The Impartial Press

Συνεχίζεται με αμείωτη ένταση το πρόγραμμα επαναπατρισμού μεταναστών που εφαρμόζει η κυπριακή κυβέρνηση.

Σύμφωνα με τις κυπριακές αρχές, την τελευταία εβδομάδα επαναπατρίστηκαν 168 μετανάστες υπήκοοι τρίτων χωρών που διέμεναν παράνομα στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της αστυνομίας, 130 μετανάστες επαναπατρίστηκαν μέσω διαδικασιών εθελούσιας επιστροφής και άλλοι 38, μέσω της διαδικασίας αναγκαστικής επιστροφής.

Προστίθεται, ότι από την αρχή του χρόνου μέχρι και τις 10 Σεπτεμβρίου έχουν επαναπατριστεί 7.338 άτομα τα οποία διέμεναν παράνομα στην Κύπρο.

Την αντίστοιχη περσινή περίοδο είχαν επαναπατριστεί 6491 άτομα

Το Κυπριακό, ενόψει και της μετάβασης του Νίκου Χριστοδουλίδη στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, καθώς και το ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης, κυριάρχησαν στην ατζέντα της συνδρίασης του εθνικού συμβουλίου στην Κύπρο.

Οπως δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας ενημέρωσε, μεταξύ αλλων, τα μέλη του εθνικού συμβουλίου για τις προσπάθειες του Αντόνιο Γκουτέρες για την πραγματοποίηση τριμερούς συνάντησης, με τη συμμετοχή και του Ερσιν Τατάρ.

Ο Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης επανέλαβε οτι η απάντηση που έχει δώσει η Ελληνοκυπριακή πλευρά σε οποιαδήποτε ημερομηνία έχει τεθεί απο τον ΓΓ του ΟΗΕ είναι θετική και εξέφρασε την ελπίδα να υπάρξουν εξελίξεις.

Αναφερόμενος στο θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης, ο κυβερνητικός εκρπόσωπος ανέφερε ότι συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις με την ελληνική πλευρά, στις οποίες επιτεύχθηκε πρόοδος.

Σημείωσε ότι δεν υπάρχουν πιεστικά χρονοδιαγράμματα, ωστόσο ο χρόνος δεν ειναι απεριόριστος.

Πρόσθεσε ότι το θέμα θα συζητηθεί στη συνάντηση που θα έχει την ερχόμενη εβδομάδα ο Νίκος Χριστοδουλίδης με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, Κυριάκο Μητσοτάκη, στην Αθήνα, υπογραμμίζοντας ότι στόχος είναι να μην υπάρξουν ασάφειες στην τελική συμφωνία.

Περισσότερες πηγές • ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι αρχές της Βόρειας Κορέας δημοσίευσαν για πρώτη φορά εικόνες από εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου με την ευκαιρία επίσκεψης του ηγέτη της χώρας Κιμ Γιονγκ Ουν.

Η Πιονγκγιάνγκ, η οποία πραγματοποίησε την πρώτη πυρηνική δοκιμή της το 2006, ενώ της έχουν επιβληθεί κυρώσεις από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για το πυρηνικό της πρόγραμμα, δεν είχε παρουσιάσει ποτέ ως τώρα τις εγκαταστάσεις της.

Σε αυτές τις εγκαταστάσεις παράγεται χάρη σε συσκευές φυγοκέντρησης μεγάλης ταχύτητας ουράνιο σε υψηλό ποσοστό εμπλουτισμού, απαραίτητο για την κατασκευή πυρηνικών κεφαλών.

Ο Κιμ επισκέφθηκε το Ινστιτούτο Πυρηνικών Όπλων και μια βάση παραγωγής πυρηνικών υλικών για τον στρατό, μετέδωσε το επίσημο πρακτορείο KCNA, χωρίς να διευκρινίσει πού βρίσκονται αυτές οι εγκαταστάσεις ούτε πότε πραγματοποιήθηκε η επίσκεψη.

Ο Βορειοκορεάτης ηγέτης «υπογράμμισε την ανάγκη να αυξηθεί ακόμη περισσότερο ο αριθμός των συσκευών φυγοκέντρησης προκειμένου να αυξηθεί εκθετικά ο αριθμός των πυρηνικών όπλων για την αυτοάμυνα», πρόσθεσε το πρακτορείο, το οποίο μετέδωσε εικόνες που δείχνουν τον Κιμ να επιθεωρεί σειρές από συσκευές φυγοκέντρησης.

Ο ΟΗΕ έχει επιβάλει κυρώσεις στο πυρηνικό πρόγραμμα της Βόρειας Κορέας, όμως η χώρα αγνοεί τις απαγορεύσεις αυτές κυρίως χάρη στη στήριξη των συμμάχων της, της Κίνας και της Ρωσίας.

Η Νότια Κορέα από την πλευρά της κατήγγειλε ότι η Πιονγκγιάνγκ «αποκάλυψε την ύπαρξη εγκατάστασης εμπλουτισμού ουρανίου» και ότι αύξησε την παραγωγή υλικών για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.

«Πρόκειται για κατάφωρη παραβίαση πολλών αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ», δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Ενοποίησης.

Η δημοσίευση των εικόνων αυτών έχει στόχο να στείλει «ένα ισχυρό μήνυμα στην επόμενη κυβέρνηση» των ΗΠΑ, ότι «θα είναι αδύνατο να αποπυρηνικοποιηθεί η Βόρεια Κορέα», όπως εξήγησε ο Χονγκ Μιν αναλυτής στο Κορεατικό Ινστιτούτο για την Εθνική Ενοποίηση.

«Είναι επίσης ένα μήνυμα προς τις άλλες χώρες να αναγνωρίσουν τη Βόρεια Κορέα ως πυρηνικό κράτος», πρόσθεσε.

Η εγκατάσταση που παρουσιάστηκε «είναι πολύ πιθανόν αυτή στην Κανγκσόν», ένα απόρρητο πυρηνικό συγκρότημα κοντά στην Πιονγκγιάνγκ, σημείωσε ο Χονγκ.

Ωστόσο εκτίμησε ότι δεν είναι πολύ πιθανό η Βόρεια Κορέα να προχωρήσει σύντομα σε νέα πυρηνική δοκιμή.

Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν την Τετάρτη στο 38 North ένα πρόγραμμα ανάλυσης για τη Βόρεια Κορέα το οποίο διαχειρίζεται το Stimson Center, η κεντρική εγκατάσταση στην οποία η Πιονγκγιάνγκ προχωρά σε πυρηνικές δοκιμές υπέστη ζημιές από τις απανωτές πλημμύρες που έπληξαν τη χώρα στα τέλη Ιουλίου.

Ανατριχιαστικές είναι οι εξελίξεις στην υπόθεση της δολοφονίας της 8χρονης Ναρίν Γκιουράν, που συγκλονίζει την Τουρκία.

Οι εισαγγελείς στο Ντιγιάρμπακιρ απήγγειλαν κατηγορίες εις βάρος της μητέρας και ενός αδελφού του κοριτσιού για συμμετοχή στον φόνο. Ήδη έχουν απαγγελθεί κατηγορίες εις βάρος έξι ανθρώπων, μεταξύ των οποίων ένας θείος και ξαδέλφια της Ναρίν, για την καταστροφή στοιχείων του εγκλήματος, ενώ ένας άλλος θείος του κοριτσιού κατηγορείται επίσης για φόνο.

Η σορός της Ναρίν Γκιουράν εντοπίστηκε, τρεις εβδομάδες μετά την εξαφάνισή της, κρυμμένη κάτω από πέτρες στην επαρχία Ντιγιάρμπακιρ

Η υπόθεση έχει προκαλέσει σοκ στην Τουρκία και ενώ έχουν πραγματοποιηθεί και πολλές διαδηλώσεις.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει δηλώσει ότι θα επιδιώξει να επιβληθεί η αυστηρότερη τιμωρία σε όσους ευθύνονται για τον φόνο της Ναρίν Γκιουράν.

Πολιτικά κόμματα και γυναικείες οργανώσεις έχουν πραγματοποιήσει διαμαρτυρίες σε διάφορες πόλεις σε όλη την Τουρκία με αίτημα να αποδοθεί δικαιοσύνη για τη Ναρίν.

Ο φόνος του κοριτσιού έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κυρίως επειδή στο έγκλημα εμπλέκεται μεγάλος αριθμός συγγενών της.

Η Ναρίν εξαφανίστηκε στις 21 Αυγούστου από το χωριό της, που βρίσκεται περίπου 10 χιλιόμετρα νότια του Ντιγιάρμπακιρ. Το πτώμα της βρέθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου σε έναν σάκο, δίπλα σε ένα ρέμα, καλυμμένο με πέτρες.

Δεν είναι ξεκάθαρο πώς σκοτώθηκε, αλλά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι στη νεκροψία- νεκροτομή εντοπίστηκαν μώλωπες στον λαιμό της.

Μέσω τηλεδιάσκεψης συνομίλησε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης με τους δύο μαθητές της Γ’ Γυμνασίου, τη μητέρα τους και μία από τους εκπαιδευτικούς της αυτόνομης τάξης του Γυμνασίου στη Γαύδο, το οποίο άρχισε φέτος ξανά τη λειτουργία του μετά από πολλά χρόνια.

«Πολύ χαιρόμαστε που καταφέραμε και κάναμε πράξη αυτό για το οποίο σας είχαμε μιλήσει πριν από κάποιο χρονικό διάστημα και έχουμε πια κανονικό σχολείο στη Γαύδο, με φυσική παρουσία καθηγητών και με υποστήριξη τεχνολογική, όπου αυτό είναι απαραίτητο. Εμείς αυτό που θέλουμε είναι να μείνετε στο νησί και τα παιδιά να μπορούν να τελειώσουν το σχολείο στο νησί, και γι’ αυτό και καταλήξαμε σε αυτό το υβριδικό σχήμα με φυσική παρουσία καθηγητών για τρία μαθήματα και με δυνατότητα υποστήριξης και από τους καθηγητές για τα μαθήματα, τα οποία θα γίνονται διαδικτυακά», ανέφερε ο πρωθυπουργός και πρόσθεσε:

«Το σημαντικό είναι ότι αυτό είναι ένα μοντέλο πια, το οποίο μπορούμε να υιοθετήσουμε και αλλού, γιατί έχουμε και τους Αρκιούς του χρόνου που θα εφαρμόσουμε το ίδιο μοντέλο. Και φυσικά αν προκύπτει ανάγκη σε πολύ μικρό νησί να φτιάξουμε αυτό το υβριδικό Γυμνάσιο με φυσική παρουσία ώστε να υπάρχει επίβλεψη από καθηγητή, θα το δοκιμάσουμε και αλλού. Μακάρι να το δουν και άλλοι, οι οποίοι μπορεί να σκέφτονται να έρθουν στην όμορφη Γαύδο και τώρα γνωρίζουν ότι μπορούν να καλυφθούν για τις ανάγκες τους και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Εγώ να ευχηθώ καλή αρχή, με το καλό θα σας ξαναδούμε όταν θα έρθουμε».

Στη συζήτηση, με τη συμμετοχή του υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Κυριάκου Πιερρακάκη και της υφυπουργού, Ζέττας Μακρή, αναδείχθηκε η σημασία της επαναλειτουργίας του Γυμνασίου Γαύδου, το οποίο είναι εξοπλισμένο και με διαδραστικό πίνακα, κυρίως για τους μαθητές και την οικογένειά τους αλλά και συνολικά για την κοινωνία του ακριτικού νησιού.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι «αυτόνομες τάξεις», μία από τις 11 βασικές αλλαγές στην εκπαίδευση από τη σχολική χρονιά 2024-25, αποτελούν ένα υβριδικό μοντέλο εκπαίδευσης που αναβαθμίζει σημαντικά την παρεχόμενη εκπαίδευση στις ιδιαίτερα απομακρυσμένες περιοχές της χώρας. Πρόκειται για ρύθμιση, η οποία αφορά σε μαθητές που κατοικούν σε ιδιαίτερα απομακρυσμένες περιοχές, όπου δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις ίδρυσης Γυμνασίου.

Πλέον, σε αυτές τις περιοχές θα διδάσκουν με φυσική παρουσία τρεις εκπαιδευτικοί βασικών ειδικοτήτων, ενώ τα υπόλοιπα μαθήματα θα διδάσκονται μέσω σύγχρονης εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης, από καθηγητές του πλησιέστερου Γυμνασίου στο οποίο ανήκει η αυτόνομη τάξη. Για τους μαθητές της Γαύδου η εξ αποστάσεως διδασκαλία των υπόλοιπων μαθημάτων πραγματοποιείται σε σύνδεση με το Γυμνάσιο Χώρας Σφακίων.

Από την επόμενη σχολική χρονιά (2025-2026) αυτόνομη τάξη πρόκειται να αποκτήσουν και οι Αρκιοί, ενώ η ρύθμιση θα επεκταθεί και για λυκειακές τάξεις.

Επιστολή προς την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σχετικά με τις μεγάλες αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας, που παρατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, απέστειλε ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης,

Την πρόθεσή του να στείλει επιστολή για το θέμα είχε προαναγγείλει ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου που παραχώρησε την περασμένη Κυριακή, στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.^[1]

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης καλεί τις Βρυξέλλες να αντιμετωπίσουν επειγόντως μια «παρατεταμένη κρίση» δυναμικότητας που έχει οδηγήσει τις τιμές σε τόσο ακραία επίπεδα που απαιτεί επείγουσα «πολιτική απάντηση».

Σε επιστολή του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρει ότι οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν τον Αύγουστο από 60 ευρώ ανά MWh σε 130 ευρώ ανά MWh.

Καλεί την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να χρησιμοποιήσει τη δεύτερη πενταετή θητεία της ως πρόεδρος της Κομισιόν για να «αναλάβει το έργο της προώθησης περισσότερης διασυνοριακής μεταφοράς ενέργειας», ώστε να αποφευχθούν τέτοιες στρεβλώσεις στο μέλλον.

Εκτός από τις υψηλές θερμοκρασίες, τις διακοπές στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τις ελάχιστες βροχοπτώσεις, ο κ. Μητσοτάκης σημειώνει ότι βασικός παράγοντας είναι οι επιθέσεις της Ρωσίας στο δίκτυο ηλεκτροδότησης της Ουκρανίας.

«Αυτό είναι άλλο ένα κόστος που ο καταστροφικός πόλεμος της Ρωσίας επιβάλλει στις οικονομίες μας», γράφει ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Ο κ. Μητσοτάκης ζητεί επίσης καλύτερη εποπτεία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, την οποία χαρακτηρίζει «ένα ακατανόητο μαύρο κουτί – ακόμη και για τους ειδικούς».

«Αισθανόμαστε ότι υπάρχει μια μίνι ενεργειακή κρίση για την οποία κανείς δεν μιλάει», δήλωσε αξιωματούχος της ελληνικής κυβέρνησης, ενόψει της αποστολής της επιστολής στις Βρυξέλλες την Παρασκευή.

Η Ουκρανία ήταν στο παρελθόν εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά φέτος άρχισε να εισάγει σημαντικές ποσότητες ενέργειας από τους γείτονές της στην ΕΕ.

Μετά τους σφοδρούς ρωσικούς βομβαρδισμούς το πρώτο εξάμηνο του 2024, η Ουκρανία αύξησε τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας σχεδόν κατά έξι φορές σε σύγκριση με το 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία της ExPro Electricity.

Πρώτη αντίδραση της Κομισιόν

Η πρόεδρος της Ευτρωπαϊκής Επιτροπής έλαβε σήμερα την επιστολή του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, επιβεβαίωσε ο εκπρόσωπος Τύπου της Επιτροπής, Ερίκ Μαμέρ.

«Θα αναλύσουμε την επιστολή που μόλις λάβαμε», δήλωσε από την πλευρά του ο εκπρόσωπος, αρμόδιος για θέματα Ενέργειας, Τιμ Μακ Φάι, διευκρινίζοντας ότι η απάντηση της Κομισιόν θα έρθει «εν ευθέτω χρόνω».

Κληθείς να σχολιάσει, στη σημερινή ενημέρωση της Επιτροπής προς τον Τύπο, την επισήμανση του Έλληνα πρωθυπουργού στην επιστολή του ότι τα ρωσικά πλήγματα στην Ουκρανία έχουν οδηγήσει σε εκτόξευση τιμών, ο κ. Μακ Φάι απάντησε ότι οι ρωσικές επιθέσεις στις ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας και η «εργαλειοποίηση» της ενέργειας από την πλευρά της Ρωσίας είναι ένα ζήτημα που η Κομισιόν προσπαθεί να αντιμετωπίσει με διάφορους τρόπους. Ένας από αυτούς, όπως είπε ο εκπρόσωπος, είναι να βοηθήσουμε την Ουκρανία να αποκαταστήσει το σύστημα ηλεκτροδότησής της, αλλά και να εξάγουμε ενέργεια προς το Κίεβο.

Ο ίδιος, ωστόσο, δεν θέλησε να μπει σε λεπτομέρειες για το ποιες είναι οι επιπτώσεις σε κάθε κράτος-μέλος και περιφέρεια της ΕΕ. Αρκέστηκε λέγοντας ότι η Επιτροπή «παρακολουθεί την κατάσταση πολύ στενά» και «παραμένει σε επαφή με όλα τα κράτη-μέλη για την αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού».

Καταλήγοντας, υπενθύμισε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει λάβει πολλά έκτακτα και διαρθρωτικά μέτρα τα τελευταία δύο χρόνια για να ανακτήσει τον έλεγχο των αγορών ενέργειας. «Οι τιμές τώρα είναι πιο σταθερές από ό,τι ήταν στο ζενίθ της κρίσης το 2022, αλλά γνωρίζουμε ότι έχουμε ακόμα δουλειά μπροστά μας», τόνισε.

Σημείωσε, τέλος, ότι η πρόεδρος της Κομισιόν έχει υπογραμμίσει πόσο σημαντική είναι η αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας σε υψηλού επιπέδου πολιτικές κατευθύνσεις, πρόσφατα συζητήθηκε στο πλαίσιο της έκθεσης Ντράγκι και στην έκθεση της Κομισιόν για την ενεργειακή κατάσταση της Ένωσης. «Είναι κάτι το οποίο παρακολουθούμε πολύ στενά και θα προχωρήσουμε με την ανάλυσή μας», υπογράμμισε.

Ολόκληρη η επιστολή

Αγαπητή Ursula,

Σου απευθύνω αυτή την επιστολή αναφορικά με το ζήτημα των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος. Σε διάστημα λίγων μηνών, οι τιμές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα έχουν υπερδιπλασιαστεί, από 60 ευρώ/MWh τον Απρίλιο σε 130 ευρώ/MWh τον Αύγουστο.

Η αύξηση αυτή σημειώθηκε παρά την αξιοσημείωτη πρόοδό μας όσον αφορά την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης. Σε σχέση με το περασμένο καλοκαίρι, η ηλεκτροπαραγωγή μας από αιολική και ηλιακή ενέργεια αυξήθηκε κατά 25%, ενώ η παραγωγή από λιγνίτη μειώθηκε κατά 27%. Αυτό είναι ακριβώς αυτό που θέλουμε για το ηλεκτρικό μας σύστημα. Ωστόσο, οι τιμές αυξήθηκαν σε επίπεδα που είδαμε για τελευταία φορά στις αρχές του 2023, όταν ακόμα αντιμετωπίζαμε τις συνέπειες της πιο οξείας ενεργειακής κρίσης στην ιστορία μας.

Αυτή η αναντιστοιχία μεταξύ μιας ενεργειακής μετάβασης που είναι ιδιαίτερα επιτυχημένη και των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας που αυξάνονται ξαφνικά σε ακραία επίπεδα απαιτεί πολιτική απάντηση. Αν δεν αντιμετωπιστεί, απειλεί τους πολίτες και την ανταγωνιστικότητά μας. Θα μπορούσε να υπονομεύσει την υποστήριξη για την Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ. 

Σε μεγάλο βαθμό, η αύξηση των τιμών στην Ελλάδα αντανακλούσε περιφερειακούς παράγοντες. Παρόμοιες αυξήσεις παρατηρήθηκαν στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία, την Κροατία και άλλα κράτη μέλη. Πρόκειται για μια περιφερειακή κρίση.

Πολλοί παράγοντες εξηγούν αυτό το σοκ: οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες, κάτι που επιδεινώθηκε από την κλιματική αλλαγή, οι διακοπές στην ηλεκτροπαραγωγή και στις δυνατότητες διασυνοριακών μεταφορών, και οι χαμηλές βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα, οι οποίες άφησαν στους ταμιευτήρες λιγότερο νερό για τη θερινή περίοδο.

Όμως η περιοχή μας αντιμετώπισε ένα πρόσθετο βάρος: οι επιθέσεις της Ρωσίας κατά του ουκρανικού δικτύου έχουν μετατρέψει την Ουκρανία σε σημαντικό καθαρό εισαγωγέα. Το έλλειμμα αυτό καλύπτεται από τις χώρες της ΕΕ. Πρόκειται για ένα ακόμα τίμημα που ο καταστροφικός πόλεμος της Ρωσίας επιβάλλει στις οικονομίες μας.

Ταυτόχρονα, το σοκ αυτό δεν επηρέασε ισομερώς όλα τα κράτη μέλη. Η περιοχή που εκτείνεται από την Τσεχία έως την Ελλάδα έχει συνήθως παρόμοιες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Στις αρχές του 2024, οι διαφορές στη μέση μηνιαία τιμή μεταξύ των χωρών αυτής της περιοχής ανέρχονταν σε λίγα ευρώ μόνο.

Ωστόσο, αυτό το καλοκαίρι οι αποκλίσεις διευρύνθηκαν. Ορισμένες ώρες, η διαφορά τιμών μεταξύ γειτονικών χωρών ξεπερνούσε τα 100 ευρώ/MWh. Συχνά, οι διαφορές ήταν πολύ μεγαλύτερες. Σε ένα ακραίο σημείο, η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ουγγαρία έφτασε τα 940 ευρώ/MWh, ενώ στη γειτονική Αυστρία ήταν 61 ευρώ/MWh, ήταν το 15πλάσιο δηλαδή, για το ίδιο προϊόν, την ίδια ώρα, στο εσωτερικό της ΕΕ.

Σε βάθος αρκετών εβδομάδων, αυτές οι διαφορές αθροίζονται. Η διαφορά μερικών ευρώ έγινε διαφορά σχεδόν 100 ευρώ κατά τη διάρκεια του Ιουλίου. Τον Αύγουστο, η διαφορά μεταξύ του ακριβότερου και του φθηνότερου κράτους μέλους της ΕΕ στην περιοχή αυτή ήταν 45 ευρώ. Αν πολλαπλασιαστεί με την ποσότητα της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνεται, αυτό είναι ένα πρωτοφανές επιπρόσθετο κόστος. Και υπονομεύει το πνεύμα και τον σκοπό της εσωτερικής αγοράς.

Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι το σύστημα είναι τόσο πολύπλοκο και αδιαφανές, που είναι σχεδόν αδύνατο να κατανοήσουμε τι ακριβώς επηρεάζει τις τιμές σε κάθε δεδομένη στιγμή. Έχουμε δημιουργήσει ένα ακατανόητο «μαύρο κουτί», ακόμη και για τους ειδικούς. Και δεν μπορούμε να εξηγήσουμε πειστικά στους πολίτες μας γιατί η τιμή που πληρώνουν αυξάνεται τόσο ξαφνικά. Αυτό είναι, σε πολιτικό επίπεδο, απαράδεκτο.

Υπό το πρίσμα αυτών των εξελίξεων, προτείνουμε τα εξής.

Πρώτον, χρειαζόμαστε ισχυρότερη διακυβέρνηση. Αυτό το επεισόδιο υπογραμμίζει την ανάγκη για περισσότερο συντονισμό και σχεδιασμό σε περιφερειακό επίπεδο. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι αποφάσεις σε επίπεδο χώρας (π.χ. μια προγραμματισμένη διακοπή λειτουργίας) λαμβάνονται με γνώμονα την ευρύτερη περιφερειακή δυναμική, ώστε να αποφευχθούν περιπτώσεις όπου ένα τέτοιο γεγονός προκαλεί αλυσιδωτές επιπτώσεις σε πολύ ευρύτερο χώρο από ό,τι αναμενόταν. Χρειαζόμαστε ένα σύστημα που να επιτρέπει μεγαλύτερη συμβολή της ΕΕ στις αποφάσεις μιας χώρας.

Δεύτερον, χρειαζόμαστε μεγαλύτερη ρυθμιστική εποπτεία από την ΕΕ. Όταν οι τιμές σε μια χώρα διαμορφώνονται με βάση γεγονότα εκατοντάδες ή και χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, η ρύθμιση σε επίπεδο χώρας έχει περιορισμένη χρησιμότητα. Καμία ρυθμιστική αρχή δεν έχει την αρμοδιότητα να επιθεωρεί τους φορείς σε μια τόσο μεγάλη γεωγραφική έκταση για να διασφαλίσει ότι οι αγορές λειτουργούν σωστά. Αυτή τη δουλειά πρέπει να την αναλάβει η ΕΕ. Χρειαζόμαστε μια ρυθμιστική αρχή για την ηλεκτρική ενέργεια σε επίπεδο ΕΕ που να μπορεί να εξετάζει ταυτόχρονα πολλαπλές αγορές και να διαβεβαιώνει τους καταναλωτές ότι δεν υπάρχουν αθέμιτες πρακτικές.

Τρίτον, χρειαζόμαστε μια ειδική διευθέτηση όσον αφορά τη στόχευση των ουκρανικών υποδομών από τη Ρωσία. Χωρίς επαρκείς μεταφορές ηλεκτρικής ενέργειας εντός της ΕΕ, ο αντίκτυπος των εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας προς την Ουκρανία γίνεται αισθητός μόνο σε ορισμένες χώρες. Ο νέος σχεδιασμός της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας προσφέρει ορισμένες επιλογές για την αντιμετώπιση μιας παρατεταμένης κρίσης που αυξάνει τις τιμές. Η Ελλάδα θα διερευνήσει αυτές τις επιλογές με στόχο την ανάκτηση των ουρανοκατέβατων κερδών από τους παραγωγούς και την προστασία των καταναλωτών κατά τη διάρκεια αυτού του σοκ.

 Και, τέλος, χρειαζόμαστε νέα ώθηση για τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις. Πρέπει να ολοκληρώσουμε την εσωτερική αγορά. Η τοπική συμφόρηση μπορεί να επηρεάσει μια ευρεία περιοχή, καθιστώντας κάθε διασυνοριακό σημείο ζήτημα ευρύτερου ενδιαφέροντος. Αυτό πρέπει να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουμε και προωθούμε τις διασυνοριακές δυνατότητες. Επιπλέον, όταν οι αποκλίσεις στις τιμές μεταξύ χωρών μπορούν να φτάσουν σε τόσο ακραία επίπεδα, η αναλογία κόστους-οφέλους των διασυνδέσεων γίνεται ακόμα καλύτερη. Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις παρατηρήσεις, η νέα Επιτροπή θα πρέπει να αναλάβει το έργο της προώθησης περισσότερης διασυνοριακής χωρητικότητας.

Τα γεγονότα των τελευταίων μηνών υπογραμμίζουν κάτι που γνωρίζουμε εδώ και καιρό: ότι η ενεργειακή μετάβαση είναι μία διαδρομή. Απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση και προσαρμογή. Πιστεύω ότι οι ιδέες που διατυπώσαμε εδώ μπορούν να βοηθήσουν στη διόρθωση ορισμένων εκ των αδυναμιών της αγοράς μας -και ευθυγραμμίζονται με το σαφές μήνυμα της έκθεσης Draghi, ότι πρέπει να ενισχύσουμε την εσωτερική αγορά ενέργειας. Είναι επιτακτική ανάγκη να αναλάβουμε την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης. Η επιτυχία της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ εξαρτάται από αυτό. 

Με εκτίμηση, 

Κυριάκος Μητσοτάκης

References

1. ^{^} Την πρόθεσή του να στείλει επιστολή για το θέμα είχε προαναγγείλει ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου που παραχώρησε την περασμένη Κυριακή, στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. (gr.euronews.com)