθώς και στις αρμόδιες αρχές του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, του Λιμενικού Σώματος Ελληνικής Ακτοφυλακής, του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη καθώς και κάθε άλλη αρχή που εμπλέκεται στη διαδικασία καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης μεταναστών.

Αφορά επίσης, τους πολίτες τρίτων χωρών που είναι θύματα δικτύων παράνομης διακίνησης».

Το κοινοβούλιο της Γεωργίας γιόρτασε την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να χορηγήσει στη χώρα καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η συνεδρίαση της Παρασκευής ξεκίνησε με την Ωδή στη Χαρά.

Την ιστορική απόφαση γιόρτασαν και δεκάδες πολίτες που συγκεντρώθηκαν στο κέντρο της Τιφλίδας.

Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, περίπου το 80% των Γεωργιανών τάσσονται υπέρ της ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Τιφλίδα είχε υποβάλει το αίτημα τον Μάρτιο του 2022, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Επιθέσεις εναντίον δύο πλοίων με σημαία Λιβερίας στην Ερυθρά Θάλασσα εξαπολύθηκαν από περιοχή της Υεμένης, που ελέγχεται από τους αντάρτες Χούτι.

Μη επανδρωμένο αεροσκάφος έπληξε ένα από τα πλοία, το γερμανικής ιδιοκτησίας Al Jasrah, με αποτέλεσμα να προκληθεί πυρκαγιά, αλλά όχι τραυματισμοί, ανέφερε ο αμερικανός αξιωματούχος.

Δύο βαλλιστικοί πύραυλοι εκτοξεύθηκαν στη δεύτερη επίθεση, ένας εκ των οποίων χτύπησε ένα πλοίο, προκαλώντας πυρκαγιά την οποία προσπαθεί να σβήσει το πλήρωμα, συμπλήρωσε.

Αντιτορπιλικό του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού έσπευσε σε βοήθεια.

Σε ανακοίνωσή τους οι αντάρτες Χούτι ανέφεραν πως εκτόξευσαν πυραύλους κατά δύο πλοίων, του MSC Alanya και του MSC Palatium III. Η ανακοίνωσή τους δεν κάνει καμία αναφορά στο Al Jasrah.

Εκπρόσωπος της MSC δήλωσε ότι δεν έγινε επίθεση στο Alanya. Ερωτηθείς για τον ισχυρισμό των Χούθι περί επίθεσης στο Palatium III, ο εκπρόσωπος δεν έκανε κάποιο άλλο σχόλιο.

Οι Χούθι δήλωσαν πως και τα δύο πλοία κατευθύνονταν στο Ισραήλ.

Ωστόσο, το Alanya και το Palatium III είχαν δηλώσει αμφότερα ως προορισμό τους την Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, σύμφωνα με δεδομένα του MarineTraffic.

«Θα συνεχίσουμε να εμποδίζουμε όλα τα πλοία που κατευθύνονται σε ισραηλινά λιμάνια μέχρις ότου φθάσουν τα τρόφιμα και τα φάρμακα που χρειάζεται ο λαός μας στη Λωρίδα της Γάζας», ανέφερε η ανακοίνωση των Χούθι.

«Διαβεβαιώνουμε όλα τα πλοία που κατευθύνονται σε όλα τα λιμάνια στον κόσμο εκτός από τα ισραηλινά λιμάνια πως δεν θα πάθουν κανένα κακό και πως πρέπει να διατηρήσουν σε λειτουργία τη συσκευή ταυτοποίησής τους», ανέφερε.

«Επιπλέον μέτρα»

Καθώς ανήκουν στον υπό το Ιράν “Άξονα της Αντίστασης”, οι Χούθι επιτίθενται σε πλοία που ταξιδεύουν σε θαλάσσιες διαδρομές στην Ερυθρά Θάλασσα και εκτοξεύουν drone και πυραύλους εναντίον του Ισραήλ, λέγοντας πως σκοπός τους είναι να υποστηρίξουν τους Παλαιστίνιους καθώς μαίνεται ο πόλεμος ανάμεσα στη Χαμάς και στο Ισραήλ.

Εκπρόσωπος της Hapag-Lloyd, της εταιρίας στην οποία ανήκει το Al Jasrah, ανακοίνωσε ότι το πλοίο δέχθηκε επίθεση ενώ έπλεε κοντά στις ακτές της Υεμένης. «Η Hapag-Lloyd θα λάβει πρόσθετα μέτρα για την ασφάλεια των πληρωμάτων μας», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος χωρίς να κάνει άλλο σχόλιο.

Η βρετανική εταιρία ασφάλειας ναυσιπλοΐας Ambrey ανέφερε ότι το πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων MSC Alanya, με σημαία Λιβερίας, έλαβε εντολή να αλλάξει ρότα προς την Υεμένη από τους επιβαίνοντες σε μικρό σκάφος που, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ήταν μέλη της οργάνωσης Χούθι της Υεμένης, αναγκάζοντάς το να λάβει μέτρα αποφυγής.

Η Ambrey ανέφερε ότι το MSC Alanya δέχθηκε προειδοποίηση από τους Χούθι να μην προχωρήσει βορειότερα και ότι οι ίδιοι απευθύνθηκαν στο πλήρωμα, λέγοντας: «Καπετάνιε, δεν σας επιτρέπεται να προχωρήσετε στην Ερυθρά Θάλασσα. Αλλάξτε ρότα προς νότο τώρα».

Σε άλλο περιστατικό, η Ambrey ανέφερε ότι το ελβετικής ιδιοκτησίας πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων MSC Palatium III, με σημαία Λιβερίας, αποτέλεσε στόχο ενώ έπλεε προς βορρά σε απόσταση περίπου 23 ναυτικών μιλίων νοτιοδυτικά του υεμενίτικου λιμανιού Μόκα.

Η Ambrey ανέφερε ότι το σκάφος έλαβε την ίδια προειδοποίηση με το Alanya.

Οι Χούθι, που ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος της Υεμένης, έχουν δηλώσει ότι θα συνεχίσουν τις επιθέσεις τους έως ότου το Ισραήλ σταματήσει την επίθεσή του στη Λωρίδα της Γάζας.

Αργά χθες, Πέμπτη, οι Χούθι ανακοίνωσαν ότι πραγματοποίησαν στρατιωτική επιχείρηση κατά πλοίου εμπορευματοκιβωτίων της Maersk, πλήττοντάς το απευθείας με drone. Η δανέζικη εταιρία διέψευσε τον ισχυρισμό αυτό και δήλωσε ότι το πλοίο δεν επλήγη.

Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για την Υεμένη, Τιμ Λέντερκινγκ, δήλωσε την Πέμπτη πως η Ουάσινγκτον θέλει τον «ευρύτερο δυνατό» ναυτικό συνασπισμό για να προστατεύει τα πλοία και διαμήνυσε στους Χούθι ότι οι επιθέσεις δεν θα γίνουν ανεκτές.

Το Ιράν προειδοποίησε πως η προτεινόμενη πολυεθνική ναυτική δύναμη θα αντιμετωπίσει «αναπάντεχα προβλήματα» και πως κανένας «δεν μπορεί να κάνει μια κίνηση στην περιοχή όπου έχουμε υπεροχή».

Στη Ζακαρπάτια της δυτικής Ουκρανίας, τοπικός αξιωματούχος πυροδότησε χειροβομβίδες κατά τη διάρκεια συνεδρίασης δημοτικού συμβουλίου, σκορπίζοντας τον πανικό και τραυματίζοντας δεκάδες ανθρώπους.

Τα κίνητρά του παραμένουν ασαφή, όμως οι αρχές διεξάγουν έρευνα για πιθανή τρομοκρατική ενέργεια.

Η ουκρανική αεροπορία ανακοίνωσε ότι κατέρριψε δεκατέσσερα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που εκτόξευσε η Ρωσία από την περιοχή του Κρασνοντάρ.

Το Κίεβο κατηγορεί τη Μόσχα ότι προσπαθεί να καταστρέψει τις ενεργειακές εγκαταστάσεις της Ουκρανίας για να βυθίσει τους πολίτες στο σκοτάδι και το κρύο.

Στο μέτωπο, οι στρατιώτες αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες αλλά λένε πως δεν το βάζουν κάτω.

«Δεν υπάρχουν αρκετές στιγμές ειρήνης, θέλουμε ο πόλεμος να τελειώσει σύντομα για να μπορέσουμε να επιστρέψουμε στο σπίτι, στις οικογένειές μας, να δουλέψουμε και να τα ξεχάσουμε όλα αυτά. Δεν υπάρχει αρκετή οικογενειακή ζεστασιά, οι ζωγραφιές που μας στέλνουν τα παιδιά φέρνουν λίγη ζεστασιά», είπε ένας στρατιώτης της πρώτης γραμμής.

Μέχρι στιγμής, η ουκρανική αεράμυνα έχει αποτρέψει μεγάλες καταστροφές, αλλά χωρίς νέα στρατιωτική βοήθεια, είναι άγνωστο πώς θα συνεχίσει. Η Ρωσία από την πλευρά της συνεχίζει την επίθεση στην Ανατολή και ισχυρίζεται πως καταγράφει πρόοδο στο Νότο.

Τρεις όμηροι της Χαμάς έπεσαν νεκροί από πυρά Ισραηλινών στη Γάζα παραδέχθηκε ο ισραηλινός στρατός.

Σύμφωνα την την ανακοίνωση, οι στρατιώτες που επιχειρούσαν στη Λωρίδα της Γάζας αναγνώρισαν «εσφαλμένα ως απειλή» τους ομήρους.

«Κατά τη διάρκεια των μαχών στη Σουτζάγια ο στρατός αναγνώρισε κατά λάθος τρεις Ισραηλινούς ομήρους ως απειλή. Ως αποτέλεσμα, οι στρατιώτες άνοιξαν πυρ προς την κατεύθυνσή τους και σκοτώθηκαν», δήλωσε ο εκπρόσωπος του στρατού, Ντάνιελ Χαγκάρι, στην τηλεόραση.

Νωρίτερα, ο ισραηλινόε στρατός είχε ανακοινώσει ότι ανέκτησε τις σορούς τριών στρατιωτών στη Γάζα.

Διέλευση ανθρωπιστικής βοήθειας από το πέρασμα Κερέμ Σαλόμ

Το Ισραήλ ενέκρινε την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας μέσω του περάσματος Κερέμ Σαλόμ, έγινε γνωστό από το γραφείο του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το πρωθυπουργικό γραφείο, επισημαίνεται πως το άνοιγμα του περάσματος θα επιτρέψει το Ισραήλ να τηρήσει τη δέσμευσή του να επιτρέψει την είσοδο 200 φορτηγών με ανθρωπιστική βοήθεια την ημέρα, ένας εκ των όρων της συμφωνίας ανταλλαγής ομήρων.

Το σημείο διέλευσης Κερέμ Σαλόμ είχε κλείσει μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου της Χαμάς και η βοήθεια παραδιδόταν αποκλειστικά μέσω του περάσματος της Ράφα στη Γάζα με την Αίγυπτο, κάτι που σύμφωνα με το Ισραήλ, μπορούσε να διευκολύνει μονάχα την είσοδο 100 φορτηγών την ημέρα.

Παρέμβαση των ΗΠΑ ζητάει η Παλαιστινιακή Αρχή

Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, δήλωσε στον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν ότι η επίθεση του Ισραήλ στον παλαιστινιακό λαό, ειδικά στη Λωρίδα της Γάζας, πρέπει να σταματήσει, μετέδωσε το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων WAFA.

Κατά τη συνάντησή τους στη Ραμάλα ο Αμπάς τόνισε στον Σάλιβαν ότι οι ΗΠΑ πρέπει «να παρέμβουν για να αναγκάσουν το Ισραήλ να σταματήσει την επιθετικότητά του εναντίον του λαού μας στη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της κατεχόμενης Ιερουσαλήμ», σύμφωνα με το WAFA.

Παράλληλα ο Παλαιστίνιος πρόεδρος ανέφερε ότι είναι «απαράδεκτη» οποιαδήποτε απόπειρα «διαχωρισμού» και «απομόνωσης» της Λωρίδας της Γάζας από το παλαιστινιακό κράτος.

«Υπογραμμίζοντας ότι η Λωρίδα της Γάζας είναι αναπόσπαστο τμήμα του Κράτους της Παλαιστίνης, ο πρόεδρος δήλωσε εκ νέου ότι οποιαδήποτε απόπειρα διαχωρισμού ή απομόνωσης οποιουδήποτε τμήματός του είναι απαράδεκτη», σύμφωνα με την ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά τη συνάντηση του Αμπάς με τον Αμερικανό αξιωματούχο.

Εικονολήπτης του Al Jazeera σκοτώθηκε στη Χαν Γιουνίς

Εικονολήπτης του ειδησεογραφικού δικτύου Al Jazeera σκοτώθηκε στη Λωρίδα της Γάζας και ένας δημοσιογράφος τραυματίστηκε, όπως ανακοίνωσε το αραβικό κανάλι.

Ο Σαμίρ Αμπού Ντάκα τραυματίστηκε σοβαρά μαζί με τον συνάδελφό του ενώ κάλυπταν τον βομβαρδισμό ενός σχολείου. Οι διασώστες δεν κατάφεραν να φτάσουν εγκαίρως στο σημείο ώστε να τον μεταφέρουν σε νοσοκομείο, επειδή ο δρόμος ήταν μπλοκαρισμένος από τα ερείπια ενός σπιτιού. «Με βαριά καρδιά ανακοινώνουμε την απώλεια του αφοσιωμένου εικονολήπτη μας, Σαμίρ Αμπού Ντάκα», έγραψε στην πλατφόρμα Χ ο Μοχάμεντ Μουαουάντ, ένας αρχισυντάκτης του καναλιού.

Σύμφωνα με έναν εκπρόσωπο του καναλιού, οι δημοσιογράφοι χτυπήθηκαν από έναν πύραυλο που εκτοξεύτηκε από μη επανδρωμένο αεροσκάφος στην πόλη Χαν Γιουνίς, στη νότια Γάζα.

Νωρίτερα, το Al Jazeera μετέδωσε ότι ο επικεφαλής του γραφείου του στη Γάζα, ο Ουαέλ Νταχντού και ο Αμπού Ντάκα τραυματίστηκαν πιθανότατα από επίθεση ισραηλινού μη επανδρωμένου αεροσκάφους. Ο Νταχντού τραυματίστηκε στο χέρι και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Νάσερ της Χαν Γιουνίς.

Ο ισραηλινός στρατός δεν έχει κάνει κανένα σχόλιο μέχρι στιγμής.

Το Al Jazeera τόνισε ότι θεωρεί υπεύθυνες για το συμβάν «τις ισραηλινές κατοχικές δυνάμεις».

«Η ομάδα της Γάζας και ιδίως ο Ουαέλ και ο Σαμίρ, έπαιξαν κρίσιμο ρόλο στην παρουσίαση όλου του εύρους της καταστροφής και της φρίκης των ισραηλινών ωμοτήτων. Χωρίς την αφοσίωσή τους, οι ωμότητες στη Γάζα δεν θα είχαν παρουσιαστεί στον κόσμο», ανέφερε το κανάλι.

Ο πρώτος βομβαρδισμός στόχευσε ένα σχολείο της UNRWA, της υπηρεσίας του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, στη Χαν Γιουνίς. Οι δημοσιογράφοι βρίσκονταν στο σημείο για να κάνουν ρεπορτάζ, όταν σημειώθηκε ο δεύτερος βομβαρδισμός, σύμφωνα με τη Χαμάς, η οποία έκανε λόγο για «σκόπιμη» στόχευση των εκπροσώπων του Τύπου.

Πρόκειται για «απόπειρα εκφοβισμού των δημοσιογράφων, για να μην καταγράφουν τις σφαγές που διαπράττονται στη Λωρίδα της Γάζας», πρόσθεσε η οργάνωση.

Η σύζυγος του Ουαέλ Νταχντού και τα δύο παιδιά τους σκοτώθηκαν από ισραηλινό πλήγμα στις 25 Οκτωβρίου στη Γάζα.

Περισσότεροι από 60 δημοσιογράφοι και εργαζόμενοι σε μέσα ενημέρωσης έχουν σκοτωθεί μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου και τα ισραηλινά αντίποινα στη Λωρίδα της Γάζας.

Εξάλλου, στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, τραυματίστηκε σήμερα ένας Παλαιστίνιος δημοσιογράφος του τουρκικού πρακτορείου Anadolu, κατά τη διάρκεια συγκρούσεων με την αστυνομία, στο περιθώριο της προσευχής της Παρασκευής κοντά στο τέμενος Αλ Άκσα.

Συνελήφθησαν 14 υπάλληλοι αεροδρομίου στην Τενερίφη, κατηγορούμενοι ότι έκλεψαν από τις αποσκευές επιβατών αντικείμενα αξίας σχεδόν 2 εκατομμυρίων ευρώ, όπως ανακοίνωσε η ισπανική πολιτοφυλακή.

Μεταξύ των κλοπιμαίων που άρπαξαν από επιβάτες διαφόρων εθνικοτήτων στο αεροδρόμιο που βρίσκεται στο νότιο τμήμα των Καναρίων νήσων ήταν 29 πολυτελή ρολόγια, 22 smartphone τελευταίας τεχνολογίας και 120 κοσμήματα, αναφέρεται στο δελτίο τύπου.

Η ισπανική πολιτοφυλακή υποψιάζεται πως οι 14 συλληφθέντες έχουν ήδη πουλήσει σε καταστήματα και άλλα κλεμμένα αντικείμενα. Άλλοι 20 εργαζόμενοι στο αεροδρόμιο και 27 κοσμηματοπωλεία της νήσου βρίσκονται επίσης στο μικροσκόπιο των αρχών.

Η επιχείρηση ξεκίνησε έπειτα από σειρά καταγγελιών εκ μέρους των επιβατών.

Οι κλοπές γίνονταν την ώρα που οι βαλίτσες τοποθετούνταν στον χώρο των αποσκευών των αεροσκαφών. Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι ύποπτοι αφαιρούσαν τα αντικείμενα αξίας, ενώ δεν τους έβλεπαν οι επιβάτες και άλλοι εργαζόμενοι.

Κατόπιν, έκρυβαν τα κλοπιμαία σε τσέπες που είχαν ράψει στο εσωτερικό των ρούχων τους ή μέσα στα ντουλάπια τους στο αεροδρόμιο, διευκρίνισε η ισπανική αστυνομία.

Το αεροδρόμιο της Τενερίφης υποδέχθηκε 10,8 εκατομμύρια επιβάτες το 2022, το έβδομο κατά σειρά ισπανικό αεροδρόμιο με τη μεγαλύτερη κίνηση, σύμφωνα με τη διαχειρίστρια εταιρεία Aena.

Την απογοήτευσή του για την αδυναμία της Συνόδου Κορυφής να καταλήξει σε κοινά συμπεράσματα για τη Μέση Ανατολή εξέφρασε ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σε αποκλειστική συνέντευξή του στο Euronews, ο Νίκος Χριστοδουλίδης δεν μασάει τα λόγια του και μιλάει για «εντελώς αρνητική εξέλιξη».

«Αν συνεχιστεί αυτή η ανθρωπιστική κρίση, τις συνέπειες θα τις πληρώσει η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση. Άρα η έλλειψη διάθεσης, η έλλειψη προετοιμασίας ήταν κάτι που θεωρώ εντελώς αρνητικό», τόνισε. Ο ίδιος αποκάλυψε ότι υπάρχουν σκέψεις για πρωτοβουλίες με άλλα μεσογειακά κράτη – μέλη.

Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας μίλησε για όλα: για το Κυπριακό, την ελληνοτουρκική προσέγγιση, τον τρόπο που ελήφθη η απόφαση για τη διεύρυνση ως… «ομοφωνία των 26». Στα πολύ ενδιαφέροντα σχόλιά του και η διαβεβαίωση ότι η κυπριακή κυβέρνηση επιθυμεί να προστατεύσει τους δημοσιογράφους και τις πηγές τους.

Για τη Μέση Ανατολή: «Να μείνουμε όσες ώρες χρειαστεί για μια κοινή θέση»

Μαρία Ψαρά, Euronews: Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ πάρα πολύ που είσαστε σήμερα μαζί μου. Μόλις πριν από λίγο τελείωσε μια σύνοδος κορυφής που νομίζαμε ότι θα ήταν μαραθώνια. Αλλά ίσως ένας λόγος που δεν ήταν, ήταν η έλλειψη συμπερασμάτων για τη Μέση Ανατολή, κάτι για το οποίο ήσασταν πολύ επικριτικός κατά την είσοδό σας στη σύνοδο αυτή.

Νίκος Χριστοδουλίδης: Είναι μια ιστορική σύνοδος, όχι μόνο για τις αποφάσεις που λήφθηκαν ή δεν λήφθηκαν, αλλά και για τον τρόπο που λήφθηκαν κάποιες αποφάσεις. 

Για τη Μέση Ανατολή, δεν υπάρχουν συμπεράσματα.

Θεωρώ ότι είναι η χειρότερη δυνατή εξέλιξη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ανέφερα και στη δευτερολογία μου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο: Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, όπως υπάρχουν σε όλα τα θέματα που συζητάμε. Αλλά γι’ αυτό κάνουμε τις Συνόδους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, γιατί υπάρχουν διαφορετικές απόψεις να συζητήσουμε, να καταλήξουμε.

Ναι, να μείνουμε όσες ώρες χρειαστεί για να καταλήξουμε σε συμπεράσματα. Στην περιοχή μας, στη γειτονιά μας, που είναι και γειτονιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γίνεται ένας πόλεμος, ένας πόλεμος με τραγικές συνέπειες. Υπάρχει μια δραματική ανθρωπιστική κρίση. Υπάρχουν επιπτώσεις στην περιοχή, επιπτώσεις που αγγίζουν και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και ερχόμαστε εμείς ως Ευρωπαϊκή Ένωση, να μην μπορούμε να στείλουμε ένα μήνυμα, ένα κοινό μήνυμα στις χώρες της περιοχής.

Και ήμουν έντονος στην παρέμβαση μου, να σας πω γιατί; Γιατί την περασμένη εβδομάδα είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ ξανά χώρες της περιοχής. Μίλησα και με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ. Όλοι ανέμεναν από την Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο και εμείς δεν μπορούμε ή δεν αφιερώσαμε χρόνο να συζητήσουμε, να βρούμε την κοινή συνισταμένη που θεωρώ ότι μπορούσαμε να βρούμε.

Ποιος μπορεί, για παράδειγμα, να αρνηθεί ότι υπάρχει μια σοβαρή ανθρωπιστική κρίση στην περιοχή και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλία για αντιμετώπιση αυτής της ανθρωπιστικής κρίσης; Γιατί πέραν της υποχρέωσής μας, πέραν του ότι αυτό δείχνει στην πράξη αυτό που επιδιώκουμε -που θέλουμε τουλάχιστον και λέμε δημόσια- ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να έχει ένα γεωπολιτικό ρόλο, αν συνεχιστεί αυτή η ανθρωπιστική κρίση, τις συνέπειες θα τις πληρώσει η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση. Άρα η έλλειψη διάθεσης, η έλλειψη προετοιμασίας ήταν κάτι που θεωρώ εντελώς αρνητικό.

Μετά τη δευτερολογία μου, οι παρεμβάσεις που έγιναν είναι ότι έγινε σήμερα μια στρατηγική συζήτηση. Θα επανέλθουμε στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και απάντησα ότι ενδεχομένως οι εξελίξεις μέχρι το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να είναι πολύ πιο μπροστά από εμάς.

Γι αυτό το λόγο έχουμε κάποιες σκέψεις με κάποια άλλα μεσογειακά κράτη – μέλη. Κάναμε μια πρώτη συζήτηση σήμερα στο περιθώριο και ενδεχομένως να γίνει μια περιφερειακή συνάντηση σε επίπεδο μεσογειακών κρατών, καλώντας και τους εταίρους μας στην περιοχή, έτσι ώστε να δούμε και το θέμα της ανθρωπιστικής κρίσης.

Γιατί, επαναλαμβάνω, δεν μπορούμε να μιλάμε για ανθρωπιστική κρίση και να λέμε ότι θα το συζητήσουμε τον Μάρτιο, αλλά την ίδια στιγμή. Και αυτό είναι η μεγάλη εικόνα, η επόμενη μέρα του πολέμου, γιατί κάποια στιγμή θα πρέπει και θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος.

Μαρία Ψαρά: Σε αυτό το ραντεβού που θα έχετε τον Ιανουάριο για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, υπάρχει περίπτωση να ενταχθεί μια ακόμα συζήτηση για τη Μέση Ανατολή;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Θα είναι θετικό να έχουμε μια τέτοια εξέλιξη, αλλά ως έχουν τα πράγματα αυτή τη στιγμή, οι συζητήσεις θα επικεντρωθούν στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο. Κάτι άλλο που αποτύχαμε να συμφωνήσουμε χθες, κάτι άλλο, για το οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση για ακόμη μια φορά έχει μοιραστεί στα δύο. Έγιναν συζητήσεις, δεν καταλήξαμε. Είχαμε μια πολιτική συμφωνία σε επίπεδο 26 κρατών μελών, αλλά θεωρώ ότι η ενδεχόμενη συζήτηση και του Μεσανατολικού τον Ιανουάριο δεν είναι κάτι που θα απέκλεια αυτή τη στιγμή.

Για τον θαλάσσιο ανθρωπιστικό διάδρομο: «Με το πλοίο που προσφέρουν οι Βρετανοί, λύνεται το θέμα των υποδομών στο λιμάνι της Γάζας»

Μαρία Ψαρά: Κύριε πρόεδρε, ενημερώσατε τους ομολόγους σας για τις εξελίξεις στον ανθρωπιστικό δρόμο δια θαλάσσης, για τον οποίο η Κύπρος μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο.

Νίκος Χριστοδουλίδης: Φυσικά, ενημέρωσα για τις τελευταίες εξελίξεις. Πριν λίγα εικοσιτετράωρα είχαμε στην Κύπρο μια ομάδα από το Ισραήλ. Είδαν όλα τα δεδομένα επί του εδάφους: πού βρίσκεται η ανθρωπιστική βοήθεια, πώς ελέγχεται η ανθρωπιστική βοήθεια, πώς θα φέρει η ανθρωπιστική βοήθεια όλα όσα έχουμε ζητήσει στην Κύπρο.

Την επόμενη εβδομάδα θα έχουμε και μια άλλη ομάδα από διάφορες υπηρεσίες του Ισραήλ. Είμαστε έτοιμοι. Εδώ οφείλω να αναφέρω, το είπα και στο Συμβούλιο, την ετοιμότητα που βλέπουμε από πλευράς Βρετανίας να βοηθήσει στην υλοποίηση αυτού του ανθρωπιστικού διαδρόμου.

Υπάρχει ανθρωπιστική βοήθεια πέραν της Κυπριακής Δημοκρατίας και από πλευράς Βρετανίας. Μας έχουν προσφέρει ένα πλοίο το οποίο μπορεί, όπως έχουν τα δεδομένα σήμερα, να πάρει ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα και εκείνο που αναμένουμε αυτή τη στιγμή είναι το πράσινο φως από το Ισραήλ.

Και ήταν και ένα από τα θέματα που συζήτησα το περασμένο Σάββατο με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό. Γι’ αυτό ήρθε η πρώτη ομάδα πριν λίγα εικοσιτετράωρα στην Κύπρο και έρχεται και την άλλη εβδομάδα η δεύτερη ομάδα, έτσι ώστε να δουν οι ίδιοι την ετοιμότητα από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας να απαντήσουμε στη βασική τους ανησυχία, που ονομάζεται ασφάλεια, και τη μεταφορά στη Γάζα. Και μόλις δοθεί το πράσινο φως από το Ισραήλ, είμαστε έτοιμοι να υλοποιήσουμε αυτή μας την ιδέα.

Μαρία Ψαρά: Έχουμε ακούσει πολλές φορές όμως τον Ύπατο Εκπρόσωπο να λέει ότι το μεγάλο πρόβλημα είναι η έλλειψη υποδομής στη Γάζα, στο λιμάνι της Γάζας. Αυτό πώς σκοπεύετε να το υπερκεράσετε.

Νίκος Χριστοδουλίδης: Οι Βρετανοί έχουν ήδη στην Κύπρο πλοίο το οποίο δεν χρειάζεται ειδική υποδομή στο λιμάνι της Γάζας, το οποίο είναι κατεστραμμένο. Μπορεί άμεσα να μεταφέρει ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα.

Για το Κυπριακό: «Έχουμε συμφωνήσει σε προσωπικότητα εκ μέρους της ΕΕ, έχει συμφωνήσει και η προσωπικότητα»

Μαρία Ψαρά: Μάλιστα, τώρα, κύριε Χριστοδουλίδη, αυτή η σύνοδος θα ήταν σημαντική για εμάς, κυρίως για τη συζήτηση για την Τουρκία, η οποία δεν έγινε.

Νίκος Χριστοδουλίδης: Δεν έγινε καμία συζήτηση για την Τουρκία και αν θέλετε την άποψή μου, ορθά δεν έγινε λαμβάνοντας υπόψη τα θέματα της ημερήσιας διάταξης. Δηλαδή, αν συζητούσαμε και την Τουρκία, θα γινόταν μια γενική ανταλλαγή απόψεων. Πρέπει να κάνουμε στρατηγική συζήτηση. Θεωρώ ότι αυτή θα γίνει το Μάρτιο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και ήταν σοφή θεωρώ η προσέγγιση να μη γίνει σε αυτό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Μαρία Ψαρά: Από την επόμενη χρονιά αναλαμβάνει και η νέα εντεταλμένη του ΟΗΕ. Ποιες είναι οι προσδοκίες σας; Αυτή η νέα ανάληψη καθηκόντων θα παίξει το ρόλο της στη συζήτηση που θα κάνουμε τον Μάιο;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Θέλω να χαιρετίσω το γεγονός ότι ο Γενικός Γραμματέας ανταποκρίθηκε σε μια δική μας προσπάθεια από την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων μου και οδηγούμαστε στον διορισμό μιας συγκεκριμένης προσωπικότητας, η οποία θα διερευνήσει τις προοπτικές για επανέναρξη των συνομιλιών.

Να αναφέρω ότι αυτός ο διορισμός θα μπορούσε να γίνει και νωρίτερα αν η Τουρκία δεν είχε απορρίψει την προηγούμενη εισήγηση – πρόταση του Γενικού Γραμματέα. Κρατώ όμως το θετικό, ότι υπήρξε ανταπόκριση στην προσπάθεια μας.

Ήταν μια προσπάθεια για την οποία εργαστήκαμε πολύ σκληρά και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε επίπεδο των πέντε μονίμων μελών, αλλά και προς τον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα να προχωρήσει με τον διορισμό.

Από εκεί και πέρα, μετά την επίσημη ανακοίνωση θα επισκεφθεί τη Νέα Υόρκη, θα έχει συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα και ακολούθως θα έρθει στην Κύπρο. Αυτό που έχω ζητήσει από τα Ηνωμένα Έθνη, από τον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα, είναι να αποφευχθούν φαινόμενα που είδαμε στο παρελθόν και εννοώ να έρθει στην Κύπρο για 24-48 ώρες, να έχει μια επαφή ή επαφές και ακολούθως να φεύγουν από την Κύπρο και να έρχονται μετά από ένα μήνα.

Έχω ζητήσει από τον Γενικό Γραμματέα να μείνει στην Κύπρο ο η αντιπρόσωπος όσον καιρό μπορεί φυσικά και να επισκεφθεί την Τουρκία, την Ελλάδα, τη Βρετανία, τις Βρυξέλλες. Είναι μέρος της προσπάθειας που γίνεται, αλλά να έρθει στην Κύπρο να εργαστούμε από κοινού.

Θεωρώ ότι εάν υπάρχει πολιτική βούληση, μπορούμε να φτάσουμε στο στόχο της επανέναρξης ουσιαστικών συνομιλιών. Ξέρετε, βγαίνει μια έντονη ανησυχία για τη Μέση Ανατολή, λόγω των πολλών παραγόντων επιπτώσεων που ήδη κάποιες από αυτές τις βιώνουμε. Αλλά τι έχει αποδείξει η κρίση στη Μέση Ανατολή; Ότι δεν υπάρχουν παγωμένες κρίσεις. Μπορεί ανά πάσα στιγμή να υπάρξει μια εξέλιξη, μια αρνητική εξέλιξη που να οδηγήσει σε τέτοιες αρνητικές εξελίξεις.

Άρα εμείς που ενδιαφερόμαστε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο για τον τόπο μας, είναι η δική μας πατρίδα υπό κατοχή, κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν να δημιουργηθούν εκείνα τα δεδομένα προς επανέναρξη των συνομιλιών. Όχι συνομιλίες για χάρη των συνομιλιών, συνομιλίες που θα οδηγήσουν στην επίλυση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου. Είναι δύσκολα τα δεδομένα, γίνονται πολλές δηλώσεις, γίνονται ενέργειες οι οποίες προκαλούν έντονο προβληματισμό και ανησυχία, αλλά δεν πρέπει απλά να σχολιάζουμε αυτές τις αρνητικές εξελίξεις. Πρέπει να πάρουμε την πρωτοβουλία στα χέρια μας. Είναι αυτό που κάνουμε από την πρώτη ημέρα ανάληψης των καθηκόντων.

Μαρία Ψαρά: Και με το αίτημά σας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για ενεργότερο ρόλο στο Κυπριακό;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Το συζήτησα στο περιθώριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με τον πρόεδρο Μισέλ, μιλήσαμε για συγκεκριμένη προσωπικότητα, η οποία μπορεί να αναλάβει ένα τέτοιο ρόλο. Υπάρχει προθυμία από αυτή την προσωπικότητα να αναλάβει αυτόν τον ρόλο. Συμφωνεί ο ίδιος ο πρόεδρος του Συμβουλίου. Δεν είμαστε ακόμη εκεί, αλλά θεωρώ ότι αν εργαστούμε μπορούμε να φτάσουμε σε αυτόν τον στόχο. Είναι σημαντικό ότι συζητούμε ένα πολύ συγκεκριμένο όνομα. Επαναλαμβάνω, δεν είμαστε ακόμα εκεί, αλλά η προσπάθειά μας συνεχίζεται.

Μαρία Ψαρά: Θα μπω στον πειρασμό να σας ρωτήσω, παρόλο που ξέρω την απάντησή σας. Μπορείτε να μας πείτε ποιο είναι αυτό το πρόσωπο;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Δεν μπορώ να αναφέρω το όνομα, αλλά είναι μια προσωπικότητα η οποία έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι μια προσωπικότητα η οποία έχει σχέσεις με την Τουρκία, με τον κύριο Ερντογάν. Είναι μια προσωπικότητα την οποία κι εμείς εμπιστευόμαστε και θεωρώ ότι θα βοηθήσει. Θα έχει θετική συνεισφορά στην προσπάθεια μας για επανέναρξη των συνομιλιών και επίλυση του Κυπριακού.

Αυτή η προσωπικότητα, να το πω για πολλοστή φορά, δεν έχει να κάνει με τον ρόλο της απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα, η οποία θα ασχοληθεί και με τις καθημερινές, αν θέλετε, διεργασίες, το πώς οδηγηθούμε στην επανέναρξη των συνομιλιών. Είναι πολιτική προσωπικότητα, η οποία περισσότερο αποσκοπεί στο να στείλει πολιτικά μηνύματα.

«Η πρόοδος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, μόνο θετικά μπορεί να συνεισφέρει στο Κυπριακό»

Μαρία Ψαρά: Θέλω να σας ρωτήσω για την ελληνοτουρκική προσέγγιση, την προσέγγιση δηλαδή Ελλάδας – Τουρκίας. Πώς τη βλέπετε; Στη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν συμφώνησαν ότι διαφωνούν και ο Ερντογάν μίλησε για «νέες πραγματικότητες». Πώς ερμηνεύετε εσείς αυτή τη δήλωση;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Να χαιρετίσω πρώτα και να ευχαριστήσω δημόσια τον Έλληνα πρωθυπουργό, οποίος μετά την ολοκλήρωση, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συνάντησής του με τον Ερντογάν, επικοινώνησε τηλεφωνικά μαζί μου για να με ενημερώσει.

Είχαμε συζητήσει και στις Βρυξέλλες γιατί αντιλαμβάνεστε ότι δεν μπορούν να λεχθούν όλα από το τηλέφωνο, άρα είχαμε κατ’ ιδίαν συζητήσεις στις Βρυξέλλες.

Η δική μας θεώρηση είναι ότι η όποια πρόοδος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μόνο θετικά μπορεί να συνεισφέρει στην προσπάθεια μας για επίλυση του Κυπριακού. Είναι δημόσια διακηρυγμένη θέση της ελληνικής κυβέρνησης ότι δεν μπορεί να υπάρξει πλήρης εξομάλυνση χωρίς την επίλυση του Κυπριακού.

Ενημερώθηκα από τον Έλληνα πρωθυπουργό, όπως σας προανέφερα, κι από αυτά που έχω ακούσει -και χωρίς να θεωρώ σωστό να μπω σε λεπτομέρειες και να δημοσιοποιήσω λεπτομέρειες- υπάρχει μια θετική διάθεση.

Όλα αυτά θα κριθούν από το αποτέλεσμα. Έχουμε αρκετές εξετάσεις μπροστά μας το αμέσως επόμενο διάστημα που όλοι μας, βάζω και τον εαυτό μου μέσα, όλοι μας θα κριθούμε από το πώς θα εργαστούμε για να υπάρξουν συγκεκριμένα θετικά αποτελέσματα.

Μαρία Ψαρά: Πολύς λόγος έχει γίνει κύριε Πρόεδρε, για το τετ-α-τετ με τον Πρόεδρο Ερντογάν. Τελικά τι είπατε σε αυτό;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Εγώ πήγα και προσέγγισα τον κ. Ερντογάν. Είχα μια χρυσή ευκαιρία στο Ντουμπάϊ. Τον είδα, πήγα και του μίλησα. Δεν θα δημοσιοποιήσω τον διάλογο μου με τον Ερντογάν. Ξέρετε, με ενδιαφέρει να υπάρξει αποτέλεσμα. Αυτά τα θέματα είναι πολύ σοβαρά θέματα, δεν είναι για επικοινωνιακή κατανάλωση.

Είμαστε 50 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή. Καθημερινά δημιουργούνται νέα τετελεσμένα που δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο την προσπάθειά μας. Δεν χρειάζεται επικοινωνιακή ή δημόσια διαπραγμάτευση. Εκείνο που έχει σημασία είναι να δούμε πως δημιουργούνται αποτελέσματα.

Έγινε μεγάλος λόγος περί συναντήσεως, περί προσκλήσεως και ούτω καθεξής. Θέλω να σας πω ότι αν υπάρξει πρόσκληση ή επιθυμία από τον Τούρκο πρόεδρο, φυσικά και θα ανταποκριθώ. Εγώ ο ίδιος από την πρώτη στιγμή και εδώ στις Βρυξέλλες και στη Γερμανία και στη Γαλλία που έχω επισκεφθεί, ζήτησα αν μπορούν να βοηθήσουν στο να υπάρξει μια τέτοια συνάντηση στην οποία θα μιλήσουμε, θα παραθέσουμε τις απόψεις.

Αλλά ξέρετε, κι ο κ. Ερντογάν είναι πολιτικός. Και το αντιλαμβάνομαι απόλυτα. Αντιλαμβάνεστε ότι η δημοσιοποίηση ενός τέτοιου ενδεχομένου, ακόμη κι ενός μακρινού ενδεχομένου, ακόμη κι αν υπάρχει 1% πιθανότητα, το απομακρύνει. Άρα γι αυτό λέω, πρέπει να επικεντρωθούμε στην ουσία και ας αφήσουμε την επικοινωνία. Ειδικότερα όσον αφορά το Κυπριακό.

Μαρία Ψαρά: Θα συγκαλέσετε το Εθνικό Συμβούλιο όπως ζητούν ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Θα συγκαλέσω όποτε το κρίνω αναγκαίο. Εγώ δεν έχω κόμμα, από το οποίο έχω εκλεγεί. Έχω εκλεγεί ως ανεξάρτητος υποψήφιος. Επιδιώκω τη συλλογικότητα περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο. Είναι σχεδόν καθημερινές οι εκκλήσεις μου για συλλογικότητα και φυσικά όταν κρίνω ότι υπάρχουν εν κινήσει εξελίξεις, θα ενημερώσω.

Το Εθνικό Συμβούλιο ήδη το έκανα αρκετές φορές. Δεν έχω λόγο και κανείς από μόνος του δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος της προσπάθειας επίλυσης του Κυπριακού. Φυσικά και επιδιώκω τη συλλογικότητα. Ήταν μέσα από αυτήν που πρώτον έχω εκλεγεί.

Γι αυτό είχα τύχει υποστήριξης από όλα, από κόσμο, από όλα τα πολιτικά κόμματα και την ίδια στιγμή και με τα κόμματα είχαμε πρόσφατα τον προϋπολογισμό δημόσια. Ευχαρίστησα τα κόμματα, επιδίωξα τη συνεργασία. Η συνεργασία για μένα είναι βασικό ζητούμενο για να μπορούμε να πετύχουμε τους στόχους μας και στο Κυπριακό αλλά και στα θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης.

«Ιστορική απόφαση για την Ουκρανία, αλλά όχι έτσι»

Μαρία Ψαρά: Τώρα, πίσω στα θέματα από τη Σύνοδο Κορυφής. Υπήρξε λοιπόν χθες μια συμφωνία για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων στην Ουκρανία, αλλά ο τρόπος που έγινε, που επετεύχθη αυτή, η ομοφωνία προκαλεί εντυπώσεις. Δηλαδή χρειάστηκε να βγει έξω από την αίθουσα ένας ηγέτης που διαφωνούσε και απειλούσε ότι θα ασκήσει βέτο, ο Βίκτορ Όρμπαν. Θέλω να μου πείτε αν θεωρείτε ότι δημιουργεί αρνητικό προηγούμενο.

Νίκος Χριστοδουλίδης: Πρώτον, να χαιρετίσω μια ιστορική απόφαση από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Κύπρος στήριξε αυτή την απόφαση χωρίς να έχουμε τους όποιους ενδοιασμούς για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων και με την Ουκρανία. Και ήταν κάτι που και μέσα στο Συμβούλιο μέσα από την παρέμβασή μου επαναλαμβάνω, στήριξα χωρίς υποσημειώσεις, χωρίς αστερίσκους.

Από εκεί και πέρα, θεωρώ ότι ο τρόπος λήψης της απόφασης που έγινε μετά από συνεννόηση, δηλαδή δεν αναγκάστηκε ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας να φύγει από την αίθουσα. Ήταν μετά από συνεννόηση που έγινε, αλλά δημιουργεί ένα πολύ αρνητικό αποτέλεσμα για ένα θέμα τόσο σημαντικό όπως η έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Και ποια η νομική βάση αυτής της απόφασης; Δεν υπάρχει καμία απολύτως νομική βάση. Είναι πολιτική απόφαση των 26. Το αντιλαμβάνομαι, αλλά η νομική βάση, η νομιμότητα, αν θέλετε αυτής της απόφασης, μπορεί να αμφισβητηθεί.

Δεύτερον, ποιο είναι το μήνυμα που στέλνουμε στους Ευρωπαίους πολίτες; Πολύ αρνητική εξέλιξη. Δηλαδή όποιος διαφωνεί βγαίνει από την αίθουσα, λαμβάνεται η απόφαση και συνεχίζουμε.

Ξέρετε, με αυτόν τον τρόπο δεν αντιμετωπίζονται ούτε οι διαφωνίες, ούτε τα προβλήματα. Και αυτό το εγχείρημα το μοναδικό, το ιστορικό εγχείρημα που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση, που είναι το μεγαλύτερο αν θέλετε, ειρήνης μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ένα από τα πολλά του βασικά χαρακτηριστικά ήταν ο συμβιβασμός των κρατών μελών. Γι αυτό ερχόμαστε εδώ. Δεν συμφωνούμε όλοι, αλλά καθορίζουμε ποιο είναι το ευρωπαϊκό συμφέρον. Αυτό που έγινε, θεωρώ δημιουργεί ένα πολύ αρνητικό προηγούμενο που είμαι σίγουρος ότι θα το βρούμε μπροστά μας το αμέσως επόμενο διάστημα.

Και ξέρετε, κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, μετά την απόφαση για έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία, ακολούθησε η συζήτηση για αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου. Και πάλι βρεθήκαμε στην ίδια κατάσταση και κάποιοι έκαναν την εισήγηση και πάλι να προχωρήσουμε οι 26. Αντιλαμβάνεστε, δημιουργεί ένα πολύ αρνητικό προηγούμενο που σήμερα μπορεί να ευνοεί κάποιους, αλλά αύριο θα είναι εναντίον τους γιατί θα μπορεί ο οποιοσδήποτε να χρησιμοποιεί αυτή την τακτική.

Άρα θεωρώ λανθασμένο τον τρόπο που εξελίχθηκε η διαδικασία λήψης της απόφασης. Συμφωνώ απόλυτα με την απόφαση, να μην υπάρχει οποιαδήποτε παρεξήγηση, αλλά η διαδικασία που ακολουθήθηκε θεωρώ ότι έχει πληγώσει την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα το βρούμε μπροστά μας στο σύντομο μέλλον.

«Είμαι έτοιμος να συζητήσω για την ομοφωνία, αν εξυπηρετείται ένας μεγάλος στόχος»

Μαρία Ψαρά: Συνδέεται αυτό που έγινε χθες με την κατάργηση της ομοφωνίας; Διότι έχει αρχίσει να ζεσταίνεται αυτή η κουβέντα. Ακούσαμε και τον καγκελάριο Σολτς σε δηλώσεις του στη Γερμανία να αναφέρεται σε αυτό για τη διαδικασία της διεύρυνσης. Ποια είναι η θέση της Κύπρου σε αυτό;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Να αναφέρω πρώτα ότι δεν βοηθά, αντίθετα δυσκολεύει τη διαδικασία. Γιατί να καταργήσουμε την ομοφωνία, αφού οποιοσδήποτε θα μπορεί να βγαίνει έξω από την αίθουσα και να αποφασίζουμε και να συνεχίζουμε;

Σε καμία απολύτως περίπτωση δεν βοηθά, αντίθετα. Το έχω πει για το θέμα της ομοφωνίας και δέχτηκα και κάποια κριτική στην Κύπρο, ενδεχομένως να οφείλεται στον τρόπο που εγώ έδωσα εξηγήσεις.

Η ομοφωνία όλα αυτά τα χρόνια είχε δουλέψει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε δύσκολες στιγμές, περάσαμε πολλές ώρες διαπραγμάτευσης σε διάφορα συμβούλια, ειδικότερα για τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, αλλά δούλεψε. Το είδαμε στην περίπτωση της Ουκρανίας. Παρά τις δυσκολίες, καταφέραμε να έχουμε μια κοινή θέση σε ένα πολύ σοβαρό θέμα στη γειτονιά μας.

Έχει σημασία πριν μπούμε σε αυτή τη συζήτηση για κατάργηση της ομοφωνίας, να δούμε τι είναι αυτό που μας ενδιαφέρει -και εγώ είμαι έντονα υπέρ της περαιτέρω ολοκλήρωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ένταξη μας, η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, συμπληρώνονται είκοσι χρόνια του χρόνου, ήταν η μεγαλύτερη επιτυχία της Κυπριακής Δημοκρατίας από της ιδρύσεως της. Άρα, είμαι κάποιος που πιστεύει στην ευρωπαϊκή ιδέα. Πιστεύω στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέπει να γίνει περισσότερη ενσωμάτωση. Πρέπει να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας και ούτω καθεξής.

Θα πρέπει πρώτα να καθορίσουμε τι είναι ευρωπαϊκό συμφέρον. Αν η Κυπριακή Δημοκρατία θεωρεί ευρωπαϊκό συμφέρον μια συγκεκριμένη θέση. Αν η Εσθονία θεωρεί ευρωπαϊκό συμφέρον μια διαφορετική θέση, αν η Δανία θεωρεί μια διαφορετική θέση, τότε η ομοφωνία δεν θα καταργηθεί ποτέ. Άρα ποιο είναι το βασικό; Πριν πάμε στις λεπτομέρειες, που είναι μια σημαντική λεπτομέρεια, να καθίσουμε να κάνουμε μια συζήτηση, πού θέλουμε να πάρουμε αυτή την Ευρωπαϊκή Ένωση; Ποιο είναι το μέλλον που θέλουμε να έχει αυτή η ευρωπαϊκή οικογένεια; Γιατί είμαστε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Πρέπει να πάρουμε σοβαρότατες αποφάσεις. Πώς θέλουμε να προχωρήσουμε, αν θέλουμε να προχωρήσουμε και ούτω καθεξής. 

Αφού τα κάνουμε αυτά, πώς τα πετυχαίνουμε, με την κατάργηση της ομοφωνίας; Αν χρειάζεται για να πετύχω τον μεγάλο στόχο, ναι, είμαι έτοιμος να το συζητήσω. Με το να προχωρήσουμε σε συνεργασίες τύπου ευρώ ή τύπου Σένγκεν που δεν συμμετέχουν όλα τα κράτη; Υπάρχουν πολλές επιλογές εκεί, που είμαι έτοιμος να τις συζητήσω. Πρώτα ελάτε να καθορίσουμε ποιο είναι ο στόχος μας, πού θέλουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2040, το 2050 και ακολούθως να συζητήσουμε τους τρόπους, το τι πρέπει να αλλάξουμε για να πετύχουμε αυτό το στόχο.

«Όλοι ξέρουν ότι η Τουρκία παραβιάζει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας»

Μαρία Ψαρά: Ήθελα να σας ρωτήσω για την υπονόμευση των κυρώσεων.

Νίκος Χριστοδουλίδης: Υπάρχει υπονόμευση των κυρώσεων και το γνωρίζουν πάρα πολύ καλά εδώ στις Βρυξέλλες. Γνωρίζουμε όλοι ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί, αξιοποιεί την Τουρκία για να παραβιάζει τις κυρώσεις και όχι μόνο η Τουρκία. Και γι αυτό και μέσα στο πλαίσιο της συζήτησης της διεύρυνσης, ένα από τα θέματα τα οποία είναι ψηλά στις προτεραιότητες είναι η ανάγκη συμμόρφωσης των υποψήφιων προς ένταξη κρατών στα θέματα κοινής εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων.

Γιατί αυτή τη στιγμή η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη – μέλη είναι εκείνα που επωμίζονται, είμαστε εμείς που επωμιζόμαστε το μεγαλύτερο κόστος των δικών μας αποφάσεων, των κυρώσεων. Αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε υπέρ της κατάργησης. Αντίθετα, είμαστε υπέρ, ψηφίζουμε , είμαστε μέρος των αποφάσεων και τις στηρίζουμε, αλλά δεν μπορούν κάποιοι να εκμεταλλεύονται αυτή την κατάσταση που στην ουσία τι πετυχαίνουν στο τέλος της ημέρας; Να αποδυναμώνουν την αποτελεσματικότητα των δικών μας αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μαρία Ψαρά: Θέλω να σας ρωτήσω τώρα κάτι εντελώς διαφορετικό, διότι γίνεται συζήτηση αυτές τις μέρες για το νόμο προστασίας των δημοσιογράφων και των πηγών τους. Έχει διαρρεύσει ότι η Κύπρος είναι ανάμεσα στις χώρες, όπως και η Ελλάδα, που εγκρίνει την παρακολούθηση των δημοσιογράφων και των πηγών τους σε περίπτωση εθνικής ασφάλειας. Ποια είναι ακριβώς η θέση σας;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Γνωρίζετε ότι πριν από πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, πέρασα από κυβερνητικός εκπρόσωπος, οπότε έχω ιδιαίτερη ευαισθησία στα θέματα των δημοσιογράφων και στην απρόσκοπτη λειτουργία του λειτουργήματος του δημοσιογράφου. Πρόκειται για λειτούργημα και σε καμία απολύτως περίπτωση η Κυπριακή Δημοκρατία δεν στηρίζει την παρακολούθηση δημοσιογράφου.

Θα είμαι ξεκάθαρος σε αυτό και θα σας αποκαλύψω και κάτι. Κάθε Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ξεκινά με την παρουσία της προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία όπως γνωρίζετε κάνει μια ενημέρωση για τις πως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσεγγίζει τα θέματα που είναι στην ημερήσια διάταξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Χθες δεν ήταν εκεί και αμέσως το έθεσα εγώ στην κυρία Μέτσολα, εγώ ο ίδιος το έθεσα με ερώτησή μου, μεταφέροντας και τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας για αυστηροποίηση των συγκεκριμένων κανονισμών γιατί το θέμα είναι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Υπάρχει σε εξέλιξη συζήτηση σε επίπεδο συλλόγου και μόνος μου, επαναλαμβάνω δεν ήταν στη συζήτηση. Έκανα ερώτημα και μετέφερα τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δεν υπάρχει καμία διάθεση για παρακολούθηση, αυτή είναι η προσέγγιση της Λευκωσίας για ένα τέτοιο φαινόμενο εν έτει 2023.

Μαρία Ψαρά: Μία τελευταία ερώτηση. Στις 24 Ιανουαρίου μάλλον θα τα ξαναπούμε εδώ στις Βρυξέλλες, κύριε πρόεδρε, για το Πολυετές Δημοσιονομικό πλαίσιο, τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Πάμε αυτή τη φορά για συμφωνία των 27 ή θα είναι πάλι οι 26 και ο… Ούγγρος χώρια;

Νίκος Χριστοδουλίδης: Δεν μπορεί να υπάρξει απόφαση με τους 26 για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και θα προχωρήσω κι ένα βήμα περισσότερο. Τέθηκε χθες και αυτή η άποψη. Να ψηφίσουμε οι 26 και να επωμιστούμε μάλιστα το ποσοστό που θα έδινε η Ουγγαρία.

Για μένα, για μας, για την Κυπριακή Δημοκρατία και ακούγοντας και τις παρεμβάσεις των συναδέλφων και όλους αυτούς που πιστεύουν στην περαιτέρω ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τέτοιου είδους προσεγγίσεις δεν είναι αποδεκτές. Ελπίζουμε να δημιουργηθούν εκείνα τα δεδομένα όταν είμαστε εδώ ξανά στις 24 Ιανουαρίου να εγκριθεί αυτή η αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου.

Ξέρετε, κάναμε μεγάλη προσπάθεια στο να υπάρχουν αναφορές στο μεταναστευτικό. Νέα λεφτά, φρέσκα λεφτά όπως τα αποκαλούν. Στο θέμα του μεταναστευτικού μπήκε ειδική αναφορά στη Μέση Ανατολή μετά από δική μας παρέμβαση. Είναι πολύ σημαντική γιατί αντιλαμβάνεστε τα μεσογειακά κράτη, τα κράτη της πρώτης γραμμής έχουν και τη μεγαλύτερη πίεση.

Μπήκε η αναφορά του Έλληνα πρωθυπουργού για το θέμα των φυσικών καταστροφών, λαμβάνοντας υπόψη τι έγινε το τελευταίο διάστημα.

Είχαμε και η Κύπρος και η Ελλάδα ενεργό ρόλο στις διαβουλεύσεις που έγιναν και έχουμε πετύχει αρκετούς από τους στόχους που θέσαμε. Ελπίζω να υπάρξει αυτή η έγκριση της αναθεώρησης του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου. Το μεγάλο ποσοστό φυσικά πηγαίνει για την Ουκρανία.

Μαρία Ψαρά: Σας ευχαριστώ πολύ κ. Πρόεδρε για τις απαντήσεις σας.

Νίκος Χριστοδουλίδης: Εγώ ευχαριστώ για την φιλοξενία και ελπίζω την επόμενη φορά που θα έχουμε αυτή τη συζήτηση να έχουμε και καλύτερα νέα προς την κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να αποκτήσει αυτό τον γεωπολιτικό ρόλο που όλοι ή τουλάχιστον εμείς που οραματιζόμαστε μια πιο ολοκληρωμένη Ευρωπαϊκή Ένωση θέλουμε.

Η φετινή χρονιά για το φεστιβάλ Atreju θα έχει πανηγυρικό χαρακτήρα. Οι εκδηλώσεις της εθνικιστικής νεολαίας στην Ιταλία θα έχουν ως επίκεντρο τους εορτασμούς για τον έναν χρόνο εξουσίας της Τζιόρτζια Μελόνι.

Για πρώτη φορά διεξήχθη το 1998 και κάθε έτος που περνούσε είχε μεγαλύτερη συμμετοχή.

Οι μετέχοντες θεωρούν και δικό τους κομμάτι την ανέλιξη στην εξουσία.

«Η επιτυχία είναι ομαδική δουλειά και η συλλογική προσπάθεια έγινε από το σύνολο των νέων εθελοντών, οι οποίοι ήρθαν εδώ από τον βορρά μέχρι και τον νότο της χώρας. Ήρθαν εδώ να εκδηλώσουν την στήριξή τους και να δουν κορυφαία στελέχη του κοινοβουλίου να εργάζονται μαζί μας για να ολοκληρώσουμε ένα τέτοιο σχέδιο, που με κάνει υπερήφανο», λέει ένας νεαρός υποστηρικτής των «Αδελφών της Ιταλίας».

Οι διοργανωτές επιμένουν ότι δεν έχουν βάλει πολιτικά όρια. Οπότε άπαντες είναι ευπρόσδεκτοι να μετάσχουν.

«Οι εκδηλώσεις δεν αφορούν μόνον έναν πολιτικό κόμμα. Είναι ανοικτές για τις οικογένειες, για τον καθένα και ειδικά για τους νέους. Υπάρχει παγοδρόμιο και χριστουγεννιάτικη αγορά. Θα διεξαχθούν πολιτικές συζητήσεις και καλωσορίζουμε ακόμη και τις αντίθετες απόψεις. Κάθε πολιτική άποψη είναι ευπρόσδεκτη εδώ», αναφέρει ο Τζιοβάνι Ντοντσέλι, βουλευτής των «Αδελφών της Ιταλίας».

Η χριστουγεννιάτικη αγορά λειτουργεί και ως ατραξιόν ακόμη και για κόσμο που δεν ασχολείται τόσο πολύ με την πολιτική, αλλά βρίσκει ένα ενδιαφέρον στις εκδηλώσεις.

«Περνούσα από εδώ και είδα τα πολλά φώτα. Γι’ αυτό και ήρθα. Είναι ωραία να βλέπεις τόσος νεαρό κόσμος να συνεργάζεται με μεγαλύτερους ανθρώπου», ανέφερε μία επισκέπτρια.

Η Τζιόρτζια Μελόνι αποφάσισε να στείλει αρκετές προσκλήσεις εισπράττοντας και απορριπτικές απαντήσεις. Αλλά στην Ρώμη θα μεταβούν αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, όπως και παγκόσμιοι οικονομικοί παράγοντες.

«Ο Βρετανός Πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ και ο Αλβανός Πρωθυπουργός Έντι Ράμα αναμένεται να παραβρεθούν στο φεστιβάλ. Αλλά όλα τα βλέμματα το Σάββατο θα είναι στον δισεκατομμυριούχο Ίλον Μασκ, που θα βρεθεί εδώ στο Castel Sant’Angelo. Μασκ και Μελόνι συναντήθηκαν εδώ στην Ρώμη τον περασμένο Ιούνιο και είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν σειρά θεμάτων περιλαμβανομένων και μέτρων αντιμετώπισης της δημογραφικής κρίσης της Ιταλίας. Η Μελόνι χρησιμοποιεί το φεστιβάλ Atreju ως ευκαιρία να ενισχύσει την εικόνα της και να λάβει περισσότερη διεθνή υποστήριξη. Η παρουσία του Ίλον Μασκ παρουσιάζεται ευρέως ως μία ισχυρή πολιτική αποδοχή πριν από τις ευρωεκλογές», μεταδίδει από την Ρώμη η ανταποκρίτρια του Euronews, Τζιόρτζια Ορλάντι.

Στην Έκθεση για τις Επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής παρουσιάστηκαν οι νέες κλιματικές προβολές με βάση τις οποίες:

* Η μέση θερμοκρασία μέχρι τα μέσα του αιώνα^[1] θα ανέβει σε σχέση με την περίοδο αναφοράς 1971-2000, από 1,2°C έως και 2°C ανάλογα με το σενάριο εξέλιξης των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να παρατηρούνται εάν δεν ληφθούν μέτρα μετριασμού των εκπομπών.^[2]Η δεκαετία του 2050 περιλαμβάνει το σημείο καμπής, πέραν του οποίου η ανθρωπογενής παρέμβαση στο κλίμα θα είναι μη αναστρέψιμη. Μετά το 2060, η αύξηση στη μέση θερμοκρασία θα φτάσει τους 2°C έως και 5°C^[3] περίπου, ανάλογα με το σενάριο εκπομπών.

* Σημαντική θα είναι η αύξηση και του αριθμού ημερών με καύσωνα στα πεδινά,^[4] έως και κατά 10-15 ημέρες μέχρι τα μέσα του αιώνα και έως 30-50 μέρες μέχρι το 2100, εάν δεν ληφθούν μέτρα περιορισμού των εκπομπών CO2.

* H χώρα μας και η ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου ανήκουν στις λίγες περιοχές του πλανήτη όπου αναμένεται στο μέλλον μείωση των βροχοπτώσεων.^[5] H βροχόπτωση αναμένεται να μειωθεί σημαντικά μετά το 2050, ιδιαίτερα στα νοτιότερα τμήματα της χώρας.

* Η ενίσχυση της ξηρασίας, λόγω της μείωσης των βροχοπτώσεων και του αριθμού ημερών βροχής σε συνδυασμό με την άνοδο της θερμοκρασίας, θα έχει ως αποτέλεσμα τη μετάπτωση του κλίματος στη χώρας μας προς το ξηρότερο. Αποτέλεσμα αυτού είναι περίπου το 40% της Ελλάδας, ιδίως τα ανατολικά και νότια τμήματα, να κινδυνεύουν μέχρι το τέλος του αιώνα να ερημοποιηθούν στην περίπτωση που δεν ληφθούν παγκοσμίως μέτρα για τον περιορισμό των θερμοκηπικών αερίων.

* Στο μελλοντικό κλίμα αναμένεται αύξηση της συχνότητας των ακραία έντονων βροχοπτώσεων, που θα γίνεται εντονότερη όσο λιγότερα μέτρα ληφθούν και όσο οδεύουμε προς το τέλος του 21ου αιώνα.

* Αύξηση αναμένεται και στον αριθμό των ημερών με αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιάς: από 10 έως και 20 περισσότερες ημέρες πυρκαγιάς μέχρι τα μέσα του αιώνα και από 15 έως και 50 περισσότερες ημέρες με αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιάς προς τα τέλη του αιώνα, ιδιαίτερα στις περιοχές που και σήμερα είναι πιο επιρρεπείς στις δασικές πυρκαγιές.

* Σημαντικές θα είναι, τέλος, και οι επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Με βάση τις εκτιμήσεις των μοντέλων, έως τα μέσα του αιώνα αναμένεται η στάθμη της θάλασσας να ανέβει κατά 15 έως 20 εκατοστά και κατά 20 έως 80 εκατοστά μέχρι τα τέλη του αιώνα, ανάλογα με την εξέλιξη των εκπομπών θερμοκηπικών αερίων, με συνέπειες μεταξύ άλλων στη γεωργία στις παράκτιες περιοχές.

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη γεωργία – Η περίπτωση της Θεσσαλίας

Στη μελέτη παρουσιάστηκαν οι εκτιμώμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στους εδαφικούς πόρους και στις αροτραίες καλλιέργειες για τρεις περιοχές μελέτης (Τρίκαλα, Ζάππειο, Σωτήριο) της περιφέρειας της Θεσσαλίας.

Οι εκτιμώμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή της Θεσσαλίας:

* Ένταση των τάσεων ερημοποίησης του εδάφους, με αποτέλεσμα τον περιορισμό και την υποβάθμιση των καλλιεργήσιμων γαιών.

* Μείωση της παραγωγής αραβοσίτου μέχρι 41,7% και βαμβακιού μέχρι 34,2% και αύξηση της παραγωγής σιταριού κατά 13,4% στο δυσμενέστερο σενάριο εκπομπής έως το τέλος του αιώνα.

* Σε βαθιά εδάφη, μείωση των αποδόσεων του αραβοσίτου έως 29,3% και του βαμβακιού μέχρι 29,6% και αύξηση των αποδόσεων του σιταριού μέχρι 68,6%, έως το τέλος του αιώνα στο δυσμενέστερο σενάριο εκπομπής.

* Σε ρηχά και επικλινή εδάφη, εκμηδένιση των αποδόσεων του βαμβακιού και του αραβοσίτου και διατήρηση σε χαμηλά επίπεδα των αποδόσεων του σιταριού, στο μέσο και στο δυσμενέστερο σενάριο εκπομπής έως το μέσο του αιώνα.

* Περαιτέρω μειώσεις στην παραγωγή κατά 3,6% σε όλες τις καλλιέργειες σε διαβρωμένα εδάφη.

Στη μελέτη προτείνεται δέσμη μέτρων και πολιτικών για την προσαρμογή και τη διαχείριση των επιπτώσεων του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή της Θεσσαλίας:

* Εφαρμογή καλλιεργητικών μέτρων διατήρησης του εδάφους στις επικλινείς εκτάσεις και μέτρων αποκατάστασης του εδάφους στις περιοχές υψηλού κινδύνου αλάτωσης.

* Περιορισμός των καλλιεργειών βαμβακιού και αραβοσίτου στις πεδινές εκτάσεις και στα βαθιά εδάφη, ενώ στις επικλινείς εκτάσεις προτίμηση σε σιτάρι και λειμώνια φυτά.

* Τροποποίηση του χρόνου σποράς, οψιμότερα στις χειμωνιάτικες και πρωιμότερα στις καλοκαιρινές καλλιέργειες.

* Καλλιέργεια φυτικών ειδών και ποικιλιών με βραχύτερο βιολογικό κύκλο για εξοικονόμηση νερού.

* Νέα στρατηγική χρήσης αρδευτικού νερού, με έμφαση στα επιφανειακά ύδατα και κατασκευή κατάλληλων υποδομών για την αντιμετώπιση των πλημμυρών.

* Ολοκληρωμένη στρατηγική αντιμετώπισης των πλημμυρών σε όλη τη λεκάνη απορροής της Θεσσαλίας.

Επικαιροποίηση μελέτης επιπτώσεων και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή – Τομέας μεταφορών

Στη μελέτη παρουσιάστηκαν οι εκτιμώμενες επιπτώσεις για τον τομέα των μεταφορών και τα προτεινόμενα μέτρα προσαρμογής στην Ελλάδα. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον τομέα των μεταφορών διαχωρίζονται στο πλαίσιο της παρούσας μελέτης σε δύο κατηγορίες:

* Άμεσες (πρωτογενείς) επιπτώσεις: Βλάβες ή φθορές που οδηγούν στην ανάγκη ανακατασκευών, επιδιορθώσεων ή επαυξημένης ανάγκης συντήρησης από την άνοδο της μέσης στάθμης της θάλασσας, τις υψηλές θερμοκρασίες και τα πλημμυρικά φαινόμενα (π.χ. φθορές, αυξημένη ανάγκη συντήρησης ή αποκατάστασης οδικών, σιδηροδρομικών, λιμενικών και αεροπορικών υποδομών, αυξημένη ανάγκη κατασκευής αναχωμάτων ή άλλων κατασκευών, αύξηση κόστους για την προστασία τους). Επίσης, προβλέπεται μειωμένη ανάγκη εργασιών πρόληψης και συντήρησης, λόγω της μείωσης του αριθμού παγετών.

* Έμμεσες (δευτερογενείς) επιπτώσεις: Κυρίως στη λειτουργία του συστήματος μεταφορών, με την αύξηση του γενικευμένου κόστους μετακινήσεων ή τη μείωση της οδικής ασφάλειας από την άνοδο της μέσης στάθμης της θάλασσας, τις υψηλές θερμοκρασίες και τα πλημμυρικά φαινόμενα (π.χ. καθυστερήσεις, αναβολές δρομολογίων, κίνδυνος ατυχημάτων λόγω μειωμένης πρόσφυσης, αποκοπή και μείωση προσβασιμότητας περιοχών από την αδυναμία εκτέλεσης δρομολογίων, διακοπή εφοδιαστικής αλυσίδας και αλλαγές στη ζήτηση). Επίσης, προβλέπεται μείωση ατυχημάτων και καθυστερήσεων λόγω της μείωσης του αριθμού παγετών και μείωση στην ανάγκη θέρμανσης των μεταφορικών μέσων από την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας.

Στη μελέτη προτείνεται δέσμη μέτρων και πολιτικών για την προσαρμογή του τομέα των μεταφορών και τη διαχείριση των επιπτώσεων του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Μεταξύ άλλων προτείνονται:

* Δημιουργία εθνικού παρατηρητηρίου επιπτώσεων κλιματικής αλλαγής στις μεταφορές (τήρηση στατιστικών στοιχείων λειτουργίας και επιπτώσεων).

* Περαιτέρω ανάπτυξη αναλυτικών μοντέλων για την αξιολόγηση των μεταφορικών υποδομών ως προς: α) τη σημαντικότητα και β) την τρωτότητα.

* Αναγνώριση και προτεραιοποίηση των έργων μεταφορικών υποδομών, που ελαχιστοποιούν την τρωτότητα του εθνικού συστήματος μεταφορών.

* Κατάρτιση εθνικών σχεδίων διαχείρισης της κυκλοφορίας και σχεδίων εκκένωσης ευάλωτων περιοχών.

* Υλοποίηση έργων προστασίας κρίσιμων μεταφορικών υποδομών (π.χ. αποστράγγιση, ανύψωση κρηπιδωμάτων λιμένων, ανύψωση αεροπορικών/οδικών/σιδηροδρομικών υποδομών που είναι εκτεθειμένες στο θαλάσσιο μέτωπο κ.ά.).

* Αναθεώρηση των υφιστάμενων προδιαγραφών σχεδιασμού μεταφορικών υποδομών, λαμβάνοντας υπόψη τις παραμέτρους της κλιματικής αλλαγής.

* Υιοθέτηση μέτρων μείωσης της μεταφορικής ζήτησης, όπως η τηλεργασία, ο συνεπιβατισμός, η διαχείριση της κινητικότητας σε επιχειρήσεις, η κατάρτιση σχεδίων μεταφοράς μαθητών.

Τρωτότητα από την Κλιματική Αλλαγή στις περιφέρειες της Ελλάδος

Η μελέτη υπολογίζει την τρωτότητα στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ώστε να συμβάλει στο σχεδιασμό μιας αποτελεσματικής εθνικής πολιτικής για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Στη μελέτη αναπτύσσεται μεθοδολογία εκτίμησης τρωτότητας με συνδυασμό φυσικών και κοινωνικοοικονομικών χαρακτηριστικών και συμβάντων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. Ως πρώτα ενδιάμεσα αποτελέσματα παρουσιάζονται τα σχετικά με τις δασικές πυρκαγιές και τις μεταφορές.

Για τις δασικές πυρκαγιές, για παράδειγμα, στα χαρακτηριστικά των συμβάντων περιλαμβάνεται ο αριθμός πυρκαγιών που έκαψαν 100-500, 500-1.000, 1.000-10.000 και πάνω από 10.000 στρέμματα δάσους και δασικής έκτασης. Ο αριθμός πυρκαγιών συσχετίστηκε με την έκταση, τον πληθυσμό, το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ), το κατά κεφαλήν ΑΕΠ και ένα δείκτη ανισοκατανομής ΑΕΠ στην αντίστοιχη περιφέρεια.

Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι για τις δασικές πυρκαγιές:

* Οι σχετικά υψηλότερες τρωτότητες, ανά έκταση, κάτοικο, συνολικό και κατά κεφαλήν ΑΕΠ, εμφανίζονται στη Στερεά Ελλάδα, τη Δυτική Ελλάδα και την Πελοπόννησο, ενώ η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη εμφανίζει υψηλές τρωτότητες με βάση την ανισοκατανομή του κατά κεφαλήν ΑΕΠ μεταξύ των περιφερειών της χώρας. Η Αττική εμφανίζει την υψηλότερη τρωτότητα με βάση την έκταση και την πυκνότητα του πληθυσμού.

* Ο αναμενόμενος αριθμός πυρκαγιών αυξάνεται και για τα δύο σενάρια της IPCC (RCP 4.5 και 8.5) για την περίοδο μέχρι το 2100. Αυτό υποδηλώνει ότι οι τρωτότητες σε απόλυτους όρους αναμένεται να αυξηθούν, ενώ σε συγκριτικούς όρους, με βάση την έκταση των περιφερειών, αναμένεται να παραμείνουν σταθερές. Η εξέλιξη της τρωτότητας με βάση κοινωνικοοικονομικές διαστάσεις θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη του ΑΕΠ και του πληθυσμού.

Για τις μεταφορές, έγινε ανάλυση τρωτότητας του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου, βασισμένη στα αποτελέσματα της αντίστοιχης μελέτης και δείχνει ότι:

* Η υψηλότερη σχετική τρωτότητα, τόσο συνολικά όσο και ανά χιλιόμετρο δικτύου και για τα δύο σενάρια της IPCC (RCP 4.5 και 8.5), εμφανίζεται στην Ανατολική Ελλάδα και ακολουθεί η Δυτική και στη συνέχεια η Κεντρική Ελλάδα.

References

1. ^{^} Η μέση θερμοκρασία μέχρι τα μέσα του αιώνα (gr.euronews.com)
2. ^{^} εάν δεν ληφθούν μέτρα μετριασμού των εκπομπών. (gr.euronews.com)
3. ^{^} η αύξηση στη μέση θερμοκρασία θα φτάσει τους 2°C έως και 5°C (gr.euronews.com)
4. ^{^} του αριθμού ημερών με καύσωνα στα πεδινά, (gr.euronews.com)
5. ^{^} αναμένεται στο μέλλον μείωση των βροχοπτώσεων. (gr.euronews.com)