The Impartial Press

Τουλάχιστον 31 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τις πλημμύρες και τις κατολισθήσεις σε μια επαρχία στις νότιες Φιλιππίνες, δήλωσε υψηλόβαθμος κυβερνητικός αξιωματούχος καθώς οι διασώστες εξακολουθούν να αναζητούν κατοίκους που αγνοούνται.

Νεροποντή λίγο πριν από την άφιξη στην περιοχή μιας τροπικής καταγίδας είχε αποτέλεσμα πλημμύρες και κατολισθήσεις επηρεάζοντας αρκετούς δήμους στην επαρχία Μαγκιντανάο, δήλωσε τηλεφωνικώς ο Ναγκίμπ Σιναρίμπο, υπουργός Εσωτερικών της Αυτόνομης Επαρχίας Μπανγκσαμόρο στο Μιντανάο.

Ο Σιναρίμπο είπε πως συνεχίζονται οι επιχειρήσεις διάσωσης για ανθρώπους που αγνοούνται, αλλά δεν ήταν σε θέση να πει πόσοι είναι αυτοί. Είπε πως ο καιρός παρουσιάζει σήμερα ελαφρά βελτίωση έπειτα από ακατάπαυστη βροχή στη διάρκεια της χθεσινής νύχτας.

“Οι αριθμοί αλλάζουν ακόμη και εξακολουθούμε να περιμένουμε να αυξηθούν”, είπε ο Σιναρίμπο.

Η Ισπανία είναι πλούσια σε μαύρες τρούφες. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής βρίσκεται στο βορειοανατολικό δάσος της Χιρόνα και στο κεντρικό Τερουέλ. Όχι μόνο υπάρχει αφθονία αυτών των αρωματικών θησαυρών στη χώρα, αλλά η Ισπανία είναι επίσης ο μεγαλύτερος παραγωγός Tuber melanosporum (μαύρη χειμωνιάτικη τρούφα) παγκοσμίως.

Γνωστή και ως μαύρος χρυσός ή μαύρα διαμάντια, η Tuber melanosporum είναι περιζήτητη από τους σεφ σε όλο τον κόσμο. Αναπτύσσεται επίσης στη Γαλλία και την Ιταλία, αλλά η Ισπανία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός μαύρης τρούφας στον κόσμο.

Η Ισπανία καλλιεργεί επίσης τη μαύρη «καλοκαιρινή» τρούφα, Tuber aestivum. Αν και παραδοσιακά καλλιεργείται στην άγρια φύση, η συγκεκριμένη τρούφα μπορεί επίσης να καλλιεργηθεί και αλλού, ωστόσο, δεν είναι μια απλή διαδικασία.

Γιατί λοιπόν το ισπανικό έδαφος είναι τόσο καλό στην καλλιέργεια αυτών των απατηλών μυκήτων;

Τι είναι οι μαύρες τρούφες;

Οι τρούφες είναι επίγειοι μύκητες που αναπτύσσονται κοντά στις ρίζες ορισμένων δέντρων, όπως η βελανιδιά και η φουντουκιά. Ενώ οι ίδιες οι τρούφες δεν αγγίζουν τις ρίζες των δέντρων, συνδέονται μαζί τους μέσω ενός τεράστιου δικτύου μυκηλίων (ένας ιστός που μοιάζει με ρίζα από κλώνους μύκητα), που εκτείνονται για χιλιόμετρα κάτω από το έδαφος. Τα δέντρα και οι τρούφες έχουν μια συμβιωτική σχέση, μοιράζονται θρεπτικά συστατικά και νερό.

Οι τρούφες είναι ο καρπός αυτού του δικτύου μυκηλίων και μπορούν να βρεθούν σε βάθος περίπου 20 εκατοστών κάτω από το έδαφος. Αυτός είναι ο λόγος που τα σκυλιά με καλή όσφρηση χρησιμοποιούνται για να τα μυρίζουν και να τα βγάζουν από τη γη.

Οι λευκές και οι μαύρες τρούφες είναι τιμημένες για τη γαστρονομική τους αξία εδώ και χιλιάδες χρόνια. Ενώ υπάρχουν πολλά είδη τρούφας, δεν είναι όλα βρώσιμα και μερικά είναι πιο πολύτιμα από άλλα.

Γιατί οι μαύρες τρούφες είναι τόσο σπέσιαλ;

«Οι τρούφες ενισχύουν την γεύση όσο οτιδήποτε άλλο, έχουν φέρει στον κόσμο της μαγειρικής ατελείωτες νέες γεύσεις που διαφορετικά δεν θα υπήρχαν ποτέ», λέει η Sofia Agustin από τη Manjares de la Tierra, μια εταιρεία στο Sarrión του Τερουέλ.

«Οι τρούφες έχουν μια γεύση τόσο ιδιαίτερη που δεν μπορεί να συγκριθεί με τίποτα άλλο. Μπορούν να έχουν πάνω από 48 διακριτές αποχρώσεις, όπως βούτυρο, καραμέλα, ξύλο, υγρό χώμα, σανό και αλεσμένο καφέ», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Η εποχή της μαύρης χειμερινής τρούφας στο Σαριόν είναι από τον Νοέμβριο έως τον Απρίλιο. Οι σεφ θαυμάζουν το μοναδικό άρωμα της μαύρης χειμωνιάτικης τρούφας που είναι πιο διακριτικό από τη γεύση που υπάρχει στις λευκές τρούφες. Η Tuber melanosporum μπορεί να μαγειρευτεί σε σάλτσες καθώς και να καταναλωθεί ωμή.

Εν τω μεταξύ, και όπως υποδηλώνει το όνομα, μαύρες καλοκαιρινές τρούφες μπορούν να βρεθούν από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο. Με πιο λεπτό άρωμα από το αδερφάκι τους το χειμώνα, είναι λιγότερο σπάνιες, καθιστώντας τες ιδανικές τρούφες για όσους δεν γνωρίζουν πολλά γι’ αυτές. Αναπτύσσονται στη φύση της Καταλονίας και της Γκουανταλαχάρα.

Σε ποια μέρη της Ισπανίας μεγαλώνουν οι μαύρες τρούφες;

Η βορειοανατολική περιοχή της Αραγονίας είναι η καρδιά της αγοράς μαύρης χειμερινής τρούφας της Ισπανίας. Περίπου το 60 τοις εκατό της μαύρης τρούφας της χώρας καλλιεργείται εδώ. Η παραγωγή κατανέμεται μεταξύ των επαρχιών Τερουέλ, Ουέσκα και Σαραγόσα, με την πλειονότητα των τρούφας να εκτρέφονται στην κακοτράχαλη επαρχία Teruel σε μεγάλο υψόμετρο.

Ωστόσο, η καλλιέργεια μαύρης τρούφας δεν είναι τόσο εύκολη όσο η καλλιέργεια άλλων μυκήτων.

«Από τα πρώτα δέντρα που φυτεύτηκαν μέχρι τις πρώτες τρούφες που καλλιεργήθηκαν, οι αγρότες πρέπει να περιμένουν έως και 10 χρόνια χωρίς κάποιο όφελος», λέει ο Agustin.

Ωστόσο, ο μεγάλος χρόνος αναμονής είναι μόνο η μισή μάχη, καθώς υπάρχουν αυστηρές οδηγίες για τη συντήρηση των χωραφιών με τρούφα. Ενώ τα χωράφια «προσομοιώνουν τις φυσικές συνθήκες του δάσους», το περιβάλλον μπορεί να ελεγχθεί, εξηγεί ο Agustin.

«Για παράδειγμα, χρησιμοποιώντας συστήματα άρδευσης και μικροψεκασμού, επιτυγχάνουμε μια ίση κατανομή του νερού που προσομοιώνει τη λεπτή βροχή όταν χρειάζεται».

Η θερμοκρασία και το κλίμα είναι επίσης πολύ σημαντική για την ανάπτυξη της τρούφας, γι’ αυτό και το Teruel είναι η ιδανική τοποθεσία για αυτήν.

«Εδώ, 900 έως 1.200 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, έχουμε το ιδανικό κλίμα και προστατευόμαστε από τους ισχυρούς ανέμους, καθώς βρισκόμαστε ανάμεσα σε δύο βουνά. Αυτό κάνει τα ασβεστολιθικά εδάφη μας απλά τέλεια για την ασφαλή ανάπτυξη της τρούφας», λέει ο Augustin.

Στην άγρια φύση, μαύρες τρούφες μπορούν να βρεθούν στο καταλανικό δάσος της Girona, όπου τις αναζητούν ντόπιοι κυνηγοί και πωλητές τρούφας μεταξύ Νοεμβρίου και Μαρτίου. Αν και ειδικά κυνηγετικά κυνηγόσκυλα τρούφας αγοράζονται και πωλούνται σε υψηλές τιμές, ο Agustin εξηγεί ότι δεν είναι το μόνο θέμα της γενεαλογίας του σκύλου.

«Δεν είναι τόσο σχετικό όσο πιστεύουν ορισμένοι. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι έχουν καλή όσφρηση και προδιάθεση για μάθηση. Για παράδειγμα, ένα μπουλντόγκ δεν θα ήταν καλός υποψήφιος για αυτή τη δουλειά, καθώς οι οσφρητικές του δεξιότητες μειώνονται. Αλλά ένας σκύλος του δρόμου με καλή μύτη και επιθυμία για μάθηση θα μπορούσε να είναι ο σύντροφός σας μέχρι το τέλος της ζωής του».

Φεστιβάλ Μαύρης Τρούφας της Αμπεχάρ

Το υπόλοιπο 40 τοις εκατό της τρούφας της Ισπανίας μπορεί να βρεθεί σε άλλες ανατολικές περιοχές, όπως η Καταλονία και η Καστίλλη-Λεόν. Η επαρχία Soria στη βόρεια κεντρική Ισπανία είναι ένα εξαιρετικό μέρος για να επισκεφθείτε για να δοκιμάσετε μερικές από τις τρούφες που έχει να προσφέρει η περιοχή.

Το ετήσιο φεστιβάλ Μαύρης Τρούφας λαμβάνει χώρα κάθε Φεβρουάριο στην πόλη Αμπεχάρ και είναι μια γιορτή για όλα τα ήδη της τρούφας. Αγορές, εργαστήρια και τοπικά εστιατόρια προσφέρουν ειδικά μενού τρούφας, κάτι που προτείνει ο Pedro Marco Montori, επικεφαλής ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογίας Αγροδιατροφής της Αραγονίας (CITA).

«Η τρούφα είναι ένα εργοστάσιο αρωμάτων όσο είναι ζωντανή ή αναπνέει, και αυτά τα μόρια που εκπέμπει μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε άλλα τρόφιμα», είπε.

«Οι μεγάλοι σεφ γνωρίζουν αυτό το μυστικό, προσφέροντας στους πελάτες πλήρη μενού τρούφας με λίγα μόνο γραμμάρια τρούφας».

Όταν σκέφτεστε το ισπανικό τυρί, ποιο είναι το πρώτο πράγμα που σας έρχεται στο μυαλό; Μπορεί να είναι πλούσιο, κρεμώδης με γεύση ματσέγκο ή γλυκό, φρουτώδης με έντονο άρωμα Μαχόν. Αλλά αν ψάξετε πέρα από τις κλασικές επιλογές θα ανακαλύψετε μια τεράστια ποικιλία.

Η Ισπανία κατέχει το παρατσούκλι της «γης των 100 τυριών» και της «χώρας των απαλών τυριών», τα οποία μάλιστα κερδίζουν διεθνή βραβεία. Επίσης ολά έχουν καθεστώς προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ).

Από τον γεμάτο φυτά βορρά μέχρι τον ηλιόλουστο νότο, τα ισπανικά απαλά τυριά παράγονται με νέους αλλά και παραδοσιακούς τρόπους. Ωστόσο ποιες περιοχές της Ισπανίας πρέπει να επισκεφτείτε αν ελπίζετε να πάρετε μια πραγματική γεύση;

«Αναμφίβολα η Αστούριας είναι η περιοχή με την μεγαλύτερη ποικιλία και παράδοση», λέει ο Enric Canut, γεωπόνος, ειδικός τυριών και σύμβουλος τροφίμων στο ARDAI.

«Αλλά η και Καταλονία είναι επίσης σημαντική, γιατί έχει αναπτύξει περισσότερα από 100 νέα βιοτεχνικά γαλακτοκομεία, τα οποία διευθύνονται από πολύ νέους και δυναμικούς ανθρώπους με μεγάλη ποικιλία τυριών όλων των ειδών», πρόσθεσε.

Και αν αυτές οι περιοχές να βρίσκονται στο επίκεντρο της παραγωγής τυριού, η χώρα μπορεί να υπερηφανεύεται επίσης για τυροκόμους, τεχνίτες και παρασκευαστές από τη δυτική ακτή μέχρι την ανατολή και το μέλλον της παραγωγής τυριού φαίνεται πολλά υποσχόμενο.

«Τα ισπανικά αιγοπρόβεια τυριά (σκληρά και απαλά) έχουν μεγάλο μέλλον στο ευρωπαϊκό πλαίσιο», λέει ο Jose Luis Martin του Master Cheese Tuner στο Qava, ένα τυροκομείο στη Μαδρίτη.

«Το μεσογειακό κλίμα δίνει στο γάλα πολλές αποχρώσεις – είναι πιο λιπαρό, με περισσότερη πρωτεΐνη – το οποίο παράγει τυρί με έντονο άρωμα», πρόσθεσε.

Έτσι, αν θέλετε να δοκιμάσετε μερικά από τα πιο νόστιμα μαλακά τυριά της Ισπανίας από μπλε έως πιο ήπιες γεύσεις, τι πρέπει να προσέξετε;

Η Αστούριας και το Ευρωπαϊκό Εθνικό Πάρκο Πίκος

Τα καταπράσινα βουνά με το χορτάρι αυτής της βορειοδυτικής περιοχής την καθιστούν το ιδανικό μέρος για την παραγωγή τυριού. Είτε παρασκευάζονται από πρόβειο, κατσικίσιο ή αγελαδινό γάλα, τα απαλά τυριά της Αστούριας είναι καρυκευμένα από το τοπίο.

Το Ευρωπαϊκό Εθνικό Πάρκο Πίκος είναι το κέντρο παραγωγής τυριού στην Αστούριας, με τον Canut να το χαρακτηρίζει με αγάπη ως «το εθνικό πάρκο των τυριών». Ιδιαίτερα φημισμένο για τα μπλε τυριά του, το Asturias έχει πολλές ποικιλίες στο όνομά του, όπως το Cabrales, ένα μπλε τυρί που παρασκευάζεται από μη παστεριωμένο αγελαδινό γάλα ή αναμειγνύεται με πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα. Αυτό δίνει στο τυρί μια μεθυστική, πικάντικη γεύση. Οπότε αν προτιμάτε ένα πιο ήπιο τυρί, αυτό δεν είναι και το πιο κατάλληλο για εσάς.

Για πιο ήπια γεύση, δοκιμάστε το Queso de Afuega’l pitu, ένα τυρί. Το Afuega’l pitu στην Αστουριανή διάλεκτο σημαίνει «πνίγoμαι στο λαιμό» και αναφέρεται στην πικάντικη γεύση του και στο γεγονός ότι η γεύση και η υφή του αλλάζουν καθώς ωριμάζει. Φτιαγμένο από πλήρες αγελαδινό γάλα, διατίθεται σε πολλές διαφορετικές ποικιλίες, χρώματα και σχήματα ανάλογα με τα συστατικά που έχουν προστεθεί και την περίοδο παλαίωσής του. Τα σχήματα περιλαμβάνουν τυριά που μοιάζουν με υφασμάτινες σακούλες, ενώ οι πιπεράτες ποικιλίες έχουν κόκκινο χρώμα.

Η επόμενη ερώτηση είναι: με τι θα το συνδυάζατε το γευστικό ισπανικό τυρί σας;

«Για περισσότερο από 30 χρόνια τώρα, πάντα συνιστούσα τη χρήση λευκών κρασιών για τα περισσότερα τυριά, τόσο νεαρά, ξηρά και φρουτώδη, όσο και εκείνα που έχουν υποστεί ζύμωση σε βαρέλια», λέει ο Canut.

Επίσης το Sherry είναι ένας ακόμη εξαιρετικός συνδυασμός με κάποιο απαλό τυρί.

Καταλονία: Εκεί που οι νέοι παραγωγοί τυριού θριαμβεύουν 

Μπορεί η Αστούριας να έχει μια παράδοση στα τυριά που χρονολογείται εδώ και αιώνες, ωστόσο η βορειοανατολική περιοχή της Καταλονίας είναι όπου ευδοκιμούν οι νεότεροι παραγωγοί τυριών. Στη δεκαετία του 1980, το σχεδόν εξαφανισμένο κατσικίσιο τυρί, Garrotxa, αναβίωσε εδώ από νέους τυροκόμους και συνεταιρισμούς αιγοκαλλιεργητών.

Άλλα απαλά τυριά που πρέπει να προσέξετε εδώ είναι το Queso del Montsec (από την οροσειρά Μόντσεκ), ένα απαλό τυρί από λευκό κατσικίσιο γάλα από την ορεινή περιοχή του Montsec και το Mató, ένα παραδοσιακό απαλό τυρί που σερβίρεται ως επιδόρπιο με μέλι στην καταλανική περιοχή. Το Queso de tupí (Πυρηναία όρη της Καταλονίας), ένα τυρί που ζυμώνεται σε μια μικρή κατσαρόλα, φτιάχνεται από αγελαδινό ή πρόβειο γάλα, είναι ένα άλλο κλασικό από τα Πυρηναία.

Άλλες περιοχές στην Ισπανία που θα αξίζει να προσέξετε είναι η απομακρυσμένη δυτική περιοχή της Εξτρεμαδούρα, η οποία φημίζεται για τα κατσικίσια και τυριά κέικ, όπως το Torta del Casar και το Queso de la Serena.

Τα Κανάρια Νησιά έχουν επίσης φήμη για το κατσικίσιο τυρί, συμπεριλαμβανομένου του Montesdeoca της Τενερίφης, ενώ η Menorca είναι φυσικά γνωστή για το Mahón, το οποίο μπορεί να είναι ένα μαλακό ή σκληρό τυρί ανάλογα με την ωριμότητά του.

Όποιο τυρί κι αν επιλέξετε, ο Martin συνιστά να αναζητήσετε τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Κρεμώδης υφή, ενότητα, πολύ λεπτή κοκκοποίηση και υψηλή διαλυτότητα στο στόμα.

«Αυτό θα πρέπει να συνοδεύεται από μια καλή, ισορροπημένη και επίμονη γεύση».

Η εποχή της Κατοχής της Ελλάδας από τους Ναζί αποτελεί μια από τις πιο σκοτεινές περιόδους της νεότερης ιστορίας. Εκτελέσεις, φυλακίσεις, βασανισμοί, στρατόπεδα συγκέντρωσης, πείνα, καταδότες. Η πλειοψηφία του κόσμου ζούσε κάτω από ένα συνεχή τρόμο. Σε ακόμα χειρότερη θέση όμως βρέθηκαν οι Έλληνες Εβραίοι, οι οποίοι ακολούθησαν την τύχη των ομόθρησκών τους στις κατακτημένες περιοχές της Ευρώπης από τους Ναζί.

Μέσα σε αυτό το ζόφο, πολλά είναι τα παραδείγματα ανθρώπων, που αψήφησαν τον κίνδυνο, πήραν μέρος στην αντίσταση και έσωσαν κόσμο από τη φονική μηχανή των Ναζί.

Μια περίπτωση, όχι και τόσο γνωστή, είναι αυτή του φαρμακοποιού Λάμπρου Καραμερτζάνη, συγγενή της αγωνίστριας Λέλας Καραγιάννη, ο οποίος βοήθησε σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής να σωθούν πολλοί Εβραίοι. Για την ηρωική του στάση συμπεριλήφθηκε το 1991 στο Πάνθεον των Δικαίων των Εθνών.

Από τους 77.377 Εβραίους που ζούσαν στην ελληνική επικράτεια πριν αρχίσει ο διωγμός, επέζησαν 10.226 (ποσοστό μείωσης πληθυσμού -86%). Σε κάποιες περιοχές συναντούμε υψηλά ποσοστά διάσωσης (Αθήνα, Βόλος, Λάρισα, Ζάκυνθος κά), ενώ σε άλλες σχεδόν ολοκληρωτικό αφανισμό (Θεσσαλονίκη, Βέροια, Κέρκυρα κά). «Τα κριτήρια που έπαιξαν ρόλο είχαν να κάνουν με τις σχέσεις μεταξύ Εβραίων και τοπικού πληθυσμού, το μέγεθος, τη γεωγραφική θέση, την οικονομική ισχύ και το βαθμό αφομοίωσης της κάθε κοινότητας, τη στάση των ελληνικών αρχών και την παρουσία αντιστασιακών ομάδων στην περιοχή».

Ο Καραμερτζάνης εκείνη την εποχή διατηρούσε φαρμακείο στην οδό Πατησίων 145, στάση Κεφαλληνίας, ενώ ήταν πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου και διευθυντής της εφημερίδας «Εφημερίς των Φαρμακοποιών». Το φαρμακείο του «υπήρξε κοινωνικό κέντρο της εποχής» και «πολλοί διανοούμενοι ήταν τακτικοί θαμώνες του»[2]. Ένας επιφανής επιστήμονας, θα μπορούσε να επιδιώξει να απολαμβάνει ιδιαίτερα προνόμια από τους κατακτητές, όμως ο ίδιος επέλεξε να ταχθεί με τη σωστή πλευρά της ιστορίας. Γι’ αυτό και όταν πέθανε σε ηλικία 58 ετών, το 1950, η κηδεία του έγινε δημοσία δαπάνη. Ήταν κεντρικό και ενεργό μέλος του ΕΑΜ, ενώ χαρακτηρίζεται «πολύ προσεχτικός και πολύ ικανός στη δράση του» έχοντας «διασυνδέσεις με όλους τους κύκλους».

Η διάσωση των Εβραίων της Αθήνας

Το Σεπτέμβριο του 1943 άρχισε ο διωγμός των Εβραίων της Αθήνας. «Στην αρχή της Γερμανικής Κατοχής ο εβραϊκός πληθυσμός της πρωτεύουσας, που αριθμούσε γύρω στις 3.000 ψυχές (περίπου το 3,3% του γενικού πληθυσμού) ξεπέρασε, με την άφιξη προσφύγων από τη Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις, τα 10.000 άτομα» [3]. Κάποιοι απέδρασαν από την Ελλάδα με τη βοήθεια του δικτύου της ελληνικής αντίστασης, κυρίως του ΕΑΜ, των Βρετανών, της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης του Καΐρου και του Εβραϊκού Πρακτορείου στην Παλαιστίνη. Χιλιάδες άλλοι σώθηκαν γιατί κρύφτηκαν, διέφυγαν προς Παλαιστίνη, Εύβοια, Τουρκία και αλλού, μπήκαν στο αντάρτικο, προμηθεύτηκαν πλαστές ταυτότητες, έγιναν κρυφά χριστιανοί μέσω γάμων και βαφτίσεων κλπ. Αρκετοί όμως δεν τα κατάφεραν, όπως στις 23 Μαρτίου 1944, όταν οι Γερμανοί παγίδευσαν 350 άτομα στη συναγωγή της οδού Μελιδώνη, αφού πρώτα είχαν ανακοινώσει πως θα τους μοίραζαν αλεύρι εν όψει του Πάσχα. Μάζεψαν και άλλους και φόρτωσαν περίπου 800 άτομα στο τρένο για το Άουσβιτς, «όπου ο δρ Μέγκελε επέλεξε 320 άνδρες και 328 γυναίκες για τα πειράματά του. Τους υπόλοιπους τους έστειλαν αμέσως στους θαλάμους αερίων».

Η απόδραση 2.000 Εβραίων από την Αθήνα στο βουνό

Μια πολύ σημαντική στιγμή ήταν το Σεπτέμβριο του 1943, όταν ο Καραμερτζάνης, ως σύνδεσμος του ΕΑΜ, οργάνωσε τη φυγή περίπου 2.000 Εβραίων από την Αθήνα στο βουνό, στην Ελεύθερη Ελλάδα. Σύμφωνα με το ραβίνο της ισραηλίτικης κοινότητας της Αθήνας, Ελιάου Μπαρζιλάι, περίπου 3.000 σώθηκαν με τη βοήθεια των Ελλήνων ανταρτών μέσα σε ενάμιση χρόνο, μέχρι το τέλος του πολέμου, τον Οκτώβριο του 1944.

Είχε προηγηθεί η διαταγή της Γκεστάπο στο ραβίνο Μπαρζιλάι, να παραδώσει όλες τις λίστες των Εβραίων, με τα ονόματά τους, τις διευθύνσεις των σπιτιών τους, τα περιουσιακά τους στοιχεία, τις τραπεζικές τους καταθέσεις κλπ. Ο Μπαρζιλάι καθυστέρησε ζητώντας πίστωση χρόνου, έκαψε τα βιβλία της κοινότητας και ειδοποίησε όσους περισσότερους Εβραίους μπορούσε να εγκαταλείψουν την Αθήνα. Ο Μπαρζιλάι ταυτόχρονα επικοινώνησε με το ΕΑΜ και η διαφυγή τους δρομολογήθηκε από τον Καραμερτζάνη. Και οι ίδιος ο Μπαρζιλάι με την οικογένειά του δραπέτευσαν στο βουνό με πλαστά ονόματα.

Ο Λάμπρος Καραμερτζάνης συνεργάστηκε επίσης με τη Λέλα Καραγιάννη, για τη φυγάδευση των Εβραίων της Αθήνας. «Στην προσπάθειά του αυτή, ευαισθητοποίησε και άλλους φαρμακοποιούς να συνάψουν εικονικούς γάμους με Εβραίες, προκειμένου να επισπευσθεί η διάσωσή τους»[2].

Επίσης, στο υπόγειο του φαρμακείου του, υπάρχουν μαρτυρίες, ότι είχε κρύψει νεαρή Εβραία.

Η διάσωση του δικαστή Σιακή και της οικογένειάς του

«Όταν έμαθε [Ο Καραμερτζάνης] ότι στις 7 Οκτωβρίου 1943 οι Γερμανοί διέταξαν τους Εβραίους να καταγραφούν και ότι ο Χεζκία Σιακή (Hezkyia Siaki), δικαστής τότε στο Εφετείο Αθηνών, αρνήθηκε την καταγραφή, αποφάσισε να τους προσφέρει τη βοήθειά του. Ήξερε ήδη ότι η οικογένεια είχε χωριστεί για λόγους ασφαλείας, για αυτό του πρότεινε να τους φυγαδεύσει μέσω του δικηγόρου αδερφού του, Παναγιώτη Καραμετζάνη, στην ιδιαίτερη πατρίδα του τη Λιβαδειά.

Φρόντισε η οικογένεια Σιακή να λάβει πλαστές ταυτότητες που έφεραν ελληνικά ονόματα- η σύζυγος Γιάννα, τα δυο δωδεκάχρονα δίδυμα αγοράκια Περέτζ και Ελιάχου και η 2 ετών Χάνα. Το ταξίδι ήταν ιδιαίτερα δύσκολο στο μέσον του κρύου χειμώνα του 1943-44 μέσα σε ένα ανοιχτό φορτηγό, αλλά και επικίνδυνο, αφού προπορευόταν προς την ίδια κατεύθυνση ένα γερμανικό κομβόι. Η οικογένεια παρέμεινε στη Λιβαδειά σε ένα πατάρι ως το τέλος Σεπτεμβρίου 1944, όπου η πόλη απελευθερώθηκε».

Όλο αυτό αυτό το χρονικό διάστημα ο Λάμπρος Καραμετζάνης, με όποιες διασυνδέσεις διέθετε, συντηρούσε την οικογένεια Σιακή.

Τα παραπάνω στοιχεία τόσο για τη διάσωση των Ελλήνων Εβραίων, όσο και για τη δράση του Λάμπρου Καραμερτζάνη αντλούνται από το βιβλίο της Αντιγόνης Παυλίδη, «Τα Φαρμακεία των Αθηνών», και το βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών βιβλίο «Η Διάσωση» της Καρίνας Λάμψα και Ιακώβ Σίμπη.

Η εποχή της Κατοχής της Ελλάδας από τους Ναζί αποτελεί μια από τις πιο σκοτεινές περιόδους της νεότερης ιστορίας. Εκτελέσεις, φυλακίσεις, βασανισμοί, στρατόπεδα συγκέντρωσης, πείνα, καταδότες. Η πλειοψηφία του κόσμου ζούσε κάτω από ένα συνεχή τρόμο. Σε ακόμα χειρότερη θέση όμως βρέθηκαν οι Έλληνες Εβραίοι, οι οποίοι ακολούθησαν την τύχη των ομόθρησκών τους στις κατακτημένες περιοχές της Ευρώπης από τους Ναζί.

Μέσα σε αυτό το ζόφο, πολλά είναι τα παραδείγματα ανθρώπων, που αψήφησαν τον κίνδυνο, πήραν μέρος στην αντίσταση και έσωσαν κόσμο από τη φονική μηχανή των Ναζί.

Μια περίπτωση, όχι και τόσο γνωστή, είναι αυτή του φαρμακοποιού Λάμπρου Καραμερτζάνη, συγγενή της αγωνίστριας Λέλας Καραγιάννη, ο οποίος βοήθησε σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής να σωθούν πολλοί Εβραίοι. Για την ηρωική του στάση συμπεριλήφθηκε το 1991 στο Πάνθεον των Δικαίων των Εθνών.

Από τους 77.377 Εβραίους που ζούσαν στην ελληνική επικράτεια πριν αρχίσει ο διωγμός, επέζησαν 10.226 (ποσοστό μείωσης πληθυσμού -86%). Σε κάποιες περιοχές συναντούμε υψηλά ποσοστά διάσωσης (Αθήνα, Βόλος, Λάρισα, Ζάκυνθος κά), ενώ σε άλλες σχεδόν ολοκληρωτικό αφανισμό (Θεσσαλονίκη, Βέροια, Κέρκυρα κά). «Τα κριτήρια που έπαιξαν ρόλο είχαν να κάνουν με τις σχέσεις μεταξύ Εβραίων και τοπικού πληθυσμού, το μέγεθος, τη γεωγραφική θέση, την οικονομική ισχύ και το βαθμό αφομοίωσης της κάθε κοινότητας, τη στάση των ελληνικών αρχών και την παρουσία αντιστασιακών ομάδων στην περιοχή».

Ο Καραμερτζάνης εκείνη την εποχή διατηρούσε φαρμακείο στην οδό Πατησίων 145, στάση Κεφαλληνίας, ενώ ήταν πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου και διευθυντής της εφημερίδας «Εφημερίς των Φαρμακοποιών». Το φαρμακείο του «υπήρξε κοινωνικό κέντρο της εποχής» και «πολλοί διανοούμενοι ήταν τακτικοί θαμώνες του»[2]. Ένας επιφανής επιστήμονας, θα μπορούσε να επιδιώξει να απολαμβάνει ιδιαίτερα προνόμια από τους κατακτητές, όμως ο ίδιος επέλεξε να ταχθεί με τη σωστή πλευρά της ιστορίας. Γι’ αυτό και όταν πέθανε σε ηλικία 58 ετών, το 1950, η κηδεία του έγινε δημοσία δαπάνη. Ήταν κεντρικό και ενεργό μέλος του ΕΑΜ, ενώ χαρακτηρίζεται «πολύ προσεχτικός και πολύ ικανός στη δράση του» έχοντας «διασυνδέσεις με όλους τους κύκλους».

Η διάσωση των Εβραίων της Αθήνας

Το Σεπτέμβριο του 1943 άρχισε ο διωγμός των Εβραίων της Αθήνας. «Στην αρχή της Γερμανικής Κατοχής ο εβραϊκός πληθυσμός της πρωτεύουσας, που αριθμούσε γύρω στις 3.000 ψυχές (περίπου το 3,3% του γενικού πληθυσμού) ξεπέρασε, με την άφιξη προσφύγων από τη Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις, τα 10.000 άτομα» [3]. Κάποιοι απέδρασαν από την Ελλάδα με τη βοήθεια του δικτύου της ελληνικής αντίστασης, κυρίως του ΕΑΜ, των Βρετανών, της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης του Καΐρου και του Εβραϊκού Πρακτορείου στην Παλαιστίνη. Χιλιάδες άλλοι σώθηκαν γιατί κρύφτηκαν, διέφυγαν προς Παλαιστίνη, Εύβοια, Τουρκία και αλλού, μπήκαν στο αντάρτικο, προμηθεύτηκαν πλαστές ταυτότητες, έγιναν κρυφά χριστιανοί μέσω γάμων και βαφτίσεων κλπ. Αρκετοί όμως δεν τα κατάφεραν, όπως στις 23 Μαρτίου 1944, όταν οι Γερμανοί παγίδευσαν 350 άτομα στη συναγωγή της οδού Μελιδώνη, αφού πρώτα είχαν ανακοινώσει πως θα τους μοίραζαν αλεύρι εν όψει του Πάσχα. Μάζεψαν και άλλους και φόρτωσαν περίπου 800 άτομα στο τρένο για το Άουσβιτς, «όπου ο δρ Μέγκελε επέλεξε 320 άνδρες και 328 γυναίκες για τα πειράματά του. Τους υπόλοιπους τους έστειλαν αμέσως στους θαλάμους αερίων».

Η απόδραση 2.000 Εβραίων από την Αθήνα στο βουνό

Μια πολύ σημαντική στιγμή ήταν το Σεπτέμβριο του 1943, όταν ο Καραμερτζάνης, ως σύνδεσμος του ΕΑΜ, οργάνωσε τη φυγή περίπου 2.000 Εβραίων από την Αθήνα στο βουνό, στην Ελεύθερη Ελλάδα. Σύμφωνα με το ραβίνο της ισραηλίτικης κοινότητας της Αθήνας, Ελιάου Μπαρζιλάι, περίπου 3.000 σώθηκαν με τη βοήθεια των Ελλήνων ανταρτών μέσα σε ενάμιση χρόνο, μέχρι το τέλος του πολέμου, τον Οκτώβριο του 1944.

Είχε προηγηθεί η διαταγή της Γκεστάπο στο ραβίνο Μπαρζιλάι, να παραδώσει όλες τις λίστες των Εβραίων, με τα ονόματά τους, τις διευθύνσεις των σπιτιών τους, τα περιουσιακά τους στοιχεία, τις τραπεζικές τους καταθέσεις κλπ. Ο Μπαρζιλάι καθυστέρησε ζητώντας πίστωση χρόνου, έκαψε τα βιβλία της κοινότητας και ειδοποίησε όσους περισσότερους Εβραίους μπορούσε να εγκαταλείψουν την Αθήνα. Ο Μπαρζιλάι ταυτόχρονα επικοινώνησε με το ΕΑΜ και η διαφυγή τους δρομολογήθηκε από τον Καραμερτζάνη. Και οι ίδιος ο Μπαρζιλάι με την οικογένειά του δραπέτευσαν στο βουνό με πλαστά ονόματα.

Ο Λάμπρος Καραμερτζάνης συνεργάστηκε επίσης με τη Λέλα Καραγιάννη, για τη φυγάδευση των Εβραίων της Αθήνας. «Στην προσπάθειά του αυτή, ευαισθητοποίησε και άλλους φαρμακοποιούς να συνάψουν εικονικούς γάμους με Εβραίες, προκειμένου να επισπευσθεί η διάσωσή τους»[2].

Επίσης, στο υπόγειο του φαρμακείου του, υπάρχουν μαρτυρίες, ότι είχε κρύψει νεαρή Εβραία.

Η διάσωση του δικαστή Σιακή και της οικογένειάς του

«Όταν έμαθε [Ο Καραμερτζάνης] ότι στις 7 Οκτωβρίου 1943 οι Γερμανοί διέταξαν τους Εβραίους να καταγραφούν και ότι ο Χεζκία Σιακή (Hezkyia Siaki), δικαστής τότε στο Εφετείο Αθηνών, αρνήθηκε την καταγραφή, αποφάσισε να τους προσφέρει τη βοήθειά του. Ήξερε ήδη ότι η οικογένεια είχε χωριστεί για λόγους ασφαλείας, για αυτό του πρότεινε να τους φυγαδεύσει μέσω του δικηγόρου αδερφού του, Παναγιώτη Καραμετζάνη, στην ιδιαίτερη πατρίδα του τη Λιβαδειά.

Φρόντισε η οικογένεια Σιακή να λάβει πλαστές ταυτότητες που έφεραν ελληνικά ονόματα- η σύζυγος Γιάννα, τα δυο δωδεκάχρονα δίδυμα αγοράκια Περέτζ και Ελιάχου και η 2 ετών Χάνα. Το ταξίδι ήταν ιδιαίτερα δύσκολο στο μέσον του κρύου χειμώνα του 1943-44 μέσα σε ένα ανοιχτό φορτηγό, αλλά και επικίνδυνο, αφού προπορευόταν προς την ίδια κατεύθυνση ένα γερμανικό κομβόι. Η οικογένεια παρέμεινε στη Λιβαδειά σε ένα πατάρι ως το τέλος Σεπτεμβρίου 1944, όπου η πόλη απελευθερώθηκε».

Όλο αυτό αυτό το χρονικό διάστημα ο Λάμπρος Καραμετζάνης, με όποιες διασυνδέσεις διέθετε, συντηρούσε την οικογένεια Σιακή.

Τα παραπάνω στοιχεία τόσο για τη διάσωση των Ελλήνων Εβραίων, όσο και για τη δράση του Λάμπρου Καραμερτζάνη αντλούνται από το βιβλίο της Αντιγόνης Παυλίδη, «Τα Φαρμακεία των Αθηνών», και το βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών βιβλίο «Η Διάσωση» της Καρίνας Λάμψα και Ιακώβ Σίμπη.

Τη λειτουργία ενός ελάχιστα γνωστού στρατιωτικού νοσοκομείου στην Πάτρα, το οποίο πρόσφερε τις υπηρεσίες του κατά την διάρκεια του ελληνο-ιταλικού πολέμου, παρουσιάζει σήμερα το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, με αφορμή την συμπλήρωση 82 χρόνων από την επέτειο του «ΟΧΙ».

Οι μαρτυρίες που υπάρχουν για το νοσοκομείο είναι λίγες και μία από αυτές τις παρουσιάζει σήμερα το ΑΠΕ-ΜΠΕ. Πρόκειται λοιπόν για το ναυτικό νοσοκομείο, το οποίο στεγάστηκε και λειτούργησε στην επονομαζόμενη τότε έπαυλη Ηλιάσκου, στην παραλιακή περιοχή Ροϊτίκων – Μονοδενδρίου, στα Βραχνέικα της Πάτρας, η οποία παλαιότερα ανήκε στον Κ. Σωτηριάδη.

Ο γιατρός Δημήτριος Μπάκαλος

Ακολουθεί απόσπασμα από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του γιατρού, Δημητρίου Μπάκαλου, «Η εποχή μου», που αναφέρεται στο ναυτικό νοσοκομείο της Πάτρας, όπου υπηρέτησε ως υποδιευθυντής και το οποίο παραχώρησε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ προς δημοσίευση ο δρ Αριστείδης Γ. ∆ιαμαντής, ιατρός – ιστορικός της Ιατρικής ∆ιδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Αρχιπλοίαρχος (ΥΙ) Π.Ν., εα:

«…Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου πήγα στην Σχολή Δοκίμων και περίμενα το σήμα της τοποθέτησής µου. Σε λίγο έφθασε ο έφεδρος αρχίατρος Παυλίδης για να µε αντικαταστήσει και κατά το μεσημέρι ήλθε το σήμα της τοποθέτησής µου στο οχυρό Αράξου, το οποίο είχε ως προορισμό την άμυνα του Πατραϊκού Κόλπου… Πληροφορήθηκα πότε ξεκινά το τραίνο για την Πάτρα και τις βραδινές ώρες της ίδιας ημέρας ξεκίνησα για τον προορισμό µου. Η διαδρομή ήταν αφάνταστα δύσκολη, το τραίνο υπερπλήρες από τους επιστρατευμένους, αλλά και ο ενθουσιασμός ακράτητος.

Στο τραίνο συνάντησα τον Αρχίατρο Κρέµο, ο οποίος είχε τοποθετηθεί διευθυντής του ανύπαρκτου ακόμη ναυτικού νοσοκομείου Πατρών. Με τον Κρέµο, που είχα γνωρίσει την πρώτη ημέρα της κατάταξής µου στο ναυτικό νοσοκομείο Πειραιώς, επρόκειτο να συνεργαστώ σε όλη την περίοδο του πολέμου Είχε µια ξεχωριστή φυσιογνωμία και όλα τα προσόντα των ανθρώπων που γίνονται εύκολα φίλοι και αγαπητοί σε όλους. Καθόμασταν δίπλα στο τραίνο και ταξιδεύαμε όλη την νύκτα, άυπνοι βέβαια. Τις πρωινές ώρες φθάσαμε έξω από την Πάτρα και σταματήσαμε λίγη ώρα, επειδή είχε σημάνει συναγερμός.

Οι περισσότεροι κατέβηκαν από το τραίνο και γυρίζοντας µας έφεραν τα νέα του απαίσιου βομβαρδισμού των Πατρών της προηγουμένης ημέρας… Σε λίγο ξεκινήσαμε πάλι και φθάσαμε στην Πάτρα, που είχε την όψη μίας έρημης πόλης. Οι κάτοικοι, φοβούμενοι νέο βομβαρδισμό, την είχαν εγκαταλείψει. Τα μαγαζιά ήταν κλειστά και ενώ πήγαινα να παρουσιαστώ στην ΝΑΠ/1 (Ναυτική Αμυντική περιοχή/1) αντίκρισα για πρώτη φορά νεκρό του πολέμου. Ήταν ξαπλωμένος στον δρόμο, μπροστά στο Δικαστικό Μέγαρο.

…Πριν ξεκινήσω για τον Άραξο, βγήκα στην Πάτρα για να προμηθευθώ επιδεσμικό κυρίως υλικό, επειδή δεν ήξερα τι υπήρχε στο οχυρό. Τα φαρμακεία όμως ήταν κλειστά και η προσπάθειά µου να βρω τους ιδιοκτήτες τους δεν ήταν εύκολη. Ύστερα από πληροφορίες βρήκα κάποιον που ήξερε πού έμενε ο ιδιοκτήτης ενός μεγάλου φαρμακείου. Τον έστειλα να τον ειδοποιήσει, αλλά ο φαρμακοποιός δεν εμφανίστηκε. Μου έστειλε όμως το κλειδί και μαζί την άδεια να πάρω ό,τι θέλω από το φαρμακείο του.

Τις απογευματινές ώρες συνάντησα τον Κρέµο, ο οποίος επέστρεφε από το υποτιθέμενο ναυτικό νοσοκομείο, δηλαδή την κλινική Μαγγανάρα, που επρόκειτο να επιταχθεί µε όλο το υλικό της και να μετατραπεί σε Ναυτικό Νοσοκομείο. Η κλινική, όμως είχε βομβαρδισθεί την προηγούμενη ημέρα, µε αποτέλεσμα να καταρρεύσει η πρόσοψή της και ο Κρέµος άρχισε να αναζητά άλλο οίκημα. Τελικά βρέθηκε το πιο κατάλληλο, έξω από την Πάτρα, στο Μονοδένδρι, όπου και μεταφέρθηκε το υλικό της κλινικής Μαγγανάρα. Επρόκειτο για την έπαυλη Σωτηριάδη, η οποία επιβλεπόταν από την Τράπεζα Αθηνών, ακριβέστερα από το διευθυντή του υποκαταστήματός της στην Πάτρα.

Στο νοσοκομείο αυτό υπηρέτησα ως υποδιευθυντής καθ’ όλο το διάστημα του Ελληνοϊταλικού πολέμου, μετά από µία σύντομη υπηρεσία στο οχυρό Αράξου…»

Όπως αναφέρει, μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, ο δρ Αριστείδης Γ. ∆ιαμαντής, «ο Δημήτρης Μπάκαλος ήταν γιατρός, εκ Νάξου ορμώμενος και εξάδελφος του Μανώλη Γλέζου, ο οποίος κατατάχθηκε στο Πολεμικό Ναυτικό με τον βαθμό του Σημαιοφόρου. Στην συνέχεια υπηρέτησε στο ναυτικό νοσοκομείο Πειραιά και κατά την διάρκεια του ελληνο-ιταλικού πολέμου μετακινήθηκε στο ναυτικό νοσοκομείο της Πάτρας, ως υποδιευθυντής, με το βαθμό του υποπλοιάρχου». Κατόπιν , όπως περιγράφει ο Αριστείδης Γ. ∆ιαμαντής, «ο Δημήτρης Μπάκαλος υπηρέτησε στο πρόχειρο ναυτικό νοσοκομείο στο Καστρί της Αθήνας και μετά την Αποδημία του Στόλου διέφυγε στη Μέση Ανατολή, όπου υπηρέτησε στο θωρηκτό “Αβέρωφ” και ως υποδιευθυντής στο ναυτικό νοσοκομείο Αλεξανδρείας, το οποίο στεγάστηκε σε πτέρυγα του ελληνικού “Κοτσικείου” νοσοκομείου. Μετά την Απελευθέρωση αποστρατεύτηκε οικειοθελώς. Υπήρξε διακεκριμένος αιματολόγος. Εξελέγη υφηγητής Παθολογίας και διετέλεσε διευθυντής της Γ’ παθολογικής κλινικής του “Ευαγγελισµού”».

Ο καθηγητής ιατρικής Ξενοφών Κοντιάδης

Ένας από τους γιατρούς που υπηρέτησε στο ναυτικό νοσοκομείο Πατρών ήταν ο καθηγητής ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ξενοφών Κοντιάδης.

Ακολουθεί απόσπασμα για τον Ξενοφώντα Κοντιάδη από την «Ιστορία του Τζάνειου νοσοκομείου», του γιατρού Σταµάτη Ι. Μαγιάτη:

«Τον Φεβρουάριο του 1937 ωνοµάσθη Υφηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, το 1939 Επικουρικός Καθηγητής της Χειρουργικής Παθολογίας και Προπαιδευτικής Χειρουργικής Κλινικής. Τον Μάιον του 1940 εξελέγη παμψηφεί τακτικός Καθηγητής της ανωτέρω έδρας και διευθυντής της αντιστοίχου Πανεπιστημιακής Κλινικής εις το Ιπποκράτειον Νοσοκοµείον. Κατά τον Ελληνο-ιταλικόν πόλεµον επεστρατεύθη ως έφεδρος Πλωτάρχης ιατρός Β.Ν. µε πρώτη τοποθέτησιν εις το Ναυτικόν Νοσοκοµείον Πατρών, µέχρι τον Νοέµβριον 1940 ότε και µετετέθη ως ∆ιευθυντής στο Ναυτικόν Νοσοκοµείον Ναυστάθµου Σαλαµίνος. Τέλος Δεκεμβρίου 1940 μετετέθη εις το Ναυτικόν Νοσοκοµείον Πειραιώς ως ∆ιευθυντής. Κατόπιν εντόνων προσωπικών του αιτήσεων μετετέθη εις το Μέτωπον, τοποθετηθείς ∆ιευθυντής εις το Στρατιωτικόν Νοσοκοµείον Ιωαννίνων µε τον βαθµόν του εφέδρου Αντιπλοιάρχου Ιατρού Β.Ν. την 1- 1-1941. Στην νέα του θέσι διοργάνωσε ειδικόν τµήµα Χειρουργικης δια τους παγοπλήκτους. Την 20ην Απριλίου 1941 το Νοσοκοµείον εβοµβαρδίσθη και χειρουργών µε τον Γεν. Αρχίατρον Γεώργιον Μαρκάκη εφονεύθη…»

Η ναυτική αμυντική περιοχή

Η απόφαση να λειτουργήσει ναυτικό νοσοκομείο στην Πάτρα κατά την διάρκεια του ελληνο-ιταλικού πολέμου προφανώς είχε να κάνει με το γεγονός ότι στην πόλη είχε την έδρα της η Ναυτική Αμυντική Περιοχή Δυτικής Ελλάδας (Ν.Α.Π. -1), η οποία ιδρύθηκε ουσιαστικά τον Ιανουάριο του 1939, όταν ο πλοίαρχος, Ευάγγελος Φλώκας, ανέλαβε την οργάνωση της νέας υπηρεσίας.

Όπως προκύπτει από τα ιστορικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στο βιβλίο του πλωτάρχη Π.Ν.(Ο) Παναγιώτη Γέροντα, «Μεθ’ Ορμής Ακαθέκτου. Επίτομη Ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού 1821 – 1945», έκδοση της Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού, τα οποία είχε παρουσιάσει το ΑΠΕ – ΜΠΕ σε σχετικό παλαιότερο αφιέρωμα, η επιλογή της αχαϊκής πρωτεύουσας , ως έδρας της Ν.Α.Π. -1, έγινε λόγω της γεωγραφικής της θέσης, δηλαδή πολύ κοντά στο Ιόνιο πέλαγος.

Σχετικά με τις πρώτες ημέρες του πολέμου στην Πάτρα, ο συγγραφέας αναφέρει:

«Ο ελληνο-ιταλικός πόλεμος ξεκίνησε με έντονο βομβαρδισμό της πόλης της Πάτρας, με συνέπεια ένα τμήμα της πόλης να καταστραφεί.

Οι περισσότερες στρατιωτικές και οι λοιπές δημόσιες υπηρεσίες εγκατέλειψαν την πόλη, όμως η διοίκηση της Ν.Α.Π. -1 παρέμεινε, αφού αποπεράτωσε χωρίς καθυστέρηση τα θέματα στρατολογίας, επάνδρωσης των υπηρεσιών και της συγκέντρωσης, κινητοποίησης και μεταφοράς των στρατιωτικών δυνάμεων στα λιμάνια προορισμού.

Παράλληλα, υπήρχε στα σχέδια η λειτουργία ναυτικού νοσοκομείου στην Πάτρα. Σύμφωνα με τις αρχικές μελέτες, επρόκειτο να ιδρυθεί εντός της πόλης με επίταξη κλινικής, αλλά εγκαταστάθηκε τελικά σε προάστιο της Πάτρας και τούτο, διότι οι προκαθορισμένες προς επίταξη κλινικές κατεστράφησαν αμέσως με τους πρώτους βομβαρδισμούς. Εντός του πρώτου μηνός, το νοσοκομείο οργανώθηκε όπως έπρεπε και απέδωσε άριστα».

Στις εφημερίδες της εποχής υπάρχει μόνο μία μικρή αναφορά για το ναυτικό νοσοκομείο. Συγκεκριμένα στο φύλλο του «Νεολόγου» της 23ης Νοεμβρίου του 1940 αναφέρεται ότι ο πρόεδρος του συλλόγου ξενοδόχων ύπνου προσέφερε στο ναυτικό νοσοκομείο πέντε κρεβάτια με στρώματα.

Επίσης υπάρχει αναφορά και στο «Ιστορικό Λεξικό των Πατρών», του Κώστα Ν. Τριανταφύλλου, σύμφωνα με το οποίο, το ναυτικό νοσοκομείο λειτούργησε το 1940 – 41 πάρα τα Ροίτικα, στην έπαυλη Ηλιάσκου.

Το κτίριο όπου στεγάστηκε το ναυτικό νοσοκομείο Πατρών παραμένει μέχρι και σήμερα «ζωντανό» και χαρακτηρίζεται ως μία από τις πιο όμορφες βίλες της Πάτρας.

Βρίσκεται στον παραλιακό δρόμο Ροϊτίκων -Μονοδενδρίου των Βραχνεικών, περίπου 12 χιλιόμετρα, μακριά από το κέντρο της Πάτρας. Όλοι την γνωρίζουν ως η «βίλλα του Γάλλου», διότι η οικογένεια του σημερινού ιδιοκτήτη είχε ζήσει για πολλά χρόνια στην Γαλλία.

Τη λειτουργία ενός ελάχιστα γνωστού στρατιωτικού νοσοκομείου στην Πάτρα, το οποίο πρόσφερε τις υπηρεσίες του κατά την διάρκεια του ελληνο-ιταλικού πολέμου, παρουσιάζει σήμερα το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, με αφορμή την συμπλήρωση 82 χρόνων από την επέτειο του «ΟΧΙ».

Οι μαρτυρίες που υπάρχουν για το νοσοκομείο είναι λίγες και μία από αυτές τις παρουσιάζει σήμερα το ΑΠΕ-ΜΠΕ. Πρόκειται λοιπόν για το ναυτικό νοσοκομείο, το οποίο στεγάστηκε και λειτούργησε στην επονομαζόμενη τότε έπαυλη Ηλιάσκου, στην παραλιακή περιοχή Ροϊτίκων – Μονοδενδρίου, στα Βραχνέικα της Πάτρας, η οποία παλαιότερα ανήκε στον Κ. Σωτηριάδη.

Ο γιατρός Δημήτριος Μπάκαλος

Ακολουθεί απόσπασμα από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του γιατρού, Δημητρίου Μπάκαλου, «Η εποχή μου», που αναφέρεται στο ναυτικό νοσοκομείο της Πάτρας, όπου υπηρέτησε ως υποδιευθυντής και το οποίο παραχώρησε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ προς δημοσίευση ο δρ Αριστείδης Γ. ∆ιαμαντής, ιατρός – ιστορικός της Ιατρικής ∆ιδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Αρχιπλοίαρχος (ΥΙ) Π.Ν., εα:

«…Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου πήγα στην Σχολή Δοκίμων και περίμενα το σήμα της τοποθέτησής µου. Σε λίγο έφθασε ο έφεδρος αρχίατρος Παυλίδης για να µε αντικαταστήσει και κατά το μεσημέρι ήλθε το σήμα της τοποθέτησής µου στο οχυρό Αράξου, το οποίο είχε ως προορισμό την άμυνα του Πατραϊκού Κόλπου… Πληροφορήθηκα πότε ξεκινά το τραίνο για την Πάτρα και τις βραδινές ώρες της ίδιας ημέρας ξεκίνησα για τον προορισμό µου. Η διαδρομή ήταν αφάνταστα δύσκολη, το τραίνο υπερπλήρες από τους επιστρατευμένους, αλλά και ο ενθουσιασμός ακράτητος.

Στο τραίνο συνάντησα τον Αρχίατρο Κρέµο, ο οποίος είχε τοποθετηθεί διευθυντής του ανύπαρκτου ακόμη ναυτικού νοσοκομείου Πατρών. Με τον Κρέµο, που είχα γνωρίσει την πρώτη ημέρα της κατάταξής µου στο ναυτικό νοσοκομείο Πειραιώς, επρόκειτο να συνεργαστώ σε όλη την περίοδο του πολέμου Είχε µια ξεχωριστή φυσιογνωμία και όλα τα προσόντα των ανθρώπων που γίνονται εύκολα φίλοι και αγαπητοί σε όλους. Καθόμασταν δίπλα στο τραίνο και ταξιδεύαμε όλη την νύκτα, άυπνοι βέβαια. Τις πρωινές ώρες φθάσαμε έξω από την Πάτρα και σταματήσαμε λίγη ώρα, επειδή είχε σημάνει συναγερμός.

Οι περισσότεροι κατέβηκαν από το τραίνο και γυρίζοντας µας έφεραν τα νέα του απαίσιου βομβαρδισμού των Πατρών της προηγουμένης ημέρας… Σε λίγο ξεκινήσαμε πάλι και φθάσαμε στην Πάτρα, που είχε την όψη μίας έρημης πόλης. Οι κάτοικοι, φοβούμενοι νέο βομβαρδισμό, την είχαν εγκαταλείψει. Τα μαγαζιά ήταν κλειστά και ενώ πήγαινα να παρουσιαστώ στην ΝΑΠ/1 (Ναυτική Αμυντική περιοχή/1) αντίκρισα για πρώτη φορά νεκρό του πολέμου. Ήταν ξαπλωμένος στον δρόμο, μπροστά στο Δικαστικό Μέγαρο.

…Πριν ξεκινήσω για τον Άραξο, βγήκα στην Πάτρα για να προμηθευθώ επιδεσμικό κυρίως υλικό, επειδή δεν ήξερα τι υπήρχε στο οχυρό. Τα φαρμακεία όμως ήταν κλειστά και η προσπάθειά µου να βρω τους ιδιοκτήτες τους δεν ήταν εύκολη. Ύστερα από πληροφορίες βρήκα κάποιον που ήξερε πού έμενε ο ιδιοκτήτης ενός μεγάλου φαρμακείου. Τον έστειλα να τον ειδοποιήσει, αλλά ο φαρμακοποιός δεν εμφανίστηκε. Μου έστειλε όμως το κλειδί και μαζί την άδεια να πάρω ό,τι θέλω από το φαρμακείο του.

Τις απογευματινές ώρες συνάντησα τον Κρέµο, ο οποίος επέστρεφε από το υποτιθέμενο ναυτικό νοσοκομείο, δηλαδή την κλινική Μαγγανάρα, που επρόκειτο να επιταχθεί µε όλο το υλικό της και να μετατραπεί σε Ναυτικό Νοσοκομείο. Η κλινική, όμως είχε βομβαρδισθεί την προηγούμενη ημέρα, µε αποτέλεσμα να καταρρεύσει η πρόσοψή της και ο Κρέµος άρχισε να αναζητά άλλο οίκημα. Τελικά βρέθηκε το πιο κατάλληλο, έξω από την Πάτρα, στο Μονοδένδρι, όπου και μεταφέρθηκε το υλικό της κλινικής Μαγγανάρα. Επρόκειτο για την έπαυλη Σωτηριάδη, η οποία επιβλεπόταν από την Τράπεζα Αθηνών, ακριβέστερα από το διευθυντή του υποκαταστήματός της στην Πάτρα.

Στο νοσοκομείο αυτό υπηρέτησα ως υποδιευθυντής καθ’ όλο το διάστημα του Ελληνοϊταλικού πολέμου, μετά από µία σύντομη υπηρεσία στο οχυρό Αράξου…»

Όπως αναφέρει, μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, ο δρ Αριστείδης Γ. ∆ιαμαντής, «ο Δημήτρης Μπάκαλος ήταν γιατρός, εκ Νάξου ορμώμενος και εξάδελφος του Μανώλη Γλέζου, ο οποίος κατατάχθηκε στο Πολεμικό Ναυτικό με τον βαθμό του Σημαιοφόρου. Στην συνέχεια υπηρέτησε στο ναυτικό νοσοκομείο Πειραιά και κατά την διάρκεια του ελληνο-ιταλικού πολέμου μετακινήθηκε στο ναυτικό νοσοκομείο της Πάτρας, ως υποδιευθυντής, με το βαθμό του υποπλοιάρχου». Κατόπιν , όπως περιγράφει ο Αριστείδης Γ. ∆ιαμαντής, «ο Δημήτρης Μπάκαλος υπηρέτησε στο πρόχειρο ναυτικό νοσοκομείο στο Καστρί της Αθήνας και μετά την Αποδημία του Στόλου διέφυγε στη Μέση Ανατολή, όπου υπηρέτησε στο θωρηκτό “Αβέρωφ” και ως υποδιευθυντής στο ναυτικό νοσοκομείο Αλεξανδρείας, το οποίο στεγάστηκε σε πτέρυγα του ελληνικού “Κοτσικείου” νοσοκομείου. Μετά την Απελευθέρωση αποστρατεύτηκε οικειοθελώς. Υπήρξε διακεκριμένος αιματολόγος. Εξελέγη υφηγητής Παθολογίας και διετέλεσε διευθυντής της Γ’ παθολογικής κλινικής του “Ευαγγελισµού”».

Ο καθηγητής ιατρικής Ξενοφών Κοντιάδης

Ένας από τους γιατρούς που υπηρέτησε στο ναυτικό νοσοκομείο Πατρών ήταν ο καθηγητής ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ξενοφών Κοντιάδης.

Ακολουθεί απόσπασμα για τον Ξενοφώντα Κοντιάδη από την «Ιστορία του Τζάνειου νοσοκομείου», του γιατρού Σταµάτη Ι. Μαγιάτη:

«Τον Φεβρουάριο του 1937 ωνοµάσθη Υφηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, το 1939 Επικουρικός Καθηγητής της Χειρουργικής Παθολογίας και Προπαιδευτικής Χειρουργικής Κλινικής. Τον Μάιον του 1940 εξελέγη παμψηφεί τακτικός Καθηγητής της ανωτέρω έδρας και διευθυντής της αντιστοίχου Πανεπιστημιακής Κλινικής εις το Ιπποκράτειον Νοσοκοµείον. Κατά τον Ελληνο-ιταλικόν πόλεµον επεστρατεύθη ως έφεδρος Πλωτάρχης ιατρός Β.Ν. µε πρώτη τοποθέτησιν εις το Ναυτικόν Νοσοκοµείον Πατρών, µέχρι τον Νοέµβριον 1940 ότε και µετετέθη ως ∆ιευθυντής στο Ναυτικόν Νοσοκοµείον Ναυστάθµου Σαλαµίνος. Τέλος Δεκεμβρίου 1940 μετετέθη εις το Ναυτικόν Νοσοκοµείον Πειραιώς ως ∆ιευθυντής. Κατόπιν εντόνων προσωπικών του αιτήσεων μετετέθη εις το Μέτωπον, τοποθετηθείς ∆ιευθυντής εις το Στρατιωτικόν Νοσοκοµείον Ιωαννίνων µε τον βαθµόν του εφέδρου Αντιπλοιάρχου Ιατρού Β.Ν. την 1- 1-1941. Στην νέα του θέσι διοργάνωσε ειδικόν τµήµα Χειρουργικης δια τους παγοπλήκτους. Την 20ην Απριλίου 1941 το Νοσοκοµείον εβοµβαρδίσθη και χειρουργών µε τον Γεν. Αρχίατρον Γεώργιον Μαρκάκη εφονεύθη…»

Η ναυτική αμυντική περιοχή

Η απόφαση να λειτουργήσει ναυτικό νοσοκομείο στην Πάτρα κατά την διάρκεια του ελληνο-ιταλικού πολέμου προφανώς είχε να κάνει με το γεγονός ότι στην πόλη είχε την έδρα της η Ναυτική Αμυντική Περιοχή Δυτικής Ελλάδας (Ν.Α.Π. -1), η οποία ιδρύθηκε ουσιαστικά τον Ιανουάριο του 1939, όταν ο πλοίαρχος, Ευάγγελος Φλώκας, ανέλαβε την οργάνωση της νέας υπηρεσίας.

Όπως προκύπτει από τα ιστορικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στο βιβλίο του πλωτάρχη Π.Ν.(Ο) Παναγιώτη Γέροντα, «Μεθ’ Ορμής Ακαθέκτου. Επίτομη Ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού 1821 – 1945», έκδοση της Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού, τα οποία είχε παρουσιάσει το ΑΠΕ – ΜΠΕ σε σχετικό παλαιότερο αφιέρωμα, η επιλογή της αχαϊκής πρωτεύουσας , ως έδρας της Ν.Α.Π. -1, έγινε λόγω της γεωγραφικής της θέσης, δηλαδή πολύ κοντά στο Ιόνιο πέλαγος.

Σχετικά με τις πρώτες ημέρες του πολέμου στην Πάτρα, ο συγγραφέας αναφέρει:

«Ο ελληνο-ιταλικός πόλεμος ξεκίνησε με έντονο βομβαρδισμό της πόλης της Πάτρας, με συνέπεια ένα τμήμα της πόλης να καταστραφεί.

Οι περισσότερες στρατιωτικές και οι λοιπές δημόσιες υπηρεσίες εγκατέλειψαν την πόλη, όμως η διοίκηση της Ν.Α.Π. -1 παρέμεινε, αφού αποπεράτωσε χωρίς καθυστέρηση τα θέματα στρατολογίας, επάνδρωσης των υπηρεσιών και της συγκέντρωσης, κινητοποίησης και μεταφοράς των στρατιωτικών δυνάμεων στα λιμάνια προορισμού.

Παράλληλα, υπήρχε στα σχέδια η λειτουργία ναυτικού νοσοκομείου στην Πάτρα. Σύμφωνα με τις αρχικές μελέτες, επρόκειτο να ιδρυθεί εντός της πόλης με επίταξη κλινικής, αλλά εγκαταστάθηκε τελικά σε προάστιο της Πάτρας και τούτο, διότι οι προκαθορισμένες προς επίταξη κλινικές κατεστράφησαν αμέσως με τους πρώτους βομβαρδισμούς. Εντός του πρώτου μηνός, το νοσοκομείο οργανώθηκε όπως έπρεπε και απέδωσε άριστα».

Στις εφημερίδες της εποχής υπάρχει μόνο μία μικρή αναφορά για το ναυτικό νοσοκομείο. Συγκεκριμένα στο φύλλο του «Νεολόγου» της 23ης Νοεμβρίου του 1940 αναφέρεται ότι ο πρόεδρος του συλλόγου ξενοδόχων ύπνου προσέφερε στο ναυτικό νοσοκομείο πέντε κρεβάτια με στρώματα.

Επίσης υπάρχει αναφορά και στο «Ιστορικό Λεξικό των Πατρών», του Κώστα Ν. Τριανταφύλλου, σύμφωνα με το οποίο, το ναυτικό νοσοκομείο λειτούργησε το 1940 – 41 πάρα τα Ροίτικα, στην έπαυλη Ηλιάσκου.

Το κτίριο όπου στεγάστηκε το ναυτικό νοσοκομείο Πατρών παραμένει μέχρι και σήμερα «ζωντανό» και χαρακτηρίζεται ως μία από τις πιο όμορφες βίλες της Πάτρας.

Βρίσκεται στον παραλιακό δρόμο Ροϊτίκων -Μονοδενδρίου των Βραχνεικών, περίπου 12 χιλιόμετρα, μακριά από το κέντρο της Πάτρας. Όλοι την γνωρίζουν ως η «βίλλα του Γάλλου», διότι η οικογένεια του σημερινού ιδιοκτήτη είχε ζήσει για πολλά χρόνια στην Γαλλία.

Το “Ματωμένο Ημερολόγιο” του Αχιλλέα Γκούμα από το Μέγαρο Γρεβενών, είναι μια αυθεντική εξιστόρηση του Ελληνοϊταλικού πολέμου μέσα από τα πεδία των μαχών. 

Σ’ ένα μικρό σημειωματάριο τσέπης, ο νεαρός Αχιλλέας κρατά σημειώσεις σχεδόν καθημερινά, από την στρατιωτικές επιχειρήσεις, την προέλαση του ελληνικού στρατού, γράφει για την παγωνιά και το ξεροβόρι στον χιονισμένο Μοράβα, για τις αγκαλιές και την θριαμβευτική υποδοχή που τους επιφύλαξαν οι Έλληνες το βράδυ της 22ας Νοεμβρίου 1940 που εισήλθαν στην Κορυτσά, αλλά και για το «Mνήμα της γριάς» την βουνοκορφή σε ύψος 2.000 μέτρων βόρεια του Μaliq ,όπου στις 5 Απριλίου του 1941 θα αφήσει την τελευταία του πνοή. Το μικρό πόκετ ημερολόγιο μέχρι εκείνη την στιγμή αριθμεί 64 σελίδες.

Όταν ξέσπασε ο πόλεμος ο Αχιλλέας Γκούμας, ήταν τεταρτοετής φοιτητής της Νομικής Σχολής του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Eπιστρατεύτηκε και στις 26 Οκτωβρίου βρέθηκε στην περιοχή της Καστοριάς με το 1ο Τάγμα του 53ου Συντάγματος Νεάπολης Κοζάνης. Στην Ιταλική εισβολή αμύνθηκε στην περιοχή του Χιονάτου Καστοριάς και κατά την αντεπίθεση του Ελληνικού στρατού, ο Αχιλλέας Γκούμας και το Τάγμα του με διοικητή τον Ταγματάρχη Νάσο Παλαιοδημόπουλο -άφησε κι αυτός την τελευταία του πνοή στο «Mνήμα της γριάς» θα είναι οι πρώτοι Έλληνες στρατιώτες που θα εισέλθουν στην Κορυτσά.

Ο νεαρός Αχιλλέας αποτελεί ίσως την μοναδική περίπτωση στρατιώτη, που ενώ μάχεται στην πρώτη γραμμή του μετώπου, την ίδια στιγμή ο πατέρας του, Αθανάσιος Γκούμας ο θρυλικός «παππούς του Ελληνοαλβανικού μετώπου» μάχεται μερικά χιλιόμετρα μακριά του στην επαρχία Κορυτσάς.

Στο «μνήμα της γριάς» το χιόνι βάφτηκε κόκκινο…

Ο Αχιλλέας Γκούμας με το Τάγμα του, από τον Φεβρουάριο του 1941 βρίσκεται λίγα μόλις χιλιόμετρα έξω από την κωμόπολη Μaliq, σε μια βουνοκορφή που ονομάζεται “Mνήμα της γριάς” όπου τα εχθρικά στρατεύματα των Ιταλών απέχουν μόλις 500 μέτρα. Όπως περιγράφει στο ημερολόγιό του οι επιθέσεις της Ελληνικής πλευράς και οι αντεπιθέσεις με βομβαρδισμούς των Ιταλών είχαν ως αποτέλεσμα το χιόνι να βάφεται κόκκινο.

«Το χιόνι στο «μνήμα της γριάς» ανήρχετο σε 3 μέτρα χωρίς ουδεμία υπερβολήν. Εδώ την 11 Φεβρουαρίου ορίσθη να δοθεί η μάχη. Αντικειμενικός σκοπός ήτο να καταληφθεί ένα γυμνό υψηλό βουνό ονόματι Γκοριτόπ, ύψους 2120 μ. Χαρακτηριστικό της μάχης αυτής ήτο ότι ουδείς εκ των αξιωματικών έμεινε άθικτος. Το χιόνι είχε κατακοκκινίσει από το αίμα το χυθέν τόσο από τους δικούς μας όσο και από τους εχθρούς. Φονεύεται ο Ταγματάρχης Φακίνας….επίσης περί τους 3-4 Ανθυπολοχαγούς, 4 Ανθυπασπιστές τραυματίζονται οι υπόλοιποι μεταξύ αυτών και ο Υπολοχαγός Ζγώνης από την Ροδιά Γρεβενών. Όλοι οι αξιωματικοί του Τάγματος Γρεβενών φονεύθηκαν ή τραυματίστηκαν πλην ενός λοχαγού που επέδειξε δειλία και υποχώρησε κατά την μάχην και ούτω εγλύτωσε το τομάρι του …όστις δεν πρέπει να φέρει το όνομα του Έλληνος Αξιωματικού».

Σε αυτή την φρίκη του πολέμου ο νεαρός Αχιλλέας λαμβάνει γράμμα από την αδελφή του και μαθαίνει ότι ο πατέρας κατετάγη ως εθελοντής κι είναι κάπου έξω από την Κορυτσά και ότι έχουν δύο μήνες να λάβουν νέα του, ότι ο ξάδελφός του, που τραυματίστηκε στον Γράμμο, πέθανε σε νοσοκομείο τη Αθήνας και ένας άλλος συγγενής του είναι σοβαρά τραυματίας. «Την μεγάλη μου λύπη την έκρυβα μέσα μου, οι στρατιώτες όμως διησθάνοντο την στεναχώρια μου και πάντοτε μου εφέροντο σαν αδελφοί μου παρηγορούν τες με».

Στις 13 Μαρτίου ο νεαρός Λοχίας ενημερώνεται από την διοίκηση του Τάγματος ότι ο πατέρας του είναι τραυματισμένος σε χωριό λίγο έξω από την Κορυτσά και ξεκινά αμέσως να τον συναντήσει. «Το Μνήμα της Γριάς μέχρι το χωριό Μότσιανη όπου ήτο ο πατέρας μου ήτο περί τις 8 ώρες. Ξεκίνησα το μεσημέρι, περπατούσα χωρίς σταματημό, ο δρόμος ήτο γεμάτος λάσπη, αλλά που να υπολογίσω περιπέτειες μπροστά στην χαρά μου». Ο Αχιλλέας Γκούμας θα συναντήσει τον πατέρα του στο διοικητήριο Μεταγωγών του Συντάγματος. «Αγκαλιαστήκαμε παρουσία αξιωματικών της μονάδας. Την επομένη κατήλθομεν εις Κορυτσάν ίνα αλλάξουν οι γιατροί την πληγήν του και φύγη με 20 ήμερον αναρρωτική άδεια δια το χωριό μας».

Ο Αχιλλέας, κατά την σύντομη παραμονή του στην Κορυτσά νοιώθει περηφάνια που στρατιώτες και αξιωματικοί δείχνουν τον θαυμασμό τους για τον 66χρονο πατέρα του. «Είχαμε γίνει πατέρας και υιός αντικείμενο θαυμασμού εις το κοινόν της Κορυτσάς. Οι δημοσιογράφοι όλο και μας ζητούσαν πληροφορίες ίνα δημοσιεύσουν τα της δράσεως του πατέρα μου».

Ο ήρωας Αχιλλέας, πέφτει νεκρός

Ο 66χρονος Αθανάσιος Γκούμας, δάσκαλος, πατέρας 4 κοριτσιών και δύο αγοριών, αποτελεί ξεχωριστό θέμα στα ρεπορτάζ των πολεμικών ανταποκριτών που ακολουθούν τον Ελληνικό Στρατό. Οι εφημερίδες «Ακρόπολη & Καθημερινή» έχουν εκτενή ρεπορτάζ ακόμη και στην πρώτη τους σελίδα.

Η εγγονή του Θανάση Γκούμα, Γαλάτεια Βασιλοπούλου μας επιδεικνύει φωτογραφίες από το αρχείο της οικογένειας, όπου αποτυπώνεται η τελευταία συνάντησα πατέρα και γιού στην Κορυτσά καθώς και άλλες με τον «παππού του μετώπου» που κρατά στα χέρια του μπαστούνι χιονιού, λάφυρο του πολέμου από τους Ιταλούς αλπινιστές που πέθαναν στον ποταμό Σαραντάπορο και στα βουνά της Πίνδου.

Τις επόμενες ημέρες ο νεαρός Λοχίας με γράμμα του ενημερώνει την αδελφή του για όλα όσα έζησε με τον πατέρα του και της αναφέρει ότι τι πρόσωπό του υπάρχει πρόταση προαγωγής από τον διοικητή του Τάγματος. Επιστρέφει στο ύψωμα «μνήμα της Γριάς» και στις 5 Απριλίου 1941 τραυματίζεται θανάσιμα από βόμβα Ιταλικού αεροπλάνου. Οι συμπολεμιστές του Γιώργος Κυριακίδης από το Ελαιοχώρι Παγγαίου και οι συγχωριανοί του, Απόστολος Βασιλόπουλος και Αχιλλέας Λώλας, αφού φροντίσουν για την ταφή του, θα παραδώσουν το ημερολόγιο του Αχιλλέα Γκούμα που έχει σημάδια από τού αίμα του στην οικογένειά του.

«…Κείμεθα τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι»

Η ευρύτερη οικογένεια του νερού Λοχία θρήνησε νεκρούς στον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Εκτός από τον Αχιλλέα, ο θείος του Λάζαρος Γκούμας πέθανε από κρυοπαγήματα, ο ξαδελφός του Βασίλειος Γκούμας τραυματίστηκε θανάσιμα στον Μοράβα, ο Νικόλας Γκούμας τραυματίστηκε σοβαρά αλλά επέζησε και ο εθελοντής πατέρας του Αθανάσιος Γκούμας τραυματίστηκε στην Τρεμπέσινα.

Η Γαλάτεια Βασιλοπούλου αφηγείται στο ΑΠΕ ΜΠΕ, μια άγνωστη πτυχή του «ματωμένου ημερολογίου» του Αχιλλέα που παρέδωσαν οι συγχωριανοί στρατιώτες στην οικογένεια. «Από το ημερολόγιο που αριθμούσε 64 σελίδες έλειπαν οι πρώτες δύο σελίδες. Φαίνεται ότι χάθηκαν μέσα στην αντάρα του πολέμου και κατά την μεταφορά του βαριά τραυματισμένου στον γιατρό της μονάδας. Όπως σημειώνει η κ. Βασιλειάδου «γύρω στο 1972, εάν θυμάμαι καλά, είμαι στο σπίτι του θείου μου Σωκράτη Γκούμα στην Θεσσαλονίκη ο οποίος έχει αγοράσει το περιοδικό “Ραδιοτηλεόραση” που μόλις έχει πρωτοκυκλοφορήσει. Κι ενώ το ξεφύλλιζε ξαφνικά τον βλέπω να χάνει το χρώμα του και τις αισθήσεις του». Τι είχε συμβεί; Ο Σωκράτης, το προτελευταίο από τα 6 παιδιά της οικογένειας, μόλις είχε διαβάσει αφιέρωμα του περιοδικού για τον πόλεμο της Αλβανίας, όπου ανάμεσα στα άλλα φιλοξενούσε και τις δύο σελίδες από το χειρόγραφο ημερολόγιο του Αχιλλέα!

Η Γαλάτεια αναφέρει ότι ο Σωκράτης που ήταν κα δικηγόρος ήρθε αμέσως σε επαφή με το περιοδικό πήγε στην Αθήνα και πήρε τις πρωτότυπες σελίδες που έλειπαν από το ημερολόγιο. «Καταφέραμε και ενώσαμε τις μνήμες πολέμου του Αχιλλέα που τις αποτύπωσε με μοναδικό τρόπο στο μικρό του ημερολόγιο που φαίνεται ότι το έφερε πάντα πάνω του». Η κ. Βασιλειάδου υποθέτει ότι «κάποιος στρατιώτης βρήκε τις δύο χειρόγραφες σελίδες, τις διέσωσε για να βρουν το δρόμο της δημοσιότητας τελικά το 1987». Όπως υποστηρίζει αυτό που έγινε με το περιοδικό “Ραδιοτηλεόραση” ήταν η αφορμή ώστε ο Σωκράτης Γκούμας το 1988 να προχωρήσει στην έκδοση ενός μικρού βιβλίου με όλες τις λεπτομέρειες από το ματωμένο ημερολόγιο του Αχιλλέα.

Το “Ματωμένο Ημερολόγιο” του Αχιλλέα Γκούμα από το Μέγαρο Γρεβενών, είναι μια αυθεντική εξιστόρηση του Ελληνοϊταλικού πολέμου μέσα από τα πεδία των μαχών. 

Σ’ ένα μικρό σημειωματάριο τσέπης, ο νεαρός Αχιλλέας κρατά σημειώσεις σχεδόν καθημερινά, από την στρατιωτικές επιχειρήσεις, την προέλαση του ελληνικού στρατού, γράφει για την παγωνιά και το ξεροβόρι στον χιονισμένο Μοράβα, για τις αγκαλιές και την θριαμβευτική υποδοχή που τους επιφύλαξαν οι Έλληνες το βράδυ της 22ας Νοεμβρίου 1940 που εισήλθαν στην Κορυτσά, αλλά και για το «Mνήμα της γριάς» την βουνοκορφή σε ύψος 2.000 μέτρων βόρεια του Μaliq ,όπου στις 5 Απριλίου του 1941 θα αφήσει την τελευταία του πνοή. Το μικρό πόκετ ημερολόγιο μέχρι εκείνη την στιγμή αριθμεί 64 σελίδες.

Όταν ξέσπασε ο πόλεμος ο Αχιλλέας Γκούμας, ήταν τεταρτοετής φοιτητής της Νομικής Σχολής του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Eπιστρατεύτηκε και στις 26 Οκτωβρίου βρέθηκε στην περιοχή της Καστοριάς με το 1ο Τάγμα του 53ου Συντάγματος Νεάπολης Κοζάνης. Στην Ιταλική εισβολή αμύνθηκε στην περιοχή του Χιονάτου Καστοριάς και κατά την αντεπίθεση του Ελληνικού στρατού, ο Αχιλλέας Γκούμας και το Τάγμα του με διοικητή τον Ταγματάρχη Νάσο Παλαιοδημόπουλο -άφησε κι αυτός την τελευταία του πνοή στο «Mνήμα της γριάς» θα είναι οι πρώτοι Έλληνες στρατιώτες που θα εισέλθουν στην Κορυτσά.

Ο νεαρός Αχιλλέας αποτελεί ίσως την μοναδική περίπτωση στρατιώτη, που ενώ μάχεται στην πρώτη γραμμή του μετώπου, την ίδια στιγμή ο πατέρας του, Αθανάσιος Γκούμας ο θρυλικός «παππούς του Ελληνοαλβανικού μετώπου» μάχεται μερικά χιλιόμετρα μακριά του στην επαρχία Κορυτσάς.

Στο «μνήμα της γριάς» το χιόνι βάφτηκε κόκκινο…

Ο Αχιλλέας Γκούμας με το Τάγμα του, από τον Φεβρουάριο του 1941 βρίσκεται λίγα μόλις χιλιόμετρα έξω από την κωμόπολη Μaliq, σε μια βουνοκορφή που ονομάζεται “Mνήμα της γριάς” όπου τα εχθρικά στρατεύματα των Ιταλών απέχουν μόλις 500 μέτρα. Όπως περιγράφει στο ημερολόγιό του οι επιθέσεις της Ελληνικής πλευράς και οι αντεπιθέσεις με βομβαρδισμούς των Ιταλών είχαν ως αποτέλεσμα το χιόνι να βάφεται κόκκινο.

«Το χιόνι στο «μνήμα της γριάς» ανήρχετο σε 3 μέτρα χωρίς ουδεμία υπερβολήν. Εδώ την 11 Φεβρουαρίου ορίσθη να δοθεί η μάχη. Αντικειμενικός σκοπός ήτο να καταληφθεί ένα γυμνό υψηλό βουνό ονόματι Γκοριτόπ, ύψους 2120 μ. Χαρακτηριστικό της μάχης αυτής ήτο ότι ουδείς εκ των αξιωματικών έμεινε άθικτος. Το χιόνι είχε κατακοκκινίσει από το αίμα το χυθέν τόσο από τους δικούς μας όσο και από τους εχθρούς. Φονεύεται ο Ταγματάρχης Φακίνας….επίσης περί τους 3-4 Ανθυπολοχαγούς, 4 Ανθυπασπιστές τραυματίζονται οι υπόλοιποι μεταξύ αυτών και ο Υπολοχαγός Ζγώνης από την Ροδιά Γρεβενών. Όλοι οι αξιωματικοί του Τάγματος Γρεβενών φονεύθηκαν ή τραυματίστηκαν πλην ενός λοχαγού που επέδειξε δειλία και υποχώρησε κατά την μάχην και ούτω εγλύτωσε το τομάρι του …όστις δεν πρέπει να φέρει το όνομα του Έλληνος Αξιωματικού».

Σε αυτή την φρίκη του πολέμου ο νεαρός Αχιλλέας λαμβάνει γράμμα από την αδελφή του και μαθαίνει ότι ο πατέρας κατετάγη ως εθελοντής κι είναι κάπου έξω από την Κορυτσά και ότι έχουν δύο μήνες να λάβουν νέα του, ότι ο ξάδελφός του, που τραυματίστηκε στον Γράμμο, πέθανε σε νοσοκομείο τη Αθήνας και ένας άλλος συγγενής του είναι σοβαρά τραυματίας. «Την μεγάλη μου λύπη την έκρυβα μέσα μου, οι στρατιώτες όμως διησθάνοντο την στεναχώρια μου και πάντοτε μου εφέροντο σαν αδελφοί μου παρηγορούν τες με».

Στις 13 Μαρτίου ο νεαρός Λοχίας ενημερώνεται από την διοίκηση του Τάγματος ότι ο πατέρας του είναι τραυματισμένος σε χωριό λίγο έξω από την Κορυτσά και ξεκινά αμέσως να τον συναντήσει. «Το Μνήμα της Γριάς μέχρι το χωριό Μότσιανη όπου ήτο ο πατέρας μου ήτο περί τις 8 ώρες. Ξεκίνησα το μεσημέρι, περπατούσα χωρίς σταματημό, ο δρόμος ήτο γεμάτος λάσπη, αλλά που να υπολογίσω περιπέτειες μπροστά στην χαρά μου». Ο Αχιλλέας Γκούμας θα συναντήσει τον πατέρα του στο διοικητήριο Μεταγωγών του Συντάγματος. «Αγκαλιαστήκαμε παρουσία αξιωματικών της μονάδας. Την επομένη κατήλθομεν εις Κορυτσάν ίνα αλλάξουν οι γιατροί την πληγήν του και φύγη με 20 ήμερον αναρρωτική άδεια δια το χωριό μας».

Ο Αχιλλέας, κατά την σύντομη παραμονή του στην Κορυτσά νοιώθει περηφάνια που στρατιώτες και αξιωματικοί δείχνουν τον θαυμασμό τους για τον 66χρονο πατέρα του. «Είχαμε γίνει πατέρας και υιός αντικείμενο θαυμασμού εις το κοινόν της Κορυτσάς. Οι δημοσιογράφοι όλο και μας ζητούσαν πληροφορίες ίνα δημοσιεύσουν τα της δράσεως του πατέρα μου».

Ο ήρωας Αχιλλέας, πέφτει νεκρός

Ο 66χρονος Αθανάσιος Γκούμας, δάσκαλος, πατέρας 4 κοριτσιών και δύο αγοριών, αποτελεί ξεχωριστό θέμα στα ρεπορτάζ των πολεμικών ανταποκριτών που ακολουθούν τον Ελληνικό Στρατό. Οι εφημερίδες «Ακρόπολη & Καθημερινή» έχουν εκτενή ρεπορτάζ ακόμη και στην πρώτη τους σελίδα.

Η εγγονή του Θανάση Γκούμα, Γαλάτεια Βασιλοπούλου μας επιδεικνύει φωτογραφίες από το αρχείο της οικογένειας, όπου αποτυπώνεται η τελευταία συνάντησα πατέρα και γιού στην Κορυτσά καθώς και άλλες με τον «παππού του μετώπου» που κρατά στα χέρια του μπαστούνι χιονιού, λάφυρο του πολέμου από τους Ιταλούς αλπινιστές που πέθαναν στον ποταμό Σαραντάπορο και στα βουνά της Πίνδου.

Τις επόμενες ημέρες ο νεαρός Λοχίας με γράμμα του ενημερώνει την αδελφή του για όλα όσα έζησε με τον πατέρα του και της αναφέρει ότι τι πρόσωπό του υπάρχει πρόταση προαγωγής από τον διοικητή του Τάγματος. Επιστρέφει στο ύψωμα «μνήμα της Γριάς» και στις 5 Απριλίου 1941 τραυματίζεται θανάσιμα από βόμβα Ιταλικού αεροπλάνου. Οι συμπολεμιστές του Γιώργος Κυριακίδης από το Ελαιοχώρι Παγγαίου και οι συγχωριανοί του, Απόστολος Βασιλόπουλος και Αχιλλέας Λώλας, αφού φροντίσουν για την ταφή του, θα παραδώσουν το ημερολόγιο του Αχιλλέα Γκούμα που έχει σημάδια από τού αίμα του στην οικογένειά του.

«…Κείμεθα τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι»

Η ευρύτερη οικογένεια του νερού Λοχία θρήνησε νεκρούς στον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Εκτός από τον Αχιλλέα, ο θείος του Λάζαρος Γκούμας πέθανε από κρυοπαγήματα, ο ξαδελφός του Βασίλειος Γκούμας τραυματίστηκε θανάσιμα στον Μοράβα, ο Νικόλας Γκούμας τραυματίστηκε σοβαρά αλλά επέζησε και ο εθελοντής πατέρας του Αθανάσιος Γκούμας τραυματίστηκε στην Τρεμπέσινα.

Η Γαλάτεια Βασιλοπούλου αφηγείται στο ΑΠΕ ΜΠΕ, μια άγνωστη πτυχή του «ματωμένου ημερολογίου» του Αχιλλέα που παρέδωσαν οι συγχωριανοί στρατιώτες στην οικογένεια. «Από το ημερολόγιο που αριθμούσε 64 σελίδες έλειπαν οι πρώτες δύο σελίδες. Φαίνεται ότι χάθηκαν μέσα στην αντάρα του πολέμου και κατά την μεταφορά του βαριά τραυματισμένου στον γιατρό της μονάδας. Όπως σημειώνει η κ. Βασιλειάδου «γύρω στο 1972, εάν θυμάμαι καλά, είμαι στο σπίτι του θείου μου Σωκράτη Γκούμα στην Θεσσαλονίκη ο οποίος έχει αγοράσει το περιοδικό “Ραδιοτηλεόραση” που μόλις έχει πρωτοκυκλοφορήσει. Κι ενώ το ξεφύλλιζε ξαφνικά τον βλέπω να χάνει το χρώμα του και τις αισθήσεις του». Τι είχε συμβεί; Ο Σωκράτης, το προτελευταίο από τα 6 παιδιά της οικογένειας, μόλις είχε διαβάσει αφιέρωμα του περιοδικού για τον πόλεμο της Αλβανίας, όπου ανάμεσα στα άλλα φιλοξενούσε και τις δύο σελίδες από το χειρόγραφο ημερολόγιο του Αχιλλέα!

Η Γαλάτεια αναφέρει ότι ο Σωκράτης που ήταν κα δικηγόρος ήρθε αμέσως σε επαφή με το περιοδικό πήγε στην Αθήνα και πήρε τις πρωτότυπες σελίδες που έλειπαν από το ημερολόγιο. «Καταφέραμε και ενώσαμε τις μνήμες πολέμου του Αχιλλέα που τις αποτύπωσε με μοναδικό τρόπο στο μικρό του ημερολόγιο που φαίνεται ότι το έφερε πάντα πάνω του». Η κ. Βασιλειάδου υποθέτει ότι «κάποιος στρατιώτης βρήκε τις δύο χειρόγραφες σελίδες, τις διέσωσε για να βρουν το δρόμο της δημοσιότητας τελικά το 1987». Όπως υποστηρίζει αυτό που έγινε με το περιοδικό “Ραδιοτηλεόραση” ήταν η αφορμή ώστε ο Σωκράτης Γκούμας το 1988 να προχωρήσει στην έκδοση ενός μικρού βιβλίου με όλες τις λεπτομέρειες από το ματωμένο ημερολόγιο του Αχιλλέα.

Δύο βαλλιστικούς πυραύλους μικρού βεληνεκούς προς την κατεύθυνση της ανατολικής θάλασσας, ή θάλασσας της Ιαπωνίας, εκτόξευσε τα ξημερώματα της Παρασκευής, ώρα Ελλάδος και Κύπρου, η Βόρεια Κορέα.

Αυτό ανακοινωσε το νοτιοκορεατικό γενικό επιτελείο εθνικής άμυνας, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπρομέρειες πέραν του ότι οι δύο πύραυλοι εκτοξεύθηκαν από τη βορειοανατολική επαρχία Γκανγκγουόν.

Οι νέες εκτοξεύσεις, καταπατώντας σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, έγιναν την ημέρα που ολοκληρώθηκαν στην ευρύτερη περιοχή στρατιωτικά γυμνάσια διάρκειας σχεδόν δύο εβδομάδων, σε μέρος των οποίων συμμετείχαν και οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ.

Επίσης, ακολούθησαν την συναντηση των υφυπουργών Εξωτερικών των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας, που δεσμεύθηκαν να ενισχύσουν «τη συνεργασία (…) προκειμένου η Βόρεια Κορέα να τερματίσει αμέσ ως τις παράνομες δραστηριότητές της και να ξαναρχίσει συνομιλίες για την αποπυρηνικοποίηση».

Εδώ και μήνες ειδικοί και αξιωματούχοι της Νότιας Κορέας και των ΗΠΑ προειδοποιούν ότι η Πιονγκγιάνγκ ετοιμάζεται να προχωρήσει σε νέα δοκιμή πυρηνικού όπλου, για πρώτη φορά από το 2017. Πρόσφατα η τελευταία ανέφερε ότι έκανε γυμνάσια για τη χρήση πυρηνικών όπλων.

Δύο βαλλιστικούς πυραύλους μικρού βεληνεκούς προς την κατεύθυνση της ανατολικής θάλασσας, ή θάλασσας της Ιαπωνίας, εκτόξευσε τα ξημερώματα της Παρασκευής, ώρα Ελλάδος και Κύπρου, η Βόρεια Κορέα.

Αυτό ανακοινωσε το νοτιοκορεατικό γενικό επιτελείο εθνικής άμυνας, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπρομέρειες πέραν του ότι οι δύο πύραυλοι εκτοξεύθηκαν από τη βορειοανατολική επαρχία Γκανγκγουόν.

Οι νέες εκτοξεύσεις, καταπατώντας σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, έγιναν την ημέρα που ολοκληρώθηκαν στην ευρύτερη περιοχή στρατιωτικά γυμνάσια διάρκειας σχεδόν δύο εβδομάδων, σε μέρος των οποίων συμμετείχαν και οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ.

Επίσης, ακολούθησαν την συναντηση των υφυπουργών Εξωτερικών των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας, που δεσμεύθηκαν να ενισχύσουν «τη συνεργασία (…) προκειμένου η Βόρεια Κορέα να τερματίσει αμέσ ως τις παράνομες δραστηριότητές της και να ξαναρχίσει συνομιλίες για την αποπυρηνικοποίηση».

Εδώ και μήνες ειδικοί και αξιωματούχοι της Νότιας Κορέας και των ΗΠΑ προειδοποιούν ότι η Πιονγκγιάνγκ ετοιμάζεται να προχωρήσει σε νέα δοκιμή πυρηνικού όπλου, για πρώτη φορά από το 2017. Πρόσφατα η τελευταία ανέφερε ότι έκανε γυμνάσια για τη χρήση πυρηνικών όπλων.

Το Υπουργείο Υγείας της Κύπρου έκανε γνωστό ότι για την εβδομάδα 21 – 27 Οκτωβρίου 2022:

– Aνακοινώθηκαν 3 θάνατοι

– Αφορούν σε:

Γυναίκα, ηλικίας 82 ετών, που απεβίωσε στις 20/10/2022

Γυναίκα, ηλικίας 87 ετών, που απεβίωσε στις 23/10/2022

Άνδρα, ηλικίας 90 ετών, που απεβίωσε στις 26/10/2022

– Συνολικός αριθμός θανάτων με τελική αιτία τη νόσο COVID-19: 1.194.

– 59 ασθενείς COVID-19 νοσηλεύονται στα νοσοκομεία του ΟΚΥπΥ

– 8 σε σοβαρή κατάσταση (ΜΕΘ: 1 εκτός αναπνευστήρα/3 διασωληνωμένοι, ΜΑΦ: 4)

– 4 ασθενείς που έπαψαν να είναι μολυσματικοί συνεχίζουν να νοσηλεύονται διασωληνωμένοι λόγω COVID σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.

Διαγνωστικές εξετάσεις:

– Πραγματοποιήθηκαν συνολικά 64.528 διαγνωστικές εξετάσεις

– Εντοπίστηκαν 2.821 νέα περιστατικά (σύνολο κρουσμάτων 599.118).

– Ποσοστό θετικότητας στο σύνολο των εξετάσεων 4,37%

Συνολικός αριθμός μοριακών εξετάσεων (PCR):

– Πραγματοποιήθηκαν 2.136 μοριακές εξετάσεις

– Προέκυψαν 169θετικά περιστατικά

– Ποσοστό θετικότητας 7,91%

Συνολικός αριθμός τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου (RapidTest):

– Διενεργήθηκαν 62.392 εξετάσεις ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου

– Προέκυψαν 2.652 θετικά περιστατικά

– Ποσοστό θετικότητας 4,25%

Ιδιωτική πρωτοβουλία:

– Διενεργήθηκαν 1.767 μοριακές εξετάσεις, εντοπίστηκαν 100 θετικά περιστατικά (ποσοστό θετικότητας 5,66%)

– Διενεργήθηκαν 41.956 τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου, εντοπίστηκαν 2.469 θετικά περιστατικά (ποσοστό θετικότητας 5,88%)

Μέσω των προγραμμάτων του Υπουργείου Υγείας διενεργήθηκαν 20.436 τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου. Εντοπίστηκαν 183 θετικά περιστατικά.

– Σημεία δειγματοληψίας: 10.576 τεστ ταχείας ανίχνευσης εντοπίστηκαν 105 θετικά περιστατικά (ποσοστό θετικότητας 0,99%)

Εκπαίδευση

– Δημοτική Εκπαίδευση: 425 τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου, δεν εντοπίστηκαν θετικά περιστατικά (ποσοστό θετικότητας 0%)

– Μέση Εκπαίδευση: 578 τεστ ταχείας ανίχνευσης, δεν εντοπίστηκαν θετικά περιστατικά (ποσοστό θετικότητας 0%)

– Ειδικά Σχολεία: διενεργήθηκαν 328 τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου και εντοπίστηκαν 2 θετικά περιστατικά (ποσοστό θετικότητας 0,61%)

Άλλα

– Εθνική Φρουρά: διενεργήθηκαν 229 τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου, δεν εντοπίστηκαν θετικά περιστατικά (ποσοστό θετικότητας 0%)

– Οίκοι ευηγηρίας: διενεργήθηκαν 4.913 τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου, εντοπίστηκαν 44 θετικά περιστατικά (ποσοστό θετικότητας 0,9%)

– Κλειστές δομές: διενεργήθηκαν 3.387 τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου εντοπίστηκαν 32 νέα περιστατικά (ποσοστό θετικότητας 0,94%).

Την Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2022 αλλάζει η ώρα φέρνοντας τους δείκτες των ρολογιών μία ώρα πίσω, δηλαδή από 04:00 π.μ. σε 03:00 π.μ..

Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών,«την Κυριακή 30 Οκτωβρίου λήγει η εφαρμογή του μέτρου της θερινής ώρας, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/84 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της EE 19/01/2001, σχετικά με τις διατάξεις για τη θερινή ώρα. Οι δείκτες των ρολογιών πρέπει να μετακινηθούν μία ώρα πίσω, δηλαδή από 04:00 π.μ. σε 03:00 π.μ.».

Η θερινή ώρα θα επανέλθει την τελευταία Κυριακή του Μάρτη, δηλαδή στις 26 Μαρτίου 2023.

Τη νίκη του Σερβοβόσνιου φιλορώσου σκληροπυρηνικού ηγέτη Μίλοραντ Ντόντικ επιβεβαίωσε η επανακαταμέτρηση των αμφιλεγόμενων εκλογών της 2ας Οκτωβρίου στη Σερβικη Δημοκρατια της Βοσνίας Ερζεγοβινης, το αποτέλεσμα των οποίων αμφισβήτησε έντονα η αντιπολίτευση.

Ο Ντόντικ εξελέγη με έντονη ρητορική εναντιον της Δυσης, εγείροντας φόβους σε Ευρωπη και Αμερικη ότι το Κρεμλίνο ίσως επιχειρήσει την δημιουργία επιπλέον αστάθειας στην καρδια των Βαλκανιων. Παραμονές των εκλογών στη Βοσνία, είχε ταξιδέψει στη Μόσχα και είχε συναντήσει τον Πούτιν.

Ηδη ο Ντόντικ ως ηγετης των χιλιάδων Σερβοβόσνιων που χωρίστηκαν από την «μητέρα Σερβία» το 1995 με την Συμφωνία του Ντέιτον, μίλησε μετά την επιβεβαίση της εκλογικής του επικράτησης για “ανεξαρτησια” της σερβοβοσνιακής περιοχής και ένωση της με την Σερβία, στα πρότυπα των δημοψηφισμάτων που οργανωθηκαν πρόσφατα στις τέσσερις περιοχές της Ουκρανίας.

Αρκετοί είναι εκείνοι που εκτιμούν ότι η Βοσνία Ερζεγοβίνη μπορεί να γίνει η αφορμή για να μεταφερθεί η κρίση που υπάρχει μεταξυ Ρωσιας και Δυσης στα Βαλκάνια, δημιουργώντας επικίνδυνες καταστάσεις στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας.

Μέλη της ιταλικής^[1] νεοφασιστικής οργάνωσης Movimento Nazionale ( «Εθνικό Κίνημα») τοποθέτησαν το βράδυ της Πέμπτης φωτογραφία που εικονίζει τον φασίστα δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι σε γέφυρα που δεν απέχει πολύ από το Κολοσσαίο.

Δίπλα στη φωτογραφία τοποθέτησαν πανό με το σύνθημα «Εκατό χρόνια αργότερα, η Πορεία συνεχίζεται», αναφερόμενοι στη συμπλήρωση ενός αιώνα από την πορεία των φασιστών προς την Ρώμη και την βίαιη κατάκτηση της εξουσίας από τον Μουσολίνι.

Νωρίτερα, στην ίδια γέφυρα, αντιφασίστες είχαν κρεμάσει φωτογραφία του Μουσολίνι ανάποδα, συνοδεύοντάς τη με το σύνθημα «28 Οκτωβρίου του 1922, γνωρίζουμε την κατάληξη».

5ο GeNeDis 2022 – Παγκόσμιο Ιατρικό Συνέδριο

«Ήταν και αξίζει τον κόπο να επανερχόμαστε σε τόσο σημαντικά γεγονότα , όπου πολλές φορές, δεν επικοινωνούνται αναλόγως στην κοινωνία, ενώ πράγματα που δεν αξίζουν , παίρνουν διαστάσεις, οδηγώντας και σε λάθος προσανατολισμούς.

Αυτό το συνέδριο που ήταν με την οργάνωση του Ιόνιου Πανεπιστημίου, ήταν σταθμός για τον τόπο μας , διότι το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, συνεργάζεται στα πλαίσια των ερευνών, με πανεπιστήμια που έχουν παγκόσμια εμβέλεια, όπως το Joe Hopkins, κέντρα που έχουν τμήματα ιατρικής. H έρευνα πηγαίνει , κατευθύνεσαι στην εφαρμογή, όταν αυτή έχει αποτελέσματα.

Οι ομιλητές ήταν από Ευρώπη και Αμερική και ήταν εντυπωσιακό το επίπεδο τόσο των δικών μας όσων και των καθηγητών του εξωτερικού.

Ήταν σημαντικό συνέδριο για το νησί , γιατί το νησί μας έχει τη δυνατότητα να φιλοξενεί σημαντικά συνέδρια, έχουμε και ξενοδοχεία για τη διαμονή των συνέδρων , αλλά και το πανεπιστήμιο μπορεί να διοργανώνει τέτοιου είδους εκδηλώσεις. Μπορούμε και έχουμε τη δυνατότητα, να έχουμε θέση και στο συνεδριακό τουρισμό , όπου και πρέπει να διεκδικούμε μερίδιο.

Η αλήθεια είναι, ότι και πανελλαδικά η Ελλάδα, έχει μείνει πίσω. Έχουμε αναπτυχτεί πολύ λιγότερο σε αυτού του είδους το θεματικό τουρισμό.

Μέσα από το συνέδριο, είδαμε τις δυνατότητες και του τμήματος του δικού μας Πανεπιστημίου εδώ στο νησί , που μας εντυπωσίασε θετικά.

-Οφείλουμε σαν δήμος, να έχουμε συνέχεια στη συνεργασία. Μάλιστα σήμερα, μίλησα με τους διευθυντές της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, για την επιλογή, να υπάρξει στο νησί , εκτός από το πρότυπο σχολείο, η δυνατότητα να έχουμε και πειραματικό σχολείο , που θα μπορεί να έχει άμεση σύνδεση με το πανεπιστήμιο και υπό την εποπτεία του πανεπιστήμιου.

Θα προσπαθήσουμε γι αυτό και ο διάλογος που άνοιξε σήμερα θα έχει συνέχεια»

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ- ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

«Ήταν το σοβαρότερο από τα θέματα που συζητήθηκαν στην τελευταία συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου.

Έχουμε πολλές δομές στο δήμο, αλλά και εκτός δήμου, επίσης υπάρχουν πολλές εθελοντικές ομάδες, που έχουν το μέγιστο της ευαισθησίας, όμως έχουμε το πρόβλημα ότι πολλές φορές, μας διαφεύγουν άνθρωποι που έχουν ανάγκες.

Το άλλο είναι, ότι πρέπει να έχουμε άμεση αποτελεσματικότητα σε μία ανάγκη που υπάρχει

Αυτό ήταν προβληματισμός που πάντα είχα και που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Το συζήτησα με το διευθυντή της πρόνοιας τον κ. Πέττα, δημιουργήσαμε πολλές συναντήσεις, είπαμε τι θέλουμε, επικοινωνήσαμε με τοπικούς προέδρους, με ιερείς και εξηγήσαμε τι ακριβώς θέλαμε. Αντίρρηση δεν υπήρχε, από κανέναν φορέα, , με ίσως βέβαια να συναντήσαμε κάποιες επιφυλάξεις. Εμείς δεν θέλουμε να πάρουμε το ρόλο κανενός, αλλά να κάνουμε ένα συντονισμό. Επιφυλάσσονται , μήπως θέλαμε να πάρουμε τη «δόξα», κάποιων, που παρέχουν κοινωνικές δράσεις.

Θεωρώ , ότι αυτό ήταν ανθρώπινο , μιας και κάτι ανάλογο δεν είχε προταθεί ως τώρα. Εμείς με πράξεις οφείλουμε να δείχνουμε, ότι μόνο μας μέλημα είναι , η υποστήριξη των συμπολιτών μας.

Άλλωστε και μέσα στο δημοτικό συμβούλιο, το έχουμε δει, ότι οι ερωτήσεις δεν ήταν πάντα διαγνωστικές, αλλά ήταν αιχμηρές. Εμείς ξεφεύγουμε από αντιπαραθέσεις.

Το θέμα αυτό , το ότι πέρασε από το δημοτικό συμβούλιο, δείχνει ότι υπάρχει μία εδραίωση και από εδώ και πέρα χρειάζεται η συνεχής επικοινωνία , ώστε να ευαισθητοποιηθούν ακόμη περισσότερο οι φορείς και να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Επιδιώκω να υπάρχει μία ομάδα από κοινωνικούς λειτουργούς και από τον προϊστάμενο της πρόνοιας, όπου θα δέχεται και θα ενημερώνεται για συμπολίτες μας που ζουν δύσκολα. Θα ελέγχουν τα θέματα που προκύπτουν και εμείς θα έχουμε την υποχρέωση, παροχής στέγης, τροφής κλπ. Ο δικός μου ρόλος θα είναι επικουρικός, δεν έχω λόγο σε πρώτη φάση, να ανακατεύομαι σε αυτές τις διαδικασίες.

Για παράδειγμα αν έχουμε μία περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας , θα πρέπει να πάει στο φορέα που είναι για κακοποιημένες . Έχουμε δυνατότητα φιλοξενίας, υποστηρίξεως και ότι χρειάζεται.

Υπάρχουν και περιπτώσεις, συμπολιτών μας που τυχαίνει να έχουν πολύ χαμηλό εισόδημα και να μη μπορούν να επιβιώσουν . Εκεί πρέπει να έχουμε μόνιμη παρουσία. Πρέπει να εξειδικεύουμε την υποστήριξη μας. Οποιοδήποτε πρόβλημα πρέπει εντός πενταημέρου , να έχει πάρει λύση. Από την άλλη μεριά, σε αυτή τη δυνατότητα δεν θα πρέπει να γίνει κατάχρηση και άνθρωποι που μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν να θέλουν μόνιμη βοήθεια.

Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να είμαστε καθημερινά , κοντά σε κάποιον που χρειάζεται κοινωνική και ψυχολογική υποστήριξη. Πολλές φορές αυτό γίνεται αποσπασματικά , όμως θέλουμε τώρα ,να γίνεται οργανωτικά και να δείχνουμε ότι και σαν δήμος είμαστε κοντά τους.

Αυτό που θέλουμε και είναι σημαντικό, είναι, σε συγκεκριμένο διάστημα να έχουμε συγκεκριμένο αποτέλεσμα, γιατί οι ανάγκες δεν μπορούν να περιμένουν. Πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα.

Το στοίχημα τώρα είναι, να συνεχίσουμε την επικοινωνία, έτσι ώστε να γίνει πλέον πράξη και μάλιστα μόνιμη. Το δικό μας στοίχημα, είναι να το διατηρούμε όσο γίνεται πιο ψηλά στην ενημέρωση και μάλιστα στο μέγιστο βαθμό»

Πηγή: https://www.zantepress24.gr

The post Νικήτας Σπίνος: 5ο GeNeDis 2022 | Κοινωνικές δομές appeared first on ZANTETIMES.GR.