The Impartial Press

Τουλάχιστον δέκα νεκροί- εκ των οποίων πέντε παιδιά- και 14 τραυματίες είναι ο τραγικός απολογισμός μεγάλης πυρκαγιάς, που ξέσπασε σε πολυκατοικία στο βορειοανατολικό προάστιο της γαλλικής πόλης Λυών Vaulx-en-Velin.

Από τους τραυματίες οι τέσσερις νοσηλεύονται σε εξαιρετικά κρίσιμη κατάσταση. 

Η φωτιά ξέσπασε λίγο μετά τις 3 τα ξημερώματα της Παρασκευής σε επταώροφο κτίριο στο προάστιο της Λυών και κινητοποίησε σχεδόν 170 πυροσβέστες. 

Κατά την επέμβαση τραυματίστηκαν ελαφρά δύο πυροσβέστες, σύμφωνα με τη νομαρχία Ροδανού.

Η φωτιά ξέσπασε, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, από το ισόγειο και γρήγορα εξαπλώθηκε στους πάνω ορόφους.

Επί τόπου μεταβαίνει ο υπουργός Εσωτερικών Ζεράλντ Νταρμανέν, ο οποίος δήλωσε ότι βρισκόταν σε επικοινωνία από την ώρα που ξέσπασε η φωτιά με τις τοπικές αρχές της Λυών.

«Δυστυχώς δέκα άνθρωποι λέγεται ότι έχασαν τη ζωή τους, μεταξύ των οποίων πέντε παιδιά ηλικίας 3 έως 15 ετών, σε μια πυρκαγιά της οποίας τα αίτια δεν είναι γνωστά. Η έρευνα θα προσδιορίσει τα αίτια», δήλωσε ο υπουργός.

H 43η ταξιαρχία βαρέως πυροβολικού της Ουκρανίας πραγματοποιεί επιχειρήσεις στην περιοχή του Μπαχμούτ στο Ντόνετσκ.

Μετά την απελευθέρωση του Κιέβου και του Χάρκοβο, η επόμενη αποστολή της είναι να κρατήσει το Μπαχμούτ, αποστολή εξαιρετικά κρίσιμη για την οποία οι Ουκρανοί έχουν υποστεί μεγάλες θυσίες. Αν χάσουν την πόλη θα κοπούν οι γραμμές ανεφοδιασμού τους και θα ανοίξει δρόμος για το ρωσικό στρατό προς το Κραματόρσκ και το Σλοβιάνσκ.

«Όπως και τις προηγούμενες εβδομάδες, σήμερα στο Ντονμπάς συνεχίζονται οι σκληρές επιθέσεις των Ρώσων» ανέφερε ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο μήνυμά του. «Οι κατακτητές ρίχνουν τους πάντες και τα πάντα στην επίθεση. Δεν μπορούν να περάσουν τον στρατό μας για αυτό καταστρέφουν κάθε κωμόπολη και χωριό, ώστε να μην υπάρχει κανένα κτίριο, ούτε καν τοίχος που να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για άμυνα.»

Οι ουκρανικές αρχές εκτιμούν ότι με την έναρξη του νέου έτους οι επιθέσεις των Ρώσων θα ενταθούν περαιτέρω.

Εντωμεταξύ, μεγάλο μέρος της Ουκρανίας παραμένει βυθισμένο στο σκοτάδι, παρά τις προσπάθειες των συνεργείων να αποκαταστήσουν τις ζημιές που έχει προκαλέσει στα δίκτυα το μπαράζ των ρωσικών επιθέσεων.

Στη Χερσώνα η ηλεκτροδότηση διακόπηκε πλήρως και δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους μετά από νέο χτύπημα με ρωσικούς πυραύλους.

Αισιόδοξος ότι την προσεχή Δευτέρα, 19 Δεκεμβρίου οι υπουργοί Ενέργειας της Ε.Ε. θα καταλήξουν σε μία απόφαση για την επιβολή πλαφόν στην χονδρική τιμή του φυσικού αερίου, εμφανίστηκε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων μετά το πέρας των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ο κ. Μητσοτάκης εκτίμησε πως θα πρόκειται για μία απόφαση εναρμονισμένη με τις ελληνικές επιδιώξεις και επέμεινε πως υπάρχει καθολική κατανόηση ότι δεν μπορεί να κλείσει ο χρόνος και να παραπέμψουμε το θέμα στο μέλλον.

Ερωτηθείς για την μεθαυριανή ομιλία του στο πλαίσιο της συζήτησης στη Βουλή για τον Προϋπολογισμό, ο κ. Μητσοτάκης, αφού ξεκαθάρισε πως ο ίδιος εμφανίζεται συνεπής ως προς τη δέσμευσή του για την εξάντληση της 4ετίας, τόνισε ότι θα προδιαγράψει το όραμά του για την επόμενη 4ετία, επιμένοντας ότι οι πολίτες οφείλουν να γνωρίζουν τα σχέδια των κομμάτων.

Ερωτηθείς για το Qatargate, ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για μία πολύ δυσάρεστη ιστορία και πολύ σοβαρές καταγγελίες, ενώ προσέθεσε πως θα αποφύγει τα σχόλια. Ακολούθως, επετέθη εκ νέου στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Νίκο Ανδρουλάκη, τονίζοντας ότι «δεν θα δεχθώ να χρεώνει την Καϊλή στη Νέα Δημοκρατία, καθώς είναι διαχρονικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ». Σε ερώτηση για την άρση της ασυλίας της ευρωβουλευτού της ΝΔ, Μαρίας Σπυράκη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε: «Πρόκειται για μία πολύ σοβαρή υπόθεση. Αυτή τη στιγμή δεν έχω πλήρη εικόνα. Θα επιστρέψω στην Αθήνα, θα μελετήσω το θέμα και θα απαντήσω».

Σε ερώτηση για την τουρκική αντίδραση στην αιγυπτιακή πρωτοβουλία να οριοθετήσει μονομερώς την ΑΟΖ με τη Λιβύη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπενθύμισε ότι Ελλάδα και Αίγυπτος έχουν οριοθετήσει μερικώς τις μεταξύ τους θαλάσσιες ζώνες, μία συμφωνία, που, όπως είπε, είναι συμβατή με το Διεθνές Δίκαιο και είναι αναγνωρισμένη από όλους, εν αντιθέσει με το τουρκολιβυικό μνημόνιο, που όλοι το θεωρούν άκυρο. Τέλος, ερωτηθείς για τον αμερικανικό νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού, ο πρωθυπουργός διεμήνυσε ότι δεν μπορούμε να μένουμε ακίνητοι και να παρακολουθούμε τις ευρωπαϊκές εταιρείες να μετακινούνται στις ΗΠΑ. Γνωστοποίησε δε, ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έδωσε εντολή στην Κομισιόν να έλθει έως τα τέλη Ιανουαρίου με προτάσεις. «Εάν δεν κινηθούμε γρήγορα, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με το πρόβλημα της ευρωπαϊκής αποβιομηχανοποίησης. Επιμένω ότι πρέπει να αυξήσουμε την ευρωπαϊκή αντίδραση, δηλαδή να βάλουμε και άλλα λεφτά στο τραπέζι».

Το Εθνικό Αρχείο των Ηνωμένων Πολιτειών δημοσιοποίησε σχεδόν 13.000 έγγραφα που σχετίζονται με τη δολοφονία του Τζον Κένεντι το 1963. 

Η υπηρεσία αποχαρακτήρισε τα έγγραφα αυτά βάσει μνημονίου του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν^[1]. 

Ωστόσο ο Λευκός Οίκος δεν επέτρεψε τη δημοσιοποίηση χιλιάδων άλλων ντοκουμέντων που αφορούν την πολύκροτη υπόθεση, επικαλούμενος λόγους εθνικής ασφάλειας. 

Άλλο ένα πακέτο υλικού είχε δοθεί στη δημοσιότητα τον Δεκέμβριο του 2021. 

Το αποχαρακτηρισμένο υλικό είναι διαθέσιμο προς λήψη εδώ^[2].

Με ένα tweet γραμμένο στα ελληνικά ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αποχαιρέτησε τον πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη, ο οποίος συμμετείχε για τελευταία φορά σε Σύνοδο Κορυφής, αφού η θητεία του ολοκληρώνεται οσονούπω.
Στο μήνυμα ενσωματώνει κι ένα αφιερωματικό βίντεο στα 10 χρόνια παρουσίας του Προέδρου Αναστασιάδη στα δρώμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

«Ένα μεγάλο ευχαριστώ και εγκάρδιες ευχές για ό,τι καλύτερο!» ήταν το μήνυμα στο τουίτερ στα ελληνικά, του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προς τον Πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη, το οποίο συνοδευόταν από βίντεο με στιγμιότυπα από τη συμμετοχή του στα ευρωπαϊκά τεκταινόμενα.

«Αγαπητέ Νίκο Αναστασιάδη, μετά από σχεδόν δέκα χρόνια σε αυτή την αίθουσα, είσαι ένα από τα πιο έμπειρα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Σε ευχαριστούμε για όλη την εργασία σου για την προώθηση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος» σημείωσε ο Σαρλ Μισέλ.

Ένας Ιρλανδός κυανόκρανος της Προσωρινής Δύναμης του ΟΗΕ στον Λίβανο σκοτώθηκε και άλλοι τρεις τραυματίστηκαν όταν άγνωστοι άνοιξαν πυρ εναντίον του οχήματος στο οποίο επέβαιναν, στα νότια της χώρας. 

Το περιστατικό έγινε σε μια περιοχή που είναι προπύργιο της ένοπλης σιιτικής οργάνωσης Χεζμπολάχ.

Πληροφορίες αναφέρουν πως ο οδηγός του οχήματος έπεσε νεκρός από σφαίρα στο κεφάλι και οι υπόλοιποι τραυματίστηκαν όταν κατόπιν ανατράπηκε. 

Η επίθεση έγινε κοντά στο χωριό Αλ Ακμπίγια. Τα οχήματα κινούνταν προς την Βηρυτό. 

Τοπικός αξιωματούχος έκανε γνωστό πως επτά σφαίρες έπληξαν το αυτοκίνητο των κυανόκρανων.

Το Κοινοβούλιο της Ισπανίας ενέκρινε το νομοσχέδιο για τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία με το οποίο επιτρέπεται σε έφηβες ηλικίας 16-17 ετών να υποβάλλονται σε άμβλωση χωρίς τη συναίνεση των γονέων τους και, για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκή χώρα, προβλέπει τη χορήγηση άδειας μετ’ αποδοχών (επιδοτούμενη από το κράτος) σε γυναίκες που πάσχουν από δυσμηνόρροια.

«Αυτή η πρόοδος μας δίνει σωματική ελευθερία και το κράτος αναγνωρίζει τα πλήρη πολιτικά δικαιώματα για πάνω από τον μισό πληθυσμό», είπε η υπουργός Ισότητας Ιρένε Μορένο στους βουλευτές πριν από την ψηφοφορία.

Ο νόμος εγκρίθηκε με 190 ψήφους υπέρ, 154 κατά και πέντε αποχές.

Ο κεντροαριστερός κυβερνητικός συνασπισμός παρουσίασε το νομοσχέδιο αυτό τον περασμένο Μάιο, με στόχο να διασφαλιστεί η πρόσβαση των γυναικών στις υπηρεσίες άμβλωσης αλλά και να καταργηθεί το στίγμα της εμμηνορροϊκής υγείας. 

Ο νόμος καταργεί την υποχρεωτική, τριήμερη περίοδο «σκέψης» για τις γυναίκες που επιθυμούν να τερματίσουν την κύηση ενώ οι έφηβες ηλικίας 16-17 ετών δεν θα χρειάζονται πλέον τη συναίνεση του γονέα ή του κηδεμόνα τους για να υποβληθούν σε άμβλωση. Αυτή ήταν μια απαίτηση που είχε επιβάλει η κυβέρνηση του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος το 2015.

Οργανώσεις κατά των αμβλώσεων και η Καθολική Εκκλησία είχαν αντιταχθεί στο νομοσχέδιο.

Ο νόμος προβλέπει επίσης τη χορήγηση άδειας μετ’ αποδοχών στις εγκύους από την 39η εβδομάδα της κύησης, διασφαλίζει τη δωρεάν διανομή προϊόντων για την έμμηνο ρύση στους δημόσιους οργανισμούς (σχολεία, φυλακές, κέντρα υγείας κ.λπ) και χαρακτηρίζει «μορφή βίας» σε βάρος των γυναικών την παρένθετη μητρότητα, η οποία είναι παράνομη στην Ισπανία.

Η Λούρδες Μέντεθ του ακροδεξιού κόμματος Vox είπε ότι κηρύσσοντας την άμβλωση ανθρώπινο δικαίωμα ο νόμος παραβιάζει το Σύνταγμα και ανατρέπει το σύστημα αξιών της Ισπανίας.

Η Σόνια Λάμας, μια εκπρόσωπος της κλινικής υγείας των γυναικών Dator, είχε δηλώσει στο πρακτορείο Reuters τον Μάιο ότι τα μέτρα είναι καλοδεχούμενα. Η αποκαλούμενη «περίοδος σκέψης» ήταν «άχρηστη», σχολίασε, δεδομένου ότι οι γυναίκες «δεν χρειάζεται να σκεφτούν κάτι για το οποίο έχουν ήδη αποφασίσει».

Η ΕΕ πλήττεται από ένα σκάνδαλο στην καρδιά των ευρωπαϊκών της θεσμικών οργάνων, σε μια κρίσιμη στιγμή που ο ρωσικός πόλεμος είναι ακόμη σε εξέλιξη, με κρίσιμες αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν για τους ευρωπαίους πολίτες. Την ίδια στιγμή, η απάντηση στην ενεργειακή κρίση παραμένει άπιαστη για τους ηγέτες της ΕΕ.

Καλεσμένος στην εκπομπή Global Conversation είναι ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ματέους Μοραβιέτσκι, ο οποίος μίλησε στην ανταποκρίτρια του euronews στις Βρυξέλλες, Έφη Κουτσοκώστα.

**Έφη Κουτσοκώστα-Euronews:**Αρχικά, θα ήθελα να ξεκινήσω αναφερόμενη στο πρόσφατο σκάνδαλο που ονομάστηκε Qatargate, με την υποτιθέμενη δωροδοκία αξιωματούχων της ΕΕ, μεταξύ των οποίων την αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σοκαριστήκαμε όταν ακούσατε αυτή την είδηση, και τι σημαίνουν όλα αυτά για εσάς;

**Ματέους Μοραβιέτσκι- Πρωθυπουργός της Πολωνίας:**Σοκαρίστηκα αρκετά και έμαθα κάποιες λεπτομέρειες για αυτό. Και ελπίζω ότι το κράτος δικαίου θα επιστρέψει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και θα δοθούν εξηγήσεις για όλες αυτές τις σκανδαλώδεις συμπεριφορές.

Euronews: Πρωθυπουργέ, την ίδια στιγμή, που οι πολίτες της ΕΕ παρακολουθούν όλο αυτό το πολιτικό δράμα, βλέπουμε ότι και η ΕΕ, μετά από μήνες ατελείωτων συνομιλιών, εξακολουθεί να βρίσκεται σε αδιέξοδο όσον αφορά τη διαχείριση της ενεργειακής κρίσης. Οι υπουργοί της ΕΕ απέτυχαν για άλλη μια φορά αυτή την εβδομάδα. Μπορούμε να περιμένουμε κάποια σημαντική εξέλιξη σύντομα;

Ματέους Μοραβιέτσκι: Δεν είμαι τόσο σίγουρος γιατί βλέπω ότι ορισμένες χώρες που καλούνται να αντιμετωπίσουν την κρίση ως προς τις τιμές του φυσικού αερίου και τις τιμές του πετρελαίου, το κάνουν με έναν πολύ, πολύ εγωιστικό τρόπο. Δεν βλέπουν τη μεγάλη εικόνα. Δεν βλέπουν τον αντίκτυπο των φυσικών πόρων και των τιμών στην Ουκρανία. Διότι η τροφοδοσία της ρωσικής πολεμικής μηχανής θα πρέπει να σταματήσει το συντομότερο δυνατό. Και η Πολωνία ήταν πάντα μια από εκείνες τις χώρες, μια από εκείνες τις πολύ λίγες χώρες που ήταν οι πιο ριζοσπαστικές όσον αφορά την ενίσχυση των μεγάλων πακέτων κυρώσεων πολύ γρήγορα, επειδή πιστεύαμε ότι όσο πιο γρήγορα θα αντιμετωπίσουμε πραγματικά τη ρωσική πολεμική μηχανή, τόσο πιο γρήγορα θα επανέλθει η ειρήνη στην Ευρώπη.

Euronews: Όταν μιλάμε όμως για όλες αυτές τις διαπραγματεύσεις σχετικά με το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, πώς μπορείτε να εξηγήσετε στους πολίτες, που βλέπουν τους λογαριασμούς τους να εκτοξεύονται στα ύψη ότι οι ηγέτες της ΕΕ δεν μπορούν να βρουν λύση;

Ματέους Μοραβιέτσκι: Ακριβώς. Αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας, πριν από μερικούς μήνες, Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο, πιέσαμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ορισμένες άλλες βόρειες χώρες ειδικότερα, μαζί με την Ιταλία και την Ισπανία. Προσπαθούσαμε να αναλάβουμε δράση. Προσπαθούμε να επικεντρωθούμε στον κοινό παρονομαστή, ας το πούμε έτσι, γιατί γνωρίζαμε ότι το ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου θα έπρεπε να βρίσκεται κάπου στη μέση των προσδοκιών μας και κάποιων προσδοκιών της Γερμανίας και της Ολλανδίας και των άλλων. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο το εμπόδισαν επίμονα αυτό είναι για μένα αρκετά ανησυχητικό, διότι πιστεύω ότι απέχουμε ακόμη πολύ από το να βρούμε έναν συμβιβασμό για το ανώτατο όριο της τιμής του φυσικού αερίου.

Euronews: Άρα φταίνε η Γερμανία και η Ολλανδία για αυτό το αδιέξοδο;

Ματέους Μοραβιέτσκι: Δεν κατηγορώ κανέναν. Aπλώς επισημαίνω ότι η αλληλεγγύη για ολόκληρη την Ευρώπη σημαίνει να βρούμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα έναν κοινό παρονομαστή και όχι πάντα τον χαμηλότερο κοινό παρονομαστή.

Euronews: Άρα κινδυνεύει η ενεργειακή ασφάλεια της ηπείρου αυτόν τον χειμώνα και τους επόμενους χειμώνες που θα έρθουν;

**Ματέους Μοραβιέτσκι:**Απολύτως. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια οικονομική δύναμη. Και μπορούμε επίσης να υπαγορεύσουμε – ή ίσως το να υπαγορεύσουμε είναι πολύ δυνατή λέξη -, αλλά μπορούμε να πιέσουμε τους εταίρους μας. Και δεν εννοώ τη Ρωσία με αυτό. Εννοώ άλλες χώρες, που πρέπει να έχουν μεσοπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες συμφωνίες για το φυσικό αέριο που ορίζονται σε κατάλληλο επίπεδο και δεν εξαρτώνται από τέτοιες τεράστιες διακυμάνσεις και κερδοσκοπικά φαινόμενα, όπως αυτά που συνέβησαν τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους και τον Σεπτέμβριο.

Euronews: Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται ακόμη χωρίς τέλος. Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, είπε ότι η Δύση θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να δώσει εγγυήσεις ασφαλείας στη Ρωσία για να τερματίσει τον πόλεμο. Είναι μια ρεαλιστική επιλογή;

**Ματέους Μοραβιέτσκι:**Μα νομίζω ότι η Ρωσία, ως υπερδύναμη, αποδυναμωμένη, αλλά κατέχοντας ακόμα πυρηνικά όπλα και ισχυρό στρατό, πραγματικά δεν απαιτεί κανενός είδους εγγυήσεις γιατί έχει τις εγγυήσεις στα χέρια της. Η μόνη χώρα που χρειάζεται υποστήριξη και εγγυήσεις για την κυριαρχία και την ασφάλειά της είναι η Ουκρανία. Γι’ αυτό πιστεύω ότι η ενδεδειγμένη προσέγγισή μας θα ήταν να υποστηρίξουμε την Ουκρανία μέσω ισχυρότερης παράδοσης όπλων και οικονομικής βοήθειας, έτσι ώστε ο Πούτιν και το Κρεμλίνο να δουν ότι είμαστε σοβαροί σ τη στήριξη της Ουκρανίας όχι μόνο σε όλη τη διάρκεια του χειμώνα αλλά και στα επόμενα χρόνια.

**Euronews:**Τέλος, θα ήθελα να σας ρωτήσω για ένα πιο ευρωπαϊκό θέμα. Η ΕΕ αποφάσισε να παγώσει τα κονδύλια της προς την Ουγγαρία λόγω ανησυχιών ότι αυτά τα χρήματα μπορεί να συμβάλλουν στη διαφθορά. Ποια είναι η γνώμη σας για αυτό;

**Ματέους Μοραβιέτσκι:**Μπορώ να σας πω ότι είμαι έκπληκτος και συγκλονισμένος με τη διαφθορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό είναι ένα πρώτο πράγμα. Και νομίζω ότι οι διαδικασίες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στα άλλα θεσμικά όργανα πρέπει να αναθεωρηθούν σε μεγάλο βαθμό. Όσον αφορά την προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ουγγαρία, νομίζω ότι, δεδομένου ότι η Ουγγαρία έχει μια αρκετά συντηρητική κυβέρνηση, αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η Ουγγαρία δέχεται τόσες πολλές επιθέσεις. Δεν είμαι ειδικός στην ουγγρική πολιτική σκηνή και νομίζω ότι ένα σημαντικό μέρος των επιθέσεων, αν όχι όλες, είναι αδικαιολόγητες.

Euronews: Εκφράστηκαν επίσης ανησυχίες για τη χώρα σας, την Πολωνία. Όμως δεν ελήφθη μια τέτοια απόφαση. Τι έχετε λοιπόν να πείτε σε όσους μιλούν για δύο μέτρα και δύο σταθμά για την Πολωνία και την Ουγγαρία;

**Ματέους Μοραβιέτσκι:**Μπορώ μόνο να δώσω έμφαση στο γεγονός ότι τόσο η Ουγγαρία όσο και η Πολωνία αντιμετωπίζονται με πολύ άδικο τρόπο και δε θα έπρεπε να είναι έτσι.

Euronews: Νιώθετε λοιπόν ότι στοχοποιείστε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή;

**Ματέους Μοραβιέτσκι:**Είμαστε στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνεχώς τα τελευταία δύο χρόνια, επειδή δεν συμφωνούν στην επιδιόρθωση της μεταρρύθμισης του μετακομμουνιστικού δικαστικού συστήματος.

Euronews: Πιστεύετε ότι οι Βρυξέλλες έχουν μαλακώσει κάπως τη στάση τους για την Πολωνία μετά τον πόλεμο;

Ματέους Μοραβιέτσκι: Να έχουν μαλακώσει; Δεν το βλέπω καθόλου αυτό. Βλέπω ότι εξακολουθούν να παρεμβαίνουν πολύ βάναυσα πέρα από τις αρμοδιότητές τους, οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στις συνθήκες. Και το λέμε αρκετά φωναχτά αυτό. Αυτός είναι ο λόγος που είμαι τόσο έκπληκτος με την προσέγγισή τους τα τελευταία χρόνια.

Η ΕΕ πλήττεται από ένα σκάνδαλο στην καρδιά των ευρωπαϊκών της θεσμικών οργάνων, σε μια κρίσιμη στιγμή που ο ρωσικός πόλεμος είναι ακόμη σε εξέλιξη, με κρίσιμες αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν για τους ευρωπαίους πολίτες. Την ίδια στιγμή, η απάντηση στην ενεργειακή κρίση παραμένει άπιαστη για τους ηγέτες της ΕΕ.

Καλεσμένος στην εκπομπή Global Conversation είναι ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ματέους Μοραβιέτσκι, ο οποίος μίλησε στην ανταποκρίτρια του euronews στις Βρυξέλλες, Έφη Κουτσοκώστα.

**Έφη Κουτσοκώστα-Euronews:**Αρχικά, θα ήθελα να ξεκινήσω αναφερόμενη στο πρόσφατο σκάνδαλο που ονομάστηκε Qatargate, με την υποτιθέμενη δωροδοκία αξιωματούχων της ΕΕ, μεταξύ των οποίων την αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σοκαριστήκαμε όταν ακούσατε αυτή την είδηση, και τι σημαίνουν όλα αυτά για εσάς;

**Ματέους Μοραβιέτσκι- Πρωθυπουργός της Πολωνίας:**Σοκαρίστηκα αρκετά και έμαθα κάποιες λεπτομέρειες για αυτό. Και ελπίζω ότι το κράτος δικαίου θα επιστρέψει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και θα δοθούν εξηγήσεις για όλες αυτές τις σκανδαλώδεις συμπεριφορές.

Euronews: Πρωθυπουργέ, την ίδια στιγμή, που οι πολίτες της ΕΕ παρακολουθούν όλο αυτό το πολιτικό δράμα, βλέπουμε ότι και η ΕΕ, μετά από μήνες ατελείωτων συνομιλιών, εξακολουθεί να βρίσκεται σε αδιέξοδο όσον αφορά τη διαχείριση της ενεργειακής κρίσης. Οι υπουργοί της ΕΕ απέτυχαν για άλλη μια φορά αυτή την εβδομάδα. Μπορούμε να περιμένουμε κάποια σημαντική εξέλιξη σύντομα;

Ματέους Μοραβιέτσκι: Δεν είμαι τόσο σίγουρος γιατί βλέπω ότι ορισμένες χώρες που καλούνται να αντιμετωπίσουν την κρίση ως προς τις τιμές του φυσικού αερίου και τις τιμές του πετρελαίου, το κάνουν με έναν πολύ, πολύ εγωιστικό τρόπο. Δεν βλέπουν τη μεγάλη εικόνα. Δεν βλέπουν τον αντίκτυπο των φυσικών πόρων και των τιμών στην Ουκρανία. Διότι η τροφοδοσία της ρωσικής πολεμικής μηχανής θα πρέπει να σταματήσει το συντομότερο δυνατό. Και η Πολωνία ήταν πάντα μια από εκείνες τις χώρες, μια από εκείνες τις πολύ λίγες χώρες που ήταν οι πιο ριζοσπαστικές όσον αφορά την ενίσχυση των μεγάλων πακέτων κυρώσεων πολύ γρήγορα, επειδή πιστεύαμε ότι όσο πιο γρήγορα θα αντιμετωπίσουμε πραγματικά τη ρωσική πολεμική μηχανή, τόσο πιο γρήγορα θα επανέλθει η ειρήνη στην Ευρώπη.

Euronews: Όταν μιλάμε όμως για όλες αυτές τις διαπραγματεύσεις σχετικά με το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, πώς μπορείτε να εξηγήσετε στους πολίτες, που βλέπουν τους λογαριασμούς τους να εκτοξεύονται στα ύψη ότι οι ηγέτες της ΕΕ δεν μπορούν να βρουν λύση;

Ματέους Μοραβιέτσκι: Ακριβώς. Αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας, πριν από μερικούς μήνες, Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο, πιέσαμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ορισμένες άλλες βόρειες χώρες ειδικότερα, μαζί με την Ιταλία και την Ισπανία. Προσπαθούσαμε να αναλάβουμε δράση. Προσπαθούμε να επικεντρωθούμε στον κοινό παρονομαστή, ας το πούμε έτσι, γιατί γνωρίζαμε ότι το ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου θα έπρεπε να βρίσκεται κάπου στη μέση των προσδοκιών μας και κάποιων προσδοκιών της Γερμανίας και της Ολλανδίας και των άλλων. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο το εμπόδισαν επίμονα αυτό είναι για μένα αρκετά ανησυχητικό, διότι πιστεύω ότι απέχουμε ακόμη πολύ από το να βρούμε έναν συμβιβασμό για το ανώτατο όριο της τιμής του φυσικού αερίου.

Euronews: Άρα φταίνε η Γερμανία και η Ολλανδία για αυτό το αδιέξοδο;

Ματέους Μοραβιέτσκι: Δεν κατηγορώ κανέναν. Aπλώς επισημαίνω ότι η αλληλεγγύη για ολόκληρη την Ευρώπη σημαίνει να βρούμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα έναν κοινό παρονομαστή και όχι πάντα τον χαμηλότερο κοινό παρονομαστή.

Euronews: Άρα κινδυνεύει η ενεργειακή ασφάλεια της ηπείρου αυτόν τον χειμώνα και τους επόμενους χειμώνες που θα έρθουν;

**Ματέους Μοραβιέτσκι:**Απολύτως. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια οικονομική δύναμη. Και μπορούμε επίσης να υπαγορεύσουμε – ή ίσως το να υπαγορεύσουμε είναι πολύ δυνατή λέξη -, αλλά μπορούμε να πιέσουμε τους εταίρους μας. Και δεν εννοώ τη Ρωσία με αυτό. Εννοώ άλλες χώρες, που πρέπει να έχουν μεσοπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες συμφωνίες για το φυσικό αέριο που ορίζονται σε κατάλληλο επίπεδο και δεν εξαρτώνται από τέτοιες τεράστιες διακυμάνσεις και κερδοσκοπικά φαινόμενα, όπως αυτά που συνέβησαν τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους και τον Σεπτέμβριο.

Euronews: Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται ακόμη χωρίς τέλος. Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, είπε ότι η Δύση θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να δώσει εγγυήσεις ασφαλείας στη Ρωσία για να τερματίσει τον πόλεμο. Είναι μια ρεαλιστική επιλογή;

**Ματέους Μοραβιέτσκι:**Μα νομίζω ότι η Ρωσία, ως υπερδύναμη, αποδυναμωμένη, αλλά κατέχοντας ακόμα πυρηνικά όπλα και ισχυρό στρατό, πραγματικά δεν απαιτεί κανενός είδους εγγυήσεις γιατί έχει τις εγγυήσεις στα χέρια της. Η μόνη χώρα που χρειάζεται υποστήριξη και εγγυήσεις για την κυριαρχία και την ασφάλειά της είναι η Ουκρανία. Γι’ αυτό πιστεύω ότι η ενδεδειγμένη προσέγγισή μας θα ήταν να υποστηρίξουμε την Ουκρανία μέσω ισχυρότερης παράδοσης όπλων και οικονομικής βοήθειας, έτσι ώστε ο Πούτιν και το Κρεμλίνο να δουν ότι είμαστε σοβαροί σ τη στήριξη της Ουκρανίας όχι μόνο σε όλη τη διάρκεια του χειμώνα αλλά και στα επόμενα χρόνια.

**Euronews:**Τέλος, θα ήθελα να σας ρωτήσω για ένα πιο ευρωπαϊκό θέμα. Η ΕΕ αποφάσισε να παγώσει τα κονδύλια της προς την Ουγγαρία λόγω ανησυχιών ότι αυτά τα χρήματα μπορεί να συμβάλλουν στη διαφθορά. Ποια είναι η γνώμη σας για αυτό;

**Ματέους Μοραβιέτσκι:**Μπορώ να σας πω ότι είμαι έκπληκτος και συγκλονισμένος με τη διαφθορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό είναι ένα πρώτο πράγμα. Και νομίζω ότι οι διαδικασίες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στα άλλα θεσμικά όργανα πρέπει να αναθεωρηθούν σε μεγάλο βαθμό. Όσον αφορά την προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ουγγαρία, νομίζω ότι, δεδομένου ότι η Ουγγαρία έχει μια αρκετά συντηρητική κυβέρνηση, αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η Ουγγαρία δέχεται τόσες πολλές επιθέσεις. Δεν είμαι ειδικός στην ουγγρική πολιτική σκηνή και νομίζω ότι ένα σημαντικό μέρος των επιθέσεων, αν όχι όλες, είναι αδικαιολόγητες.

Euronews: Εκφράστηκαν επίσης ανησυχίες για τη χώρα σας, την Πολωνία. Όμως δεν ελήφθη μια τέτοια απόφαση. Τι έχετε λοιπόν να πείτε σε όσους μιλούν για δύο μέτρα και δύο σταθμά για την Πολωνία και την Ουγγαρία;

**Ματέους Μοραβιέτσκι:**Μπορώ μόνο να δώσω έμφαση στο γεγονός ότι τόσο η Ουγγαρία όσο και η Πολωνία αντιμετωπίζονται με πολύ άδικο τρόπο και δε θα έπρεπε να είναι έτσι.

Euronews: Νιώθετε λοιπόν ότι στοχοποιείστε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή;

**Ματέους Μοραβιέτσκι:**Είμαστε στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνεχώς τα τελευταία δύο χρόνια, επειδή δεν συμφωνούν στην επιδιόρθωση της μεταρρύθμισης του μετακομμουνιστικού δικαστικού συστήματος.

Euronews: Πιστεύετε ότι οι Βρυξέλλες έχουν μαλακώσει κάπως τη στάση τους για την Πολωνία μετά τον πόλεμο;

Ματέους Μοραβιέτσκι: Να έχουν μαλακώσει; Δεν το βλέπω καθόλου αυτό. Βλέπω ότι εξακολουθούν να παρεμβαίνουν πολύ βάναυσα πέρα από τις αρμοδιότητές τους, οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στις συνθήκες. Και το λέμε αρκετά φωναχτά αυτό. Αυτός είναι ο λόγος που είμαι τόσο έκπληκτος με την προσέγγισή τους τα τελευταία χρόνια.

Σχέδιο στήριξης ευάλωτων δανειοληπτών στο πλαίσιο των προγραμμάτων κοινωνικής ευθύνης κάθε τραπεζικού ιδρύματος ανακοίνωσαν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες της Ελλάδας.

Στο πλαίσιο αυτό ορίζονται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

– Δικαιούχοι: Δανειολήπτες με στεγαστικό δάνειο ή και δάνειο μικρών επιχειρήσεων, που εξασφαλίζεται με εμπράγματη ασφάλεια στην 1η κατοικία.

– Εισοδηματικά κριτήρια, όπως ορίζονται στο ν. 4472/2017 για την υπαγωγή σε καθεστώς ευάλωτου, δηλαδή:

– ετήσιο εισόδημα μέχρι 7.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ, ανά μέλος της οικογένειας, με όριο και μέγιστο ετήσιο εισόδημα 21.000 ευρώ

– μέγιστη αξία κύριας (πρώτης) κατοικίας 180.000 ευρώ (βάσει αξίας υπολογισμού ΕΝΦΙΑ)

και

– συνολικές καταθέσεις έως 7.000 ευρώ, προσαυξανόμενες κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος της οικογένειας με όριο συνολικών καταθέσεων το ποσό 21.000 ευρώ.

– Υπαγόμενες οφειλές: Οι υφιστάμενες ενήμερες οφειλές, δηλαδή δάνεια σε καθυστέρηση μέχρι 90 ημέρες, με σημείο αναφοράς (για το ενήμερο ή μη) την ημερομηνία υποβολής του αιτήματος από τον πιστούχο. Δεν είναι επιλέξιμες οφειλές που θα προέρχονται από νέα δάνεια, τα οποία θα χορηγηθούν μετά από τη σημερινή ημερομηνία.

– Ποσοστό επιδότησης: Το 50% της αύξησης του επιτοκίου (με ημερομηνία υπολογισμού της αύξησης την 30.6.2022). Η επιδότηση θα διακόπτεται εάν ο οφειλέτης καταστεί υπερήμερος στην εξυπηρέτηση της δόσης του για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 30 ημερών.

– Σχήμα επιδότησης: Δημιουργία ταμείου εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, με ισόποσες εισφορές των 4 συστημικών τραπεζών, το οποίο ωστόσο θα είναι στη διαχείριση τρίτου φορέα (ΕΓΔΙΧ) μέσω της πλατφόρμας ΓΕΦΥΡΑ, στην οποία θα υποβάλλεται και η αίτηση του δικαιούχου.

– Διάρκεια επιδότησης: 12 μήνες.

– Η προθεσμία υποβολής της αιτήσεως θα οριστεί και θα ανακοινωθεί.

Η κοινή ανακοίνωση Alpha Bank, Εθνικής, Eurobank και Πειραιώς

Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες συμμετέχουν με εποικοδομητικό πνεύμα στο θεσμικό διάλογο με το υπουργείο Οικονομικών. Κατά τη χθεσινή (14/12) συνάντηση των διοικήσεών τους με τον υπουργό Οικονομικών κ. Χρήστο Σταϊκούρα παρουσίασαν, η κάθε τράπεζα με βάση τη δική της προσέγγιση, στοιχεία, θέσεις και προτάσεις για σειρά ζητημάτων που σχετίζονται με τη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, την ανταπόκρισή του στην ανάγκη χρηματοδότησης της αναπτυσσόμενης οικονομίας και τη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων στην τρέχουσα συγκυρία.

Στο πλαίσιο αυτό, κάθε μία από τις τέσσερις συστημικές, με βάση τις δικές της ιδιαιτερότητες:

– Παρουσίασε, ιδιαιτέρως η κάθε μία, τα αποτελέσματα της πιστωτικής της πολιτικής και τη συμβολή της στους ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης που καταγράφει φέτος η ελληνική οικονομία. Η καθαρή πιστωτική επέκταση στην Ελλάδα προς επιχειρήσεις για το πρώτο δεκάμηνο του 2022 έφτασε τα 4,5 δισ. ευρώ (10,8% σε ετήσια βάση) και έως το τέλος του έτους αναμένεται να προσεγγίσει ή και να υπερβεί τα 7 δισ. ευρώ. Περαιτέρω, στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), οι τράπεζες έχουν αξιολογήσει και υποβάλει για λογαριασμό των πελατών τους συνολικές επενδύσεις ύψους περίπου 10 δισ. ευρώ, οι οποίες σε ποσοστό έως 40% θα χρηματοδοτηθούν από τα πιστωτικά ιδρύματα. Οι επενδύσεις αυτές καλύπτουν σχεδόν όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας και αναμένεται να δημιουργήσουν δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας τα επόμενα χρόνια. Επίσης, το τραπεζικό σύστημα έχει ενεργό ρόλο στην προσέλκυση και άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα, οι οποίες έφτασαν το 2021 στα 5,5 δισ. ευρώ (3% του ΑΕΠ), ένα ιστορικό υψηλό το οποίο αναμένεται να υπερβούν το τρέχον έτος.

– Παρουσιάστηκε στον υπουργό Οικονομικών ένα σχέδιο εταιρικής κοινωνικής ευθύνης για την επιδότηση των δόσεων των δανείων που έχουν λάβει στο παρελθόν τα ευάλωτα νοικοκυριά, ώστε να περιοριστεί η επιβάρυνση στην εξυπηρέτηση των δανειακών τους υποχρεώσεων από την άνοδο των επιτοκίων της ΕΚΤ. Η επεξεργασία του σχεδίου επιδότησης δόσεων ευάλωτων έλαβε υπόψη το ισχύον εποπτικό πλαίσιο και εξετάστηκε από την ευρωπαϊκή εποπτική αρχή (SSM). Οι συγκεκριμένοι όροι και προδιαγραφές περιγράφονται αναλυτικά στο συνημμένο παράρτημα. Στο σχήμα της επιδότησης εντάσσεται το σύνολο των υφιστάμενων σήμερα δανείων ευάλωτων δανειοληπτών, ανεξαρτήτως της τράπεζας προέλευσης του δανείου, συστημικής ή μη, είτε αυτό παραμένει σε τραπεζικό ισολογισμό είτε έχει μεταβιβαστεί σε τρίτους. Με βάση τις παραπάνω παραμέτρους, εκτιμάται ότι είναι επιλέξιμοι για επιδότηση τουλάχιστον 30.000 δανειολήπτες, για δάνεια ύψους τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ. Το συνολικό κόστος του προγράμματος, θα αναληφθεί από κοινού και ισόποσα από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, στο πλαίσιο των προγραμμάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, το οποίο αναπτύσσει ξεχωριστά κάθε τράπεζα.

Στη συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών επίσης συζητήθηκαν:

– Θέματα που αφορούν τον εξωδικαστικό μηχανισμό του Ν. 4738/2020. Οι τράπεζες υπογράμμισαν τη στήριξή τους στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών ιδιωτών, ο οποίος, παράλληλα με τις διμερείς ρυθμίσεις οφειλών, αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την διαχείριση του ιδιωτικού χρέους. Στο πλαίσιο της συνεργασίας με την ΕΓΔΙΧ, έχει ήδη εξετασθεί με την Ειδική Γραμματεία μείωση στα επιτόκια των ρυθμίσεων του σχετικού αλγορίθμου, ενώ εξετάζονται και επιπλέον βελτιωτικές προτάσεις που αναμένεται να οριστικοποιηθούν στις αρχές του επομένου έτους. Ο στόχος είναι να αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό εγκρισιμότητας για τους δανειολήπτες που υποβάλλουν αίτημα ρύθμισης οφειλών μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, συμπεριλαμβανομένων και των ενήμερων που έχουν υποστεί μείωση των εισοδημάτων τους. Τους τελευταίους μήνες ήδη παρατηρείται αύξηση της εγκρισιμότητας, τάση που αναμένεται να συνεχιστεί. Η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε μονοψήφιο ποσοστό αποτελεί επιτυχία συνολικά για την ελληνική οικονομία, ανοίγοντας τον δρόμο για την επιστροφή της χώρας στην επενδυτική βαθμίδα.

– Η πορεία των επιτοκίων, όπως αυτά καθορίζονται από την ΕΚΤ, και η επίδραση της ασκούμενης νομισματικής πολιτικής στα επιτόκια καταθέσεων. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα διασφαλίζει τις αποταμιεύσεις των πολιτών και την αναπτυξιακή προοπτική των επιχειρήσεων της χώρας. Αυτό επιβεβαιώθηκε και κατά την προηγούμενη τριετία, με τη διατήρηση σε θετικό έδαφος των επιτοκίων καταθέσεων, σε μία συγκυρία όπου ο μέσος όρος επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις της ζώνης του ευρώ ήταν σε αρνητικά επίπεδα, κυμαινόμενος γύρω στις -30 μ.β. Ως εκ τούτου, οι προθεσμιακές καταθέσεις στην Ελλάδα απέδωσαν σημαντικά υψηλότερα, σε σχέση με την Ευρωζώνη, εξέλιξη που απέφερε επιτοκιακό όφελος για τις ελληνικές επιχειρήσεις που προσεγγίζει ή υπερβαίνει τα 300 εκατ. ευρώ. Στη χθεσινή συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών, κάθε τράπεζα χωριστά και με βάση την εμπορική της στρατηγική δεσμεύτηκε ότι αναθεωρεί διαρκώς την πολιτική επιτοκίων, με αποτέλεσμα να έχει εκκινήσει η διαδικασία κάλυψης της απόκλισης που καταγράφηκε το τελευταίο δίμηνο, απόρροια της μεγαλύτερης ταχύτητας προσαρμογής των ευρωπαϊκών τραπεζών από τα αρνητικά επιτόκια των προηγούμενων ετών. Ήδη στους Έλληνες καταθέτες προσφέρεται μια σειρά επιλογών που συνδυάζουν ασφάλεια και αποδόσεις. Για παράδειγμα, προθεσμιακές καταθέσεις διαρκείας ίσης ή μεγαλύτερης των 12 μηνών έχουν ετήσιες αποδόσεις, ανάλογα με την τράπεζα και ανάλογα με το ποσό, που φτάνουν ή υπερβαίνουν το 0,80%. Κάθε τράπεζα, διακριτά και ανεξάρτητα, θα συνεχίσει να αναπροσαρμόζει τα επιτόκια καταθέσεών της, λαμβάνοντας υπόψη της τις σχετικές αποφάσεις της ΕΚΤ, τις εσωτερικές της πολιτικές και τις ευρύτερες συνθήκες στην αγορά χρήματος.

– Θέματα προμηθειών για διάφορες απλές τραπεζικές συναλλαγές. Κάθε τράπεζα ξεχωριστά και με βάση την εμπορική της πολιτική σχεδιάζει και επανεξετάζει μια σειρά προμηθειών που προβλέπονται για την παροχή τραπεζικών υπηρεσιών σύμφωνα με την κείμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία. Στην ενότητα αυτή επισημαίνεται ότι για τα εισερχόμενα και εξερχόμενα εμβάσματα, η εταιρία ΔΙΑΣ – εθνικός φορέας εκκαθάρισης διατραπεζικών πληρωμών, στον οποίο είναι μέτοχοι οι τέσσερις συστημικές τράπεζες – έχει αναπτύξει σειρά ηλεκτρονικών υπηρεσιών που παρέχονται στους πελάτες, επιχειρήσεις και ιδιώτες, χωρίς καμία χρέωση. Παραδείγματος χάριν, μέσω της ήδη υφιστάμενης υπηρεσίας IRIS payments δίδεται η δυνατότητα δωρεάν μεταφοράς χρημάτων από οποιονδήποτε σε οποιονδήποτε, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, μέχρι του ποσού των 500 ευρώ ανά ημέρα, σε πραγματικό χρόνο μέσω mobile banking, χωρίς να απαιτείται αριθμός λογαριασμού παρά μόνον κινητού τηλεφώνου – και αυτό στο εγγυημένο περιβάλλον ασφαλούς πληρωμής, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σχήμα SEPA Instant Credit Transfer.

– Η κάθε τράπεζα, ανάλογα με την εμπορική πολιτική της, διενεργεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους στοχευμένες εμπορικές ενέργειες (προγράμματα επιβράβευσης των πελατών της για συναλλαγές μέσω χρεωστικών και πιστωτικών καρτών), σε συνεργασία με το λιανεμπόριο. Υπολογίζεται πως το εγχώριο τραπεζικό σύστημα θα δαπανήσει το 2022 αυξημένο ποσό, περί τα 50 εκατομμύρια, για την χρηματοδότηση των συγκεκριμένων προγραμμάτων ευρώ, ποσό που διοχετεύεται απευθείας στους κατόχους καρτών και καταλήγει στις ελληνικές επιχειρήσεις, συμβάλλοντας στην αύξηση του τζίρου τους.

– Τέλος, δεν πρέπει να λησμονήσουμε τη σημαντικότατη συμβολή των τραπεζών σε θέματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, καθώς μέσω προγραμμάτων χορηγιών στηρίζουν ιδρύματα και οργανισμούς στους κλάδους της υγείας, της κοινωνίας, της παιδείας, της δασοπυρόσβεσης, του πολιτισμού, με ποσά που τα τελευταία 4 χρόνια έχουν αγγίξει τα 60 εκατ. ευρώ.

Σχέδιο στήριξης ευάλωτων δανειοληπτών στο πλαίσιο των προγραμμάτων κοινωνικής ευθύνης κάθε τραπεζικού ιδρύματος ανακοίνωσαν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες της Ελλάδας.

Στο πλαίσιο αυτό ορίζονται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

– Δικαιούχοι: Δανειολήπτες με στεγαστικό δάνειο ή και δάνειο μικρών επιχειρήσεων, που εξασφαλίζεται με εμπράγματη ασφάλεια στην 1η κατοικία.

– Εισοδηματικά κριτήρια, όπως ορίζονται στο ν. 4472/2017 για την υπαγωγή σε καθεστώς ευάλωτου, δηλαδή:

– ετήσιο εισόδημα μέχρι 7.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ, ανά μέλος της οικογένειας, με όριο και μέγιστο ετήσιο εισόδημα 21.000 ευρώ

– μέγιστη αξία κύριας (πρώτης) κατοικίας 180.000 ευρώ (βάσει αξίας υπολογισμού ΕΝΦΙΑ)

και

– συνολικές καταθέσεις έως 7.000 ευρώ, προσαυξανόμενες κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος της οικογένειας με όριο συνολικών καταθέσεων το ποσό 21.000 ευρώ.

– Υπαγόμενες οφειλές: Οι υφιστάμενες ενήμερες οφειλές, δηλαδή δάνεια σε καθυστέρηση μέχρι 90 ημέρες, με σημείο αναφοράς (για το ενήμερο ή μη) την ημερομηνία υποβολής του αιτήματος από τον πιστούχο. Δεν είναι επιλέξιμες οφειλές που θα προέρχονται από νέα δάνεια, τα οποία θα χορηγηθούν μετά από τη σημερινή ημερομηνία.

– Ποσοστό επιδότησης: Το 50% της αύξησης του επιτοκίου (με ημερομηνία υπολογισμού της αύξησης την 30.6.2022). Η επιδότηση θα διακόπτεται εάν ο οφειλέτης καταστεί υπερήμερος στην εξυπηρέτηση της δόσης του για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 30 ημερών.

– Σχήμα επιδότησης: Δημιουργία ταμείου εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, με ισόποσες εισφορές των 4 συστημικών τραπεζών, το οποίο ωστόσο θα είναι στη διαχείριση τρίτου φορέα (ΕΓΔΙΧ) μέσω της πλατφόρμας ΓΕΦΥΡΑ, στην οποία θα υποβάλλεται και η αίτηση του δικαιούχου.

– Διάρκεια επιδότησης: 12 μήνες.

– Η προθεσμία υποβολής της αιτήσεως θα οριστεί και θα ανακοινωθεί.

Η κοινή ανακοίνωση Alpha Bank, Εθνικής, Eurobank και Πειραιώς

Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες συμμετέχουν με εποικοδομητικό πνεύμα στο θεσμικό διάλογο με το υπουργείο Οικονομικών. Κατά τη χθεσινή (14/12) συνάντηση των διοικήσεών τους με τον υπουργό Οικονομικών κ. Χρήστο Σταϊκούρα παρουσίασαν, η κάθε τράπεζα με βάση τη δική της προσέγγιση, στοιχεία, θέσεις και προτάσεις για σειρά ζητημάτων που σχετίζονται με τη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, την ανταπόκρισή του στην ανάγκη χρηματοδότησης της αναπτυσσόμενης οικονομίας και τη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων στην τρέχουσα συγκυρία.

Στο πλαίσιο αυτό, κάθε μία από τις τέσσερις συστημικές, με βάση τις δικές της ιδιαιτερότητες:

– Παρουσίασε, ιδιαιτέρως η κάθε μία, τα αποτελέσματα της πιστωτικής της πολιτικής και τη συμβολή της στους ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης που καταγράφει φέτος η ελληνική οικονομία. Η καθαρή πιστωτική επέκταση στην Ελλάδα προς επιχειρήσεις για το πρώτο δεκάμηνο του 2022 έφτασε τα 4,5 δισ. ευρώ (10,8% σε ετήσια βάση) και έως το τέλος του έτους αναμένεται να προσεγγίσει ή και να υπερβεί τα 7 δισ. ευρώ. Περαιτέρω, στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), οι τράπεζες έχουν αξιολογήσει και υποβάλει για λογαριασμό των πελατών τους συνολικές επενδύσεις ύψους περίπου 10 δισ. ευρώ, οι οποίες σε ποσοστό έως 40% θα χρηματοδοτηθούν από τα πιστωτικά ιδρύματα. Οι επενδύσεις αυτές καλύπτουν σχεδόν όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας και αναμένεται να δημιουργήσουν δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας τα επόμενα χρόνια. Επίσης, το τραπεζικό σύστημα έχει ενεργό ρόλο στην προσέλκυση και άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα, οι οποίες έφτασαν το 2021 στα 5,5 δισ. ευρώ (3% του ΑΕΠ), ένα ιστορικό υψηλό το οποίο αναμένεται να υπερβούν το τρέχον έτος.

– Παρουσιάστηκε στον υπουργό Οικονομικών ένα σχέδιο εταιρικής κοινωνικής ευθύνης για την επιδότηση των δόσεων των δανείων που έχουν λάβει στο παρελθόν τα ευάλωτα νοικοκυριά, ώστε να περιοριστεί η επιβάρυνση στην εξυπηρέτηση των δανειακών τους υποχρεώσεων από την άνοδο των επιτοκίων της ΕΚΤ. Η επεξεργασία του σχεδίου επιδότησης δόσεων ευάλωτων έλαβε υπόψη το ισχύον εποπτικό πλαίσιο και εξετάστηκε από την ευρωπαϊκή εποπτική αρχή (SSM). Οι συγκεκριμένοι όροι και προδιαγραφές περιγράφονται αναλυτικά στο συνημμένο παράρτημα. Στο σχήμα της επιδότησης εντάσσεται το σύνολο των υφιστάμενων σήμερα δανείων ευάλωτων δανειοληπτών, ανεξαρτήτως της τράπεζας προέλευσης του δανείου, συστημικής ή μη, είτε αυτό παραμένει σε τραπεζικό ισολογισμό είτε έχει μεταβιβαστεί σε τρίτους. Με βάση τις παραπάνω παραμέτρους, εκτιμάται ότι είναι επιλέξιμοι για επιδότηση τουλάχιστον 30.000 δανειολήπτες, για δάνεια ύψους τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ. Το συνολικό κόστος του προγράμματος, θα αναληφθεί από κοινού και ισόποσα από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, στο πλαίσιο των προγραμμάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, το οποίο αναπτύσσει ξεχωριστά κάθε τράπεζα.

Στη συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών επίσης συζητήθηκαν:

– Θέματα που αφορούν τον εξωδικαστικό μηχανισμό του Ν. 4738/2020. Οι τράπεζες υπογράμμισαν τη στήριξή τους στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών ιδιωτών, ο οποίος, παράλληλα με τις διμερείς ρυθμίσεις οφειλών, αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την διαχείριση του ιδιωτικού χρέους. Στο πλαίσιο της συνεργασίας με την ΕΓΔΙΧ, έχει ήδη εξετασθεί με την Ειδική Γραμματεία μείωση στα επιτόκια των ρυθμίσεων του σχετικού αλγορίθμου, ενώ εξετάζονται και επιπλέον βελτιωτικές προτάσεις που αναμένεται να οριστικοποιηθούν στις αρχές του επομένου έτους. Ο στόχος είναι να αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό εγκρισιμότητας για τους δανειολήπτες που υποβάλλουν αίτημα ρύθμισης οφειλών μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, συμπεριλαμβανομένων και των ενήμερων που έχουν υποστεί μείωση των εισοδημάτων τους. Τους τελευταίους μήνες ήδη παρατηρείται αύξηση της εγκρισιμότητας, τάση που αναμένεται να συνεχιστεί. Η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε μονοψήφιο ποσοστό αποτελεί επιτυχία συνολικά για την ελληνική οικονομία, ανοίγοντας τον δρόμο για την επιστροφή της χώρας στην επενδυτική βαθμίδα.

– Η πορεία των επιτοκίων, όπως αυτά καθορίζονται από την ΕΚΤ, και η επίδραση της ασκούμενης νομισματικής πολιτικής στα επιτόκια καταθέσεων. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα διασφαλίζει τις αποταμιεύσεις των πολιτών και την αναπτυξιακή προοπτική των επιχειρήσεων της χώρας. Αυτό επιβεβαιώθηκε και κατά την προηγούμενη τριετία, με τη διατήρηση σε θετικό έδαφος των επιτοκίων καταθέσεων, σε μία συγκυρία όπου ο μέσος όρος επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις της ζώνης του ευρώ ήταν σε αρνητικά επίπεδα, κυμαινόμενος γύρω στις -30 μ.β. Ως εκ τούτου, οι προθεσμιακές καταθέσεις στην Ελλάδα απέδωσαν σημαντικά υψηλότερα, σε σχέση με την Ευρωζώνη, εξέλιξη που απέφερε επιτοκιακό όφελος για τις ελληνικές επιχειρήσεις που προσεγγίζει ή υπερβαίνει τα 300 εκατ. ευρώ. Στη χθεσινή συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών, κάθε τράπεζα χωριστά και με βάση την εμπορική της στρατηγική δεσμεύτηκε ότι αναθεωρεί διαρκώς την πολιτική επιτοκίων, με αποτέλεσμα να έχει εκκινήσει η διαδικασία κάλυψης της απόκλισης που καταγράφηκε το τελευταίο δίμηνο, απόρροια της μεγαλύτερης ταχύτητας προσαρμογής των ευρωπαϊκών τραπεζών από τα αρνητικά επιτόκια των προηγούμενων ετών. Ήδη στους Έλληνες καταθέτες προσφέρεται μια σειρά επιλογών που συνδυάζουν ασφάλεια και αποδόσεις. Για παράδειγμα, προθεσμιακές καταθέσεις διαρκείας ίσης ή μεγαλύτερης των 12 μηνών έχουν ετήσιες αποδόσεις, ανάλογα με την τράπεζα και ανάλογα με το ποσό, που φτάνουν ή υπερβαίνουν το 0,80%. Κάθε τράπεζα, διακριτά και ανεξάρτητα, θα συνεχίσει να αναπροσαρμόζει τα επιτόκια καταθέσεών της, λαμβάνοντας υπόψη της τις σχετικές αποφάσεις της ΕΚΤ, τις εσωτερικές της πολιτικές και τις ευρύτερες συνθήκες στην αγορά χρήματος.

– Θέματα προμηθειών για διάφορες απλές τραπεζικές συναλλαγές. Κάθε τράπεζα ξεχωριστά και με βάση την εμπορική της πολιτική σχεδιάζει και επανεξετάζει μια σειρά προμηθειών που προβλέπονται για την παροχή τραπεζικών υπηρεσιών σύμφωνα με την κείμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία. Στην ενότητα αυτή επισημαίνεται ότι για τα εισερχόμενα και εξερχόμενα εμβάσματα, η εταιρία ΔΙΑΣ – εθνικός φορέας εκκαθάρισης διατραπεζικών πληρωμών, στον οποίο είναι μέτοχοι οι τέσσερις συστημικές τράπεζες – έχει αναπτύξει σειρά ηλεκτρονικών υπηρεσιών που παρέχονται στους πελάτες, επιχειρήσεις και ιδιώτες, χωρίς καμία χρέωση. Παραδείγματος χάριν, μέσω της ήδη υφιστάμενης υπηρεσίας IRIS payments δίδεται η δυνατότητα δωρεάν μεταφοράς χρημάτων από οποιονδήποτε σε οποιονδήποτε, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, μέχρι του ποσού των 500 ευρώ ανά ημέρα, σε πραγματικό χρόνο μέσω mobile banking, χωρίς να απαιτείται αριθμός λογαριασμού παρά μόνον κινητού τηλεφώνου – και αυτό στο εγγυημένο περιβάλλον ασφαλούς πληρωμής, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σχήμα SEPA Instant Credit Transfer.

– Η κάθε τράπεζα, ανάλογα με την εμπορική πολιτική της, διενεργεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους στοχευμένες εμπορικές ενέργειες (προγράμματα επιβράβευσης των πελατών της για συναλλαγές μέσω χρεωστικών και πιστωτικών καρτών), σε συνεργασία με το λιανεμπόριο. Υπολογίζεται πως το εγχώριο τραπεζικό σύστημα θα δαπανήσει το 2022 αυξημένο ποσό, περί τα 50 εκατομμύρια, για την χρηματοδότηση των συγκεκριμένων προγραμμάτων ευρώ, ποσό που διοχετεύεται απευθείας στους κατόχους καρτών και καταλήγει στις ελληνικές επιχειρήσεις, συμβάλλοντας στην αύξηση του τζίρου τους.

– Τέλος, δεν πρέπει να λησμονήσουμε τη σημαντικότατη συμβολή των τραπεζών σε θέματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, καθώς μέσω προγραμμάτων χορηγιών στηρίζουν ιδρύματα και οργανισμούς στους κλάδους της υγείας, της κοινωνίας, της παιδείας, της δασοπυρόσβεσης, του πολιτισμού, με ποσά που τα τελευταία 4 χρόνια έχουν αγγίξει τα 60 εκατ. ευρώ.

Στην Κωνσταντινούπολη, δεκάδες χιλιάδες πολίτες διαδήλωσαν ενάντια στην καταδίκη του δημάρχου της πόλης, Εκρέμ Ιμάμογλου, και την απαγόρευση πολιτικής δραστηριότητας που του επιβλήθηκε, με επικρίσεις κατά της κυβέρνησης έξι μήνες πριν τις προεδρικές εκλογές που αναμένεται να αποτελέσουν μια από τις μεγαλύτερες πολιτικές προκλήσεις του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Το παρών έδωσαν οι ηγέτες έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης, που συμμετείχαν για πρώτη φορά σε μια κοινή δημόσια κινητοποίηση αφότου συγκρότησαν την κοινή πλατφόρμα τους για να αντιπαρατεθούν στον Ερντογάν στις κάλπες του Ιουνίου.

Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο ηγέτης του μεγαλύτερου κόμματος, του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού (CHP) και πιθανός κοινός υποψήφιος της αντιπολίτευσης για την προεδρία, κατήγγειλε «ένα πλήγμα της δικαιοσύνης στο έθνος» και υποσχέθηκε ότι «δεν θα υποχωρήσει ούτε χιλιοστό».

«Ζήτω η ελευθερία, κάτω η τυραννία», είπε στο πλήθος η ηγέτιδα του Καλού Κόμματος Μεράλ Ακσενέρ ενώ ο Γκιουλτεκίν Ουισάλ, ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος, είπε ότι από την Κωνσταντινούπολη ξεκινάει σήμερα «ο μεγάλος αγώνας κατά του τυράννου».

Η καταδίκη του Ιμάμογλου

Τουρκικό δικαστήριο καταδίκασε την Τετάρτη τον 52χρονο Ιμάμογλου, ανερχόμενο αστέρι της τουρκικής πολιτικής σκηνής, σε φυλάκιση δύο ετών και επτά μηνών, μια απόφαση που πρέπει να επικυρωθεί από εφετείο. Η καταδίκη του προκάλεσε επικρίσεις σε μεγάλη κλίμακα στο εσωτερικό και το εξωτερικό, με τους επικριτές να δηλώνουν ότι συνιστά καταπάτηση της δημοκρατίας.

Υπό τους ήχους πατριωτικής μουσικής, το πλήθος κρατούσε τουρκικές σημαίες μπροστά από το κτίριο του δήμου της Κωνσταντινούπολης, στην πόλη των 16 εκατομμυρίων κατοίκων. Ένα μεγάλο πανό με την εικόνα του ιδρυτή της Τουρκίας Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ κρεμάστηκε στο κτίριο.

Ο Εκρέμ Ιμάμογλου καταδικάστηκε για προσβολή δημοσίων αξιωματούχων σε μια ομιλία που έκανε μετά τις δημοτικές εκλογές της Κωνσταντινούπολης το 2019. Τότε είχε χαρακτηρίσει «ηλίθιους» εκείνους που ακύρωσαν τη νίκη του. Οι εκλογές επαναλήφθηκαν τρεις μήνες αργότερα και αναδείχθηκε ξανά νικητής, με σημαντική διαφορά.

Επικριτές ισχυρίζονται ότι τα τουρκικά δικαστήρια υπακούουν στη θέληση του Ερντογάν. Η κυβέρνηση λέει ότι το δικαστικό σώμα είναι ανεξάρτητο.

Ο δήμαρχος της τουρκικής μητρόπολης δήλωσε ότι η καταδίκη του είναι μια τιμωρία για την επιτυχία του.

«Ορισμένες φορές στη χώρα μας, καμία επιτυχία δεν μένει ατιμώρητη», είπε. «Θεωρώ αυτή την ανούσια και παράνομη τιμωρία να μου επιβάλλεται ως ανταμοιβή για την επιτυχία μου».

Παρέμβαση της Κομισιόν

 «Η Τουρκία πρέπει να αναστρέψει τη συνεχή οπισθοδρόμηση στα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου τώρα», τόνισε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπεύθυνος για τις εξωτερικές υποθέσεις, Πίτερ Στάνο, σχετικά με την απόφαση για τον δήμαρχο Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου.

Ειδικότερα, ο Πίτερ Στάνο σημειώνει ότι «η απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου που καταδίκασε τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου σε φυλάκιση 2 ετών, 7 μηνών και 15 ημερών και επιβάλλει την απαγόρευσή του από την πολιτική ζωή για το αδίκημα της «προσβολής δημοσίων λειτουργών» αποτελεί μεγάλη οπισθοδρόμηση για τη δημοκρατία στην Τουρκία».

Προσθέτει ότι «αυτή η ποινή είναι δυσανάλογη και επιβεβαιώνει τη συστημική έλλειψη ανεξαρτησίας του δικαστικού σώματος και την αδικαιολόγητη πολιτική πίεση στους δικαστές και τους εισαγγελείς στην Τουρκία».

Ο Πίτερ Στάνο επισημαίνει επίσης ότι «ενόψει των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών του επόμενου έτους, η απόφαση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική στο πλαίσιο της πολιτικοποίησης του δικαστικού συστήματος της χώρας, η οποία υπονομεύει την ελευθερία και τη δικαιοσύνη του εκλογικού πλαισίου».

Στην Κωνσταντινούπολη, δεκάδες χιλιάδες πολίτες διαδήλωσαν ενάντια στην καταδίκη του δημάρχου της πόλης, Εκρέμ Ιμάμογλου, και την απαγόρευση πολιτικής δραστηριότητας που του επιβλήθηκε, με επικρίσεις κατά της κυβέρνησης έξι μήνες πριν τις προεδρικές εκλογές που αναμένεται να αποτελέσουν μια από τις μεγαλύτερες πολιτικές προκλήσεις του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Το παρών έδωσαν οι ηγέτες έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης, που συμμετείχαν για πρώτη φορά σε μια κοινή δημόσια κινητοποίηση αφότου συγκρότησαν την κοινή πλατφόρμα τους για να αντιπαρατεθούν στον Ερντογάν στις κάλπες του Ιουνίου.

Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο ηγέτης του μεγαλύτερου κόμματος, του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού (CHP) και πιθανός κοινός υποψήφιος της αντιπολίτευσης για την προεδρία, κατήγγειλε «ένα πλήγμα της δικαιοσύνης στο έθνος» και υποσχέθηκε ότι «δεν θα υποχωρήσει ούτε χιλιοστό».

«Ζήτω η ελευθερία, κάτω η τυραννία», είπε στο πλήθος η ηγέτιδα του Καλού Κόμματος Μεράλ Ακσενέρ ενώ ο Γκιουλτεκίν Ουισάλ, ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος, είπε ότι από την Κωνσταντινούπολη ξεκινάει σήμερα «ο μεγάλος αγώνας κατά του τυράννου».

Η καταδίκη του Ιμάμογλου

Τουρκικό δικαστήριο καταδίκασε την Τετάρτη τον 52χρονο Ιμάμογλου, ανερχόμενο αστέρι της τουρκικής πολιτικής σκηνής, σε φυλάκιση δύο ετών και επτά μηνών, μια απόφαση που πρέπει να επικυρωθεί από εφετείο. Η καταδίκη του προκάλεσε επικρίσεις σε μεγάλη κλίμακα στο εσωτερικό και το εξωτερικό, με τους επικριτές να δηλώνουν ότι συνιστά καταπάτηση της δημοκρατίας.

Υπό τους ήχους πατριωτικής μουσικής, το πλήθος κρατούσε τουρκικές σημαίες μπροστά από το κτίριο του δήμου της Κωνσταντινούπολης, στην πόλη των 16 εκατομμυρίων κατοίκων. Ένα μεγάλο πανό με την εικόνα του ιδρυτή της Τουρκίας Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ κρεμάστηκε στο κτίριο.

Ο Εκρέμ Ιμάμογλου καταδικάστηκε για προσβολή δημοσίων αξιωματούχων σε μια ομιλία που έκανε μετά τις δημοτικές εκλογές της Κωνσταντινούπολης το 2019. Τότε είχε χαρακτηρίσει «ηλίθιους» εκείνους που ακύρωσαν τη νίκη του. Οι εκλογές επαναλήφθηκαν τρεις μήνες αργότερα και αναδείχθηκε ξανά νικητής, με σημαντική διαφορά.

Επικριτές ισχυρίζονται ότι τα τουρκικά δικαστήρια υπακούουν στη θέληση του Ερντογάν. Η κυβέρνηση λέει ότι το δικαστικό σώμα είναι ανεξάρτητο.

Ο δήμαρχος της τουρκικής μητρόπολης δήλωσε ότι η καταδίκη του είναι μια τιμωρία για την επιτυχία του.

«Ορισμένες φορές στη χώρα μας, καμία επιτυχία δεν μένει ατιμώρητη», είπε. «Θεωρώ αυτή την ανούσια και παράνομη τιμωρία να μου επιβάλλεται ως ανταμοιβή για την επιτυχία μου».

Παρέμβαση της Κομισιόν

 «Η Τουρκία πρέπει να αναστρέψει τη συνεχή οπισθοδρόμηση στα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου τώρα», τόνισε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπεύθυνος για τις εξωτερικές υποθέσεις, Πίτερ Στάνο, σχετικά με την απόφαση για τον δήμαρχο Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου.

Ειδικότερα, ο Πίτερ Στάνο σημειώνει ότι «η απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου που καταδίκασε τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου σε φυλάκιση 2 ετών, 7 μηνών και 15 ημερών και επιβάλλει την απαγόρευσή του από την πολιτική ζωή για το αδίκημα της «προσβολής δημοσίων λειτουργών» αποτελεί μεγάλη οπισθοδρόμηση για τη δημοκρατία στην Τουρκία».

Προσθέτει ότι «αυτή η ποινή είναι δυσανάλογη και επιβεβαιώνει τη συστημική έλλειψη ανεξαρτησίας του δικαστικού σώματος και την αδικαιολόγητη πολιτική πίεση στους δικαστές και τους εισαγγελείς στην Τουρκία».

Ο Πίτερ Στάνο επισημαίνει επίσης ότι «ενόψει των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών του επόμενου έτους, η απόφαση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική στο πλαίσιο της πολιτικοποίησης του δικαστικού συστήματος της χώρας, η οποία υπονομεύει την ελευθερία και τη δικαιοσύνη του εκλογικού πλαισίου».

Περίπου 1.500 άτομα έδωσαν το παρών στον Εύοσμο Θεσσαλονίκης για το τελευταίο αντίο στον Κώστα Φραγκούλη, που πυροβολήθηκε από αστυνομικό στη διάρκεια καταδίωξης.

Ο 16χρονος Ρομά έδινε σκληρή μάχη να κρατηθεί στη ζωή μετά το περιστατικό της 5ης Δεκεμβρίου, όμως εξέπνευσε οκτώ μέρες μετά.

Εκπρόσωποι της κοινότητας των Ρομά έχουν καταγγείλει ρατσιστικά κίνητρα και ζητούν από την πολιτεία μέτρα ενάντια στον κοινωνικό αποκλεισμό.

«Κοινωνική ένταξη με εξαθλιωμένους ανθρώπους, που δεν ζουν αλλά επιβιώνουν σε ακατάλληλες συνθήκες, σε καταυλισμούς, δεν γίνεται. Η κοινωνική ένταξη για μας είναι να ενταχθούμε στο σύνολο της κοινωνίας, με στοχευμένες πολιτικές», δήλωσε ο Βασίλης Πάντζος πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Ελλήνων Ρομά ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ^[1]. 

Ο Κώστας Φραγκούλης αφήνει πίσω τη σύζυγό του και το 1,5 έτους παιδί τους.

Ο 34χρονος αστυνομικός της ομάδας ΔΙ.ΑΣ. που πυροβόλησε τον νεαρό παραμένει σε κατ’ οίκον περιορισμό, καθώς εισαγγελέας και ανακριτής δεν συμφώνησαν αν θα πρέπει να προφυλακιστεί ή όχι.

Το ζήτημα καλείται να επιλύσει το δικαστικό συμβούλιο της Θεσσαλονίκης και η απόφαση αναμένεται τα προσεχή 24ωρα.

Την ανακοίνωση του Αιγύπτου Προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι για την οριοθέτηση των δυτικών θαλάσσιων ορίων της Αιγύπτου, καλωσόρισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, διαμηνύοντας πως «η Ελλάδα και η Αίγυπτος έχουν συνεχή συντονισμό για θέματα που άπτονται της ασφάλειας και της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο». Σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας Μπουγιάρ Οσμάνι στην Αθήνα, ο Νίκος Δένδιας υπογράμμισε, μάλιστα, πως η συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της Αιγύπτου για την οριοθέτηση Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών είναι ένα λαμπρό παράδειγμα που επιβεβαιώνει την πίστη της χώρας μας στο Διεθνές Δίκαιο και στο Δίκαιο της Θάλασσας και που συμβάλλει στη σταθερότητα και στην ασφάλεια σε ολόκληρη την περιοχή, σε αντίθεση με τα μνημόνια κατανόησης που υπεγράφησαν μεταξύ της διοίκησης της Τρίπολης και της Τουρκίας.

Επίσης, ο Νίκος Δένδιας ενημέρωσε τον ομόλογό του της Βόρειας Μακεδονίας για την επιθετική ρητορική της Τουρκίας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο και αναφερθείς στις σχέσεις της Ελλάδας με τις χώρες της περιοχής, τόνισε πως έχουν εξελιχθεί σε εταιρικές σχέσεις.

Παράλληλα, έχοντας στο πλάι του τον Μπουγιάρ Οσμάνι, στις κοινές δηλώσεις τους μετά την τρίτη διμερή τους συνάντηση τους τελευταίους 7 μήνες, ο υπουργός Εξωτερικών έστειλε το διττό μήνυμα πως η Ελλάδα πιστεύει ακράδαντα και συνηγορεί υπέρ του μέλλοντος των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ, στηρίζει τη Βόρεια Μακεδονία προκειμένου να προάγει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για να ενταχθεί στην ΕΕ και πως «δεν μπορούμε να επιτρέψουμε σε τρίτα μέρη, τα οποία εμπνέονται από αναθεωρητικές βλέψεις», να εκμεταλλευτούν την κόπωση από όλη αυτή τη διαδικασία.

Κατά τη συνάντησή τους, οι δύο υπουργοί Εξωτερικών συζήτησαν τις διμερείς σχέσεις, με τον Νίκο Δένδια να υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα που αποδίδει η Ελλάδα στην ενίσχυσή τους. «Η Ελλάδα είναι ο πιο στενός εταίρος και σύμμαχος στην περιοχή, χωρίς καμία κρυφή ατζέντα» κατέστησε σαφές και διαμήνυσε: «Μπορείτε πάντα να βασίζεστε στη φιλία μας και στην υποστήριξή μας». Συνεχίζοντας στο ίδιο μήκος πνεύματος, επισήμανε πως η υποστήριξη της Ελλάδας επιβεβαιώθηκε με την ξεκάθαρη θέση καθώς και με τις συνεπείς προσπάθειες υπέρ της ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ, αλλά και μέσω της διοργάνωσης της πρώτης Διακυβερνητικής Διάσκεψης μεταξύ της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας. Όπως υπογράμμισε, η «Πολιτική Διακυβερνητική Διάσκεψη Βόρειας Μακεδονίας – ΕΕ» απέστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα, όχι μόνο για τη Βόρεια Μακεδονία, αλλά και για την ευρωπαϊκή προοπτική όλων των Δυτικών Βαλκανίων.

Εστιάζοντας στη διμερή συνεργασία, συζήτησαν για θέματα ενέργειας, οικονομίας, διασυνδεσιμότητας, με τον Νίκο Δένδια να υπογραμμίζει ότι οι δύο χώρες μπορούν να συνεργαστούν στο πλαίσιο κοινών συμφερόντων, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η πράσινη ενέργεια, η αμυντική βιομηχανία, «κάτι που είναι προς όφελος και των δύο χωρών, αλλά και του ΝΑΤΟ». Επίσης, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών είπε πως συζήτησαν για τη στρατηγική σημασία του διανσυδετήριου αγωγού (Interconnector) μεταξύ της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας και πόσο σημαντική είναι η εναέρια επιτήρηση της χώρας από την ελληνική Πολεμική Αεροπορία, που ξεκίνησε το 2019, συγχαίροντας τον ομόλογό του της Βόρειας Μακεδονίας για την ευθυγράμμιση με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική & Ασφάλεια της ΕΕ.

Σε ό,τι αφορά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε πως «όλες οι προσπάθειες μας έχουν στόχο να στηρίξουν τον ουκρανικό λαό» και τόνισε πως για την Ελλάδα η απάντηση είναι πάντα απλή και έχει να κάνει με τους θεμελιώδεις πυλώνες της εξωτερικής της πολιτικής, που είναι ο σεβασμός της εδαφικής ακεραιότητας, η εθνική κυριαρχία και η ανεξαρτησία όλων των κρατών, καθώς και η αποχή από τη χρήση βίας ή την απειλή χρήσης βίας.

Περαιτέρω, ο Νίκος Δένδιας συνεχάρη τη Βόρεια Μακεδονία για την ανάληψη, σε λίγες ημέρες, της προεδρίας του ΟΑΣΕ για το 2023 και ευχήθηκε κάθε επιτυχία. Προσέθεσε πως θα είναι αρκετά δύσκολη αποστολή, έπειτα από μια δύσκολη χρονιά, κατά τη διάρκεια της οποίας η ευρωπαϊκή ήπειρος αντιμετώπισε και συνεχίζει να αντιμετωπίζει την καταστροφική και επιθετική εισβολή. Ωστόσο, εξέφρασε τη βεβαιότητά του ότι η Βόρεια Μακεδονία θα κάνει ό,τι μπορεί ούτως ώστε ο ΟΑΣΕ να επιτελέσει την αποστολή του και να προάγει την ασφάλεια στην Ευρώπη. Μάλιστα, διαμήνυσε πως η Ελλάδα θα παρέχει κάθε δυνατή υποστήριξη σε αυτή την προσπάθεια. Ακόμα, εκτίμησε πως κατά τη διάρκεια της προεδρίας της Βόρειας Μακεδονίας «θα δούμε κάποιες λύσεις» για το θέμα της Ουκρανίας.

Μετά τις κοινές δηλώσεις, ο Νίκος Δένδιας θα παραθέσει γεύμα εργασίας στον Μπουγιάρ Οσμάνι, κατά το οποίο αναμένεται να συζητήσουν ζητήματα διμερούς συνεργασίας και εμπορίου, περιφερειακής και παγκόσμιας συνεργασίας, καθώς και ασφάλειας στην Ευρώπη, αλλά και για την εισβολή στην Ουκρανία.

Μπουγιάρ Οσμάνι: Παράδειγμα καλής γειτονίας, η σχέση Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας

Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη σημερινή του επίσκεψη στην Αθήνα. «Είναι πάντα πολύ ευχάριστο να βρίσκομαι στην Αθήνα ανάμεσα σε εταίρους και φίλους» επισήμανε αποτυπώνοντας το κλίμα μεταξύ των δύο χωρών. Προς επίρρωση, ο Μπουγιάρ Οσμάνι δήλωσε πως είναι ιδιαιτέρως ικανοποιημένος που η σχέση μεταξύ Βόρειας Μακεδονίας και Ελλάδας παρέχει ένα αληθινό παράδειγμα καλής γειτονίας. «Ένα παράδειγμα του πώς μπορούμε να οικοδομήσουμε μια μακρά και σταθερή συνεργασία, που βασίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη και στον σεβασμό» προσέθεσε.

Ειδικότερα, αναφέρθηκε στη συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών για τη στρατηγική τους σχέση, σημειώνοντας πως η Συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί τη βάση για περαιτέρω συνεργασία, καθώς και για περαιτέρω ενδυνάμωση των αμοιβαίων σχέσεων.

Μάλιστα, ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας εξέφρασε την εκτίμησή του για «τη στήριξη που έχει προσφέρει η Ελλάδα στο πλαίσιο της ενταξιακής πολιτικής της χώρας του». Μια υποστήριξη, ανέφερε επιπροσθέτως, που η Βόρεια Μακεδονία περιμένει να συνεχίσει η Ελλάδα να παρέχει, μέσω της ανταλλαγής εμπειριών και γνώσης.

Επίσης, εξέφρασε την εκτίμησή του για τη συνεργασία με την Ελλάδα στο πλαίσιο της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.

Περαιτέρω, κατέστησε σαφές πως οι καλές πολιτικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών έχουν δημιουργήσει νέες συνθήκες για την ανάπτυξη της οικονομικής συνεργασίας. Ενδεικτικά, ανέφερε πως μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών, από το 2018, το συνολικό εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών έχει αυξηθεί κατά 100%, από 853 εκατ. ευρώ, φέτος θα ξεπεράσει το 1,6 δισ. ευρώ. Πρόκειται για εξαιρετικά αποτελέσματα, υπογράμμισε και εξέφρασε την εδραία πεποίθησή του ότι οι δύο χώρες μπορούν να τα βελτιώσουν περαιτέρω. Σημείωσε ακόμα πως οι ελληνικές άμεσες επενδύσεις στη Βόρεια Μακεδονία, που είναι 620 εκατ. ευρώ, έχουν μεγάλο μερίδιο του ΑΕΠ της χώρας του και εξέφρασε τη βούλησή του για ενίσχυση των επιχειρηματικών σχέσεων και της οικονομικής συνεργασίας.

Αναφερθείς στη Σερβία και στο Κόσοβο, ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας είπε πως αντιμετωπίζουν δύσκολες προκλήσεις που ουσιαστικά οδηγούν σε μια αίσθηση ανασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή, και γ’ αυτό, όπως προέταξε, μια ολοκληρωμένη λύση με τη μεσολάβηση της ΕΕ και των ΗΠΑ θα εξασφαλίσει τη σταθερότητα και την ασφάλεια για την ευρύτερη περιοχή. Στο σημείο αυτό, προχώρησε στη διαπίστωση πως η Ευρώπη, στο σύνολο της, αντιμετωπίζει ίσως την πιο δύσκολη κρίση ασφαλείας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε αυτό το πλαίσιο, καταδίκασε τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, λέγοντας πως παραβιάζει όλους τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και τον Χάρτη του ΟΗΕ. «Αυτές οι αρχές είναι, επίσης, πολύτιμες για οποιοδήποτε μέλος της διεθνούς συμμαχίας» διαμήνυσε επιπροσθέτως.

Σε ό,τι αφορά την ανάληψη της προεδρίας του ΟΑΣΕ για το 2023 από τη χώρα του, ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας σκιαγράφησε το περίγραμμα της πολιτικής της χώρας του. «Θα προασπίσουμε τις αρχές και τις δεσμεύσεις του ΟΑΣΕ» είπε.

Τέλος, ο Μπουγιάρ Οσμάνι απηύθυνε πρόσκληση στον Νίκο Δένδια να επισκεφτεί τα Σκόπια, προκειμένου «να επαναβεβαιώσουν τις εξαιρετικές σχέσεις και να συνεχίσουμε τη μακρά φιλία μεταξύ των δύο χωρών».